Zginął on w walce z plutonem operacyjnym MO koło Wysokiego Mazowieckiego w Podlaskiem.

W siedzibie oddziału Instytutu otwarto wystawę zdjęć m.in. ze zbiorów rodzinnych, dokumentów UB i pamiątek po żołnierzu, zatytułowaną "Zbigniew Rećko »Trzynastka« (1923-1946). Bohater białostockiego podziemia". Na cmentarzu parafialnym w miejscowości Kobylin-Borzymy złożono kwiaty na jego grobie.

Jesienią 1942 roku, 19-letni wówczas Zbigniew Rećko, wsławił się akcją samodzielnego wyprowadzenia z białostockiego aresztu gestapo trzech członków sztabu i łączniczki okręgu Białystok Armii Krajowej. Pracował wówczas jako tłumacz gestapo w jego siedzibie przy obecnej ulicy Sienkiewicza.

31 października w nocy, strażnikom pełniącym służbę w areszcie, podał bimber ze środkami nasennymi. Choć po dziedzińcu krążyli inni strażnicy, wyprowadził więźniów, jednego po drugim i przekazał czekającej w pobliskiej bramie grupie osłonowej. Wyprowadził też łączniczkę AK, ale w czasie ucieczki z nią musiał zastrzelić na ulicy uzbrojonego strażnika pocztowego, który ich zatrzymał.

Zobacz serwis specjalny - II Wojna Światowa>>>

W ocenie historyka białostockiego oddziału IPN Marcina Zwolskiego, była to najważniejsza akcja przeprowadzona przez podziemie niepodległościowe na Białostocczyźnie podczas okupacji niemieckiej i jedna z takich najbardziej spektakularnych akcji podziemia w kraju w czasie II wojny światowej.

W odwecie za ucieczkę i zabicie strażnika, Niemcy rozstrzelali w miejscowym więzieniu 25 osób, w tym przyjaciela i siostrzenicę Zbigniewa Rećki.

Następnie działał on w Kedywie, był zastępcą szefa Kedywu okręgu AK Białystok, potem także jego szefem. Wziął udział w wielu akcjach likwidacyjnych i walkach z okupantem.UB

Zatrzymany w styczniu 1945 roku przez grupę operacyjną NKWD-UB, ranny w płuca, został osadzony w więzieniu w Białymstoku. 9 maja zbiegł w zbiorowej ucieczce więźniów.

Na przełomie 1945-1946 roku mianowany adiutantem komendanta Okręgu Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" Białystok ppłk. Mariana Świtalskiego "Sulimy", był jednym z jego najbardziej zaufanych współpracowników. 11 października 1946 roku zginął w walce z plutonem operacyjnym Milicji Obywatelskiej w okolicach Wysokiego Mazowieckiego.

W latach 1945-46 odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V klasy, oraz dwukrotnie Krzyżem Walecznych. W 2009 roku - pośmiertnie - Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

PAP/mch

Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych przypada na 1 marca. To dzień stracenia przez komunistów podpułkownika Łukasza Cieplińskiego, ostatniego dowódcy zorganizowanego oporu przeciw sowietyzacji Polski, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Egzekucji dokonano w 1951 roku.

Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej major Stanisław Oleksiak podkreśla, że uroczystości 1 marca będą oddaniem hołdu wszystkim, którzy zostali zamordowani przez komunistów. Jest to też długo oczekiwany akt sprawiedliwości dziejowej, który pokazuje, że Polacy pamiętają o tych, którzy przelewali krew za wolną Polskę.

Historyk, doktor Jan Żaryn przypomina, że "żołnierze wyklęci" to grupa Polaków, która nigdy nie pogodziła się z systemem komunistycznym, a za swoją wierność ci ludzie zapłacili często najwyższą cenę. Historyk podkreśla, że w latach 1944 -1955 ponad 200 tysięcy osób walczyło z komunistami, około 20 tysięcy zginęło. Komunistyczne sądy orzekły ponad 8 tysięcy wyroków kary śmierci, z których około 4 i pół tysiąca wykonano.

Uroczystości Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych zgodnie z zapowiedziami kombatantów odbędą się w kilku miastach Polski. Główne uroczystości zaplanowano w Warszawie na 17.00. W 16. miejscach upamiętniających walkę i tragedie żołnierzy podziemia zostaną złożone kwiaty i zapalone znicze. O 19.30 przed Grobem Nieznanego Żołnierza odczytany zostanie Apel Poległych, a o 21. 00 w archikatedrze świętego Jana zostanie odprawiona Msza święta.

Nad uroczystościami patronat medialny objęła Informacyjna Agencja Radiowa.

W najbliższy czwartek 1 marca po raz drugi obchodzony będzie w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Data 1 marca  nie została wybrana przypadkowo - tego dnia w 1951 roku w  więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Komendy Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość": Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce  - jednych z wielu Żołnierzy Wyklętych, tych, którzy nie złożyli broni i o których przez kilkadziesiąt lat oficjalnie w Polsce nie mówiono wcale, albo obrzucano ich obelgami.

Jak powiedział prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Stanisław Oleksiak, "Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych to ważne święto, przypominające o powojennym polskim podziemiu antykomunistycznym. Każda inicjatywa, podejmowana, by przypomnieć o tragicznych losach Żołnierzy Wyklętych, jest cenna. Cieszy mnie niezmiernie, iż w tym roku Instytut Pamięci Narodowej wystąpił z akcją zamierzoną na szeroka skalę, której adresatem będzie głównie młode pokolenie".

Imprezy przygotowane przez Instytut Pamięci Narodowej z okazji Dnia Pamięci odbędą się w całym kraju. Do najważniejszych można zaliczyć zorganizowaną wspólnie kanałem TVP Historia ogólnopolską akcję "Przywróćmy ich pamięć". 1 marca w samo południe przed telewizorami i komputerami w szkołach ponadgimnazjalnych w całej Polsce zbiorą się uczniowie, by wspólnie obejrzeć spektakl Teatru Telewizji "Tajny Współpracownik". Szkoły otrzymały już broszurę z propozycją scenariusza spotkania oraz wprowadzeniem historycznym na temat Żołnierzy Wyklętych.

Spektakl Teatru Telewizji zostanie przedstawiony również w Centrum Edukacyjnym IPN w Warszawie przy ulicy Marszałkowskiej 21/25, gdzie o 11.30 prelekcję wygłosi dr Tomasz Łabuszewski, a do wieczora będzie można oglądać wystawę i filmy dokumentalne poświęcone podziemiu niepodległościowemu. O godzinie 19. z okolicznościowym koncertem wystąpi Przemysław Gintrowski. Centrum organizuje również warsztaty edukacyjne "Historia żołnierzy z wyrokiem".

Zorganizowane lub współorganizowane  przez IPN imprezy poświęcone pamięci Żołnierzy Wyklętych  odbędą się w całym kraju. W Białymstoku  29 lutego otwarta  zostanie wystawa "Zbigniew Rećko "Trzynastka" (1923-1946).  Bohater białostockiego podziemia", a pracownik IPN Piotr Łapiński wygłosi wykład "Polskie podziemie niepodległościowe w województwie białostockim w latach 1944-1956". Przez cały marzec IPN zaprasza na pokazy filmów dokumentalnych poświęconych "Wyklętym".

W Częstochowie w południe 1 marca  odbędzie się uroczyste złożenie wieńców pod tablica upamiętniającą żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego i "Warszyca", później planowana jest projekcja filmu dokumentalnego, poprzedzona okolicznościowym wprowadzeniem pracownika IPN.

Związany z IPN katowicki Klub Grota pokaże 1 marca spektakl TVP "Inka" poświecony łączniczce majora "Łupaszki" zamordowanej przez komunistów. Także tutaj wygłoszony zostanie wykład o walkach podziemia. Katowicki IPN przygotował na cały czwartek  1 marca pokaz filmów dokumentalnych. Przed każdym seansem pracownik IPN wygłosi krótkie wprowadzenie. Na wieczór w katowickim  kinie Światowid zaplanowane jest widowisko muzyczno-poetycko-filmowe poświęcone pamięci Żołnierzy Wyklętych.
W Krakowie uroczystości rozpoczną się 29 lutego uroczystym koncertem „W Hołdzie Żołnierzom Wyklętym”. W ciągu następnych kilku dni na terenie działania krakowskiego oddziału IPN odbywać się będzie wiele imprez - wystaw, koncertów, debat z udziałem młodzieży, projekcji filmów, promocji książek, inscenizacji historycznych. 1 marca w Kielcach  uroczystości będą miały miejsce między innymi pod Pomnikiem Armii Krajowej  i na cmentarzu Kielce-Piaski. W Kieleckim Centrum Kultury  o godzinie 19 rozpocznie się pokaz filmów dokumentalnych. W Nowym Sączu 2 marca odbędzie się konferencja naukowa "W hołdzie wyklętym. Podziemie niepodległościowe i opór społeczny na Sądecczyźnie w latach 1945-1956".

W Lublinie obchody rozpoczną się 1 marca o godzinie 9 uroczystą mszą, po której nastąpi poświęcenie obelisku upamiętniającego Żołnierzy Wyklętych. Zaplanowana jest również sesja popularnonaukowa, podczas której pracownicy oddziału IPN w Lublinie wygłoszą wykłady poświęcone głównie lokalnym oddziałom i żołnierzom niepodległościowego podziemia.  O godzinie 17. w Auli Uniwersytetu Medycznego odbędzie się projekcja filmu "Historia Roja" w reżyserii Jerzego Zalewskiego.
O godzinie 11. w siedzibie poznańskiego IPN rozpocznie się spotkanie upamiętniające Żołnierzy Wyklętych. Wygłoszone zostaną wykłady poświęcone tej tematyce i wyświetlony film "Partyzanckie dzieci" , a także propagandówka "Obława".

W Radomiu 1 marca o godzinie 15. zostanie otwarta wystawa "Bić się do końca. Podziemie niepodległościowe w regionie radomskim w latach 1945-1950", przygotowana przez radomską delegaturę IPN.

Projekcja filmu "Generał Nil" będzie jednym z ważniejszych punktów obchodów w Rzeszowie. Otwarta zostanie również wystawa o zbrodniach komunistycznych oraz wojewódzki Festiwal Pieśni Patriotycznych pod honorowym patronatem rzeszowskiego IPN.
W Sopocie w południe 1 marca zostaną złożone kwiaty pod pomnikiem Inki, łączniczki oddziału majora „Łupaczki”. Wcześniej, na spotkaniu z młodzieżą, okolicznościowy wykład wygłosi pracownik gdańskiego oddziału IPN.

Pod Pomnikiem Kobiet Polskich Walczących w Szeregach AK w Sosnowcu odbędzie się 1 marca o godzinie 18 uroczysty Apel Poległych. Pół godzinie później w Sali katechetycznej kościoła pw. św. Tomasza Apostoła wykład o śląskim podziemiu antykomunistycznym wygłosi dr Adam Dziuba z katowickiego IPN.

"Wrogowie Polski Ludowej. Konspiracja antykomunistyczna na Pomorzu Zachodnim 1945-1956" - wystawa pod takim tytułem - przygotowana przez miejscowy IPN - zostanie otwarta 1 marca  w Szczecinie. Po wernisażu zostanie wygłoszony okolicznościowy wykład. Szczeciński IPN przygotował również inscenizację historyczną "Odwrót Żelaznego".

Uroczystości ku czci Żołnierzy Wyklętych we Wrocławiu poprowadzi dr Krzysztof Szwagrzyk z wrocławskiego IPN. Pod pomnikiem rotmistrza Pileckiego zostaną złożone kwiaty, a w Sali Wójtowskiej Ratusza Miejskiego odbędzie się spotkanie  z uczestnikami i laureatami I Edycji Konkursu Historycznego "Żołnierze Wyklęci. Bohaterowie naszej wolności".