• 1 października, czyli w Międzynarodowy Dzień Muzyki, w Dwójce królowała muzyka polska.
• W tym wyjątkowym dniu gościem audycji Cafe "Muza" był Leszek Możdżer. 
• Artysta opowiadał m.in. o współpracy z młodymi muzykami.

Leszek Możdżer - jedna z największych gwiazd polskiej sceny jazzowej

Leszek Możdżer to światowej klasy pianista, jedna z największych gwiazd polskiej sceny jazzowej, artysta niestroniący od wyzwań i eksperymentów. To również jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów oraz producentów muzycznych. Urodził się 23 marca 1971 roku w Gdańsku. 

Polish jazz - marka znana na całym świecie

Gość Dwójki na początku spotkania mówił o polskim jazzie. - Polish jazz to bardzo silna marka na świecie, mamy wielu znakomitych muzyków improwizujących. W czasach komunizmu jazz był jedynym językiem, w którym można było swobodnie się wyrażać. Aparat pojęciowy był ograniczony przez cenzurę, natomiast abstrakcyjny język się uwalniał. Joachim Berendt w swej encyklopedii jazzu twierdzi, że w Europie pierwszą freejazzową grupą był zespół Tomasza Stańko. Polish jazz to nasza marka, której nie powinniśmy się wstydzić - powiedział Leszek Możdżer.

"Polska" to płyta międzynarodowa

W 2013 roku ukazał się album tria Możdżer, Danielsson, Fresco zatytułowany "Polska". - To płyta nagrana z Zoharem Fresco z Izraela i Larsem Danielssonem ze Szwecji. Polska to część mojego życia, bardzo chciałem, żeby znalazła się na okładce płyty - podkreślił pianista. 

Czytaj też:

• Leszek Możdżer i orkiestra MACV na jednej płycie. "To kompozyty, nie kompozycje"
• "Polish Radio Jazz Archives 36 – Zbigniew Namysłowski"

Zbigniew Preisner gwiżdże, Leszek Możdżer zapisuje nuty

Opowiadał o współpracy z młodymi artystami. - Jako dwudziestolatek mogłem liczyć na pomoc starszych kolegów, patrząc na młodych muzyków widzę siebie sprzed lat, to mnie rozczula. Pamiętam jak wielkie wrażenie zrobiło na mnie pierwsze wejście do studia. Gdy Zbigniew Preisner gwizdał jakiś temat, ja go zapisywałem, zrozumiałem wówczas na czym polega budowanie melodii i stosowanie ciszy. Te procesy inicjacyjne pamięta się całe życie. Pierwsze nagranie, pierwsza płyta to są spotkania, które odciskają się na człowieku silnym piętnem. Wiem, że gdy ja po raz pierwszy wpuszczę kogoś do studia, to na zawsze zostawię w nim swój ślad - zaznaczył. 

Pierwsze sukcesy z zespołem Miłość

Działalność artystyczną rozpoczął w zespole Emila Kowalskiego, a pierwsze sukcesy artystyczne odniósł z zespołem Miłość. - Na pierwszą próbę zaprosił mnie Tymon Tymański, odbyła się ona dokładnie w dniu moich dwudziestych urodzin 23 marca 1991 roku. Ten zespół pracował w alternatywie wobec oficjalnej kultury, samo słowo "miłość" ma potężną wibrację, to wszystko mnie bardzo mocno zbudowało na całe życie - przyznał Leszek Możdżer.

Leszek Możdżer solo w cyklu Jazz.PL. ZOBACZ GALERIĘ >>>>

W początkach swojej działalności muzycznej był również członkiem kwartetu Zbigniewa Namysłowskiego. W 1992 roku otrzymał wyróżnienie indywidualne na Jazz Juniors, już w początkach swojej kariery zwyciężał we wszystkich ankietach czytelników "Jazz Forum" w kategorii Fortepian. Był wielokrotnie ogłoszony Muzykiem Roku. 

Wiele występów na scenach Polskiego Radia

Leszek Możdżer nagrywał płyty i koncertował z najwybitniejszymi polskimi i międzynarodowymi muzykami jazzowymi. Zagrał także szereg koncertów na całym świecie. Artysta miał okazję wiele razy zagrać na scenach Polskiego Radia. W 1995 roku, jako 24-latek, dał w Trójce, w Studiu im. Agnieszki Osieckiej porywający koncert z utworami Fryderyka Chopina. 

Naukę gry na fortepianie rozpoczął już w wieku pięciu lat. Jazzem zainteresował się w klasie maturalnej. W 1996 roku uzyskał dyplom ukończenia Wydziału Instrumentalnego w klasie fortepianu Andrzeja Artykiewicza Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku.

Leszek Możdżer solo na scenie Dwójki [ZOBACZ WIDEO]

W niedzielę o 20.00 spotkanie z Leszkiem Możdżerem w wersji wideo pojawi się na naszym kanale YouTube.

***

Tytuł audycji: Cafe "Muza"

Prowadził: Roch Siciński

Gość: Leszek Możdżer (pianista, kompozytor, aranżer, producent muzyczny, felietonista)

Data emisji: 1.10.2023

Godzina emisji: 10.00

mo

• Nauka gry na pianinie powoduje różnorodne zmiany w aktywności obszarów mózgu odpowiedzialnych za pamięć, ruch i przetwarzanie informacji sensorycznych.
• Badania przeprowadzili naukowcy z Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN w Warszawie.
• Dotychczas znane badania dotyczyły reorganizacji aktywności mózgu danej osoby podczas gry na instrumencie, ale zazwyczaj opierały się tylko na jednym skanie.

Aby dowiedzieć się więcej, Alicja Olszewska z Instytutu Nenckiego wraz ze współpracownikami badała 24 osoby, które uczyły się gry na elektronicznym pianinie przez 26 tygodni. Nauczyciel pokazał uczniom podstawowe techniki, a także przeszkolił ich w zakresie ośmiu coraz bardziej złożonych utworów muzycznych podczas trzynastu 45-minutowych lekcji. Uczestników zachęcano także do ćwiczeń w domu przez 4 godziny tygodniowo.
Po kolejnych tygodniach nauki gry badacze wykorzystali funkcjonalny rezonans magnetyczny do skanowania mózgów uczestników, gdy próbowali oni grać coraz to bardziej skomplikowane utwory.

Złożone zmiany w mózgu

Okazało się, że nauka gry na pianinie powoduje złożone zmiany w aktywności mózgu, przy czym charakter tych zmian także zmienia się z czasem. Początkowo bardzo aktywne były obszary mózgu związane z pamięcią, integracją informacji zmysłowych i przetwarzaniem ruchu. Jednak ich aktywność zmniejszała się w miarę, jak uczniowie stawali się bardziej biegli w muzyce.

Skany wykazały, że gra na tym instrumencie aktywuje wiele obszarów mózgu, w tym korę słuchową zaangażowaną w przetwarzanie dźwięków oraz korę motoryczną zaangażowaną w planowanie i wykonywanie ruchów.

Czytaj także:

• Niespotykana wystawa we Wrocławiu, a na niej ponad 300 miniaturowych... pianin

Aktywacja pamięci i zwojów podstawy mózgu

- Zmniejszenie aktywności mózgu oznacza jego optymalizację, czego można by się spodziewać w miarę postępu umiejętności gry na pianinie - wskazała Alicja Olszewska. Skany wykazały również, że nauka gry na pianinie początkowo aktywuje inne obszary mózgu, w tym móżdżek, który koordynuje ruch, oraz części kory ciemieniowej, które integrują różne rodzaje informacji sensorycznych. Naukowcy odkryli także zwiększoną aktywację hipokampu odpowiedzialnego za pamięć oraz zwojów podstawy mózgu – głębokich struktur mózgu zaangażowanych w inicjowanie i kontrolowanie ruchów dobrowolnych.

***

Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Witold Lazar
Goście: Alicja Olszewska (Instytut Nenckiego PAN)
Data emisji: 1.02.2024
Godzina emisji: 9.45

IAR/PAP/zch/wmkor

• "Passacaglia" to tytuł płyty nagranej w duecie przez Adama Bałdycha i Leszka Możdżera.
• Artyści tworzą wspólnie świat pełen wyważonego piękna wyrażającego się w szlachetnej kameralistyce, ale również piętrzącego się w burzliwych, nasyconych intensywnymi emocjami, improwizowanych dialogach.
• Z 14 utworów, które znalazły się na albumie, bije radość. O jej źródłach można było dowiedzieć się z rozmowy na antenie Dwójki.

Adam Bałdych i Leszek Możdżer – dwa najgorętsze nazwiska eksportowe polskiego jazzu - po raz pierwszy zagrali razem w Operze Wrocławskiej w 2009 roku. Na ponowne muzyczne spotkanie czekali ponad dekadę. Jej efektem jest płyta "Passacaglia".

Bałdych i Możdżer - duet dobrze dobrany

- Wydaje mi się, że aby album w duecie, w tak wymagającej formule, mógł się zdarzyć, to ludzie muszą naprawdę dobrze czuć chemię. Tutaj nie ma się czym zasłonić, trzeba ze sobą dyskutować, cały czas prowadzić ze sobą rozmowę, nie ma kiedy się zatrzymać. A nawet jeśli jest to cisza, to musi być ona wymowna i taka, w której nie czujemy się skrępowani - podkreślał Adam Bałdych.

Adam Bałdych w radiowej Dwójce

"Passacaglia" - tak brzmi radość

Album "Passacaglia" składa się z 14 utworów: od w pełni improwizowanych impresji, poprzez wspólne kompozycje, aż po niepowtarzalne, osobiste interpretacje tematów Erika Satie czy Josquina des Prez.

- Rezonujemy z otaczającym nas światem, który bywa trudny, zabiegany, pełen dysharmonii i sprzeczności. Naszą odpowiedzią na ten świat jest muzyka pełna pokoju i radości, której w sobie poszukujemy, którą chcielibyśmy sobie dać, a przy okazji też słuchaczom - tłumaczył gość Dwójki.

W poszukiwaniu balansu

Adam Bałdych i Leszek Możdżer to dwaj artyści, dla których bardzo ważne są poszukiwania w sferze sonorystyki. 

- Leszek używa dwóch fortepianów strojonych w różnych strojach, a także pianina preparowanego. Ja mam skrzypce renesansowe, czyli wyjątkowy, ale też unikatowy instrument, który brzmi o septymę niżej. Gram na strunach jelitowych, tak więc jest to bardzo specyficzne brzmienie. To nasze poszukiwanie nie oznacza jednak, że musimy iść w pełną awangardę. Staramy się to zbalansować pewną prostotą i powtarzalnością, które sprawiają, że można odkryć coś więcej w muzyce - wyznał skrzypek.

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Gość: Adam Bałdych (skrzypek)

Data emisji: 12.02.2024

Godz. emisji: 16.35

pg/ans