Historia

Waldemar Kazanecki. Twórca wzruszającego walca z "Nocy i Dni"

Ostatnia aktualizacja: 29.04.2024 05:40
– Napisałem muzykę do ponad pięciuset animacji, przeważnie seriali. Filmów fabularnych, w których wykorzystano moje utwory, nie liczyłem, ale przypuszczam, że jest ich kilkadziesiąt – mówił Waldemar Kazanecki na antenie Polskiego Radia. 29 kwietnia br. wspominamy 98. rocznicę urodzin tego wybitnego kompozytora, którego utwory pojawiły się w "Bolku i Lolku", "Zaczarowanym ołówku" oraz w "Nocach i dniach" 
Jadwiga Barańska i Jerzy Bińczycki w rolach głónych bohaterów Nocy i dni - Barbary i Bogumiła Niechciców
Jadwiga Barańska i Jerzy Bińczycki w rolach głónych bohaterów "Nocy i dni" - Barbary i Bogumiła Niechciców Foto: Ireneusz Radkiewicz/PAP/CAF

Początki pracy w radiu i telewizji

Niewiele wiemy o dzieciństwie i nastoletnich latach Kazanowskiego. Dysponujemy jedynie informacją, że przyszedł na świat w Warszawie, a podczas II wojny światowej pobierał prywatne lekcje gry na fortepianie u Aleksandra Wielhorskiego. W latach 1945-1949 przyszły kompozytor jednocześnie uczył się w Konserwatorium Łódzkim i w liceum przyrodniczym. 

Na początku lat 50. XX wieku Kazanecki wyjechał do Katowic, gdzie zatrudnił się w Rozgłośni Śląskiej Polskiego Radia - tam pracował przez kolejne dziewięć lat. Nie zaniedbał swojej edukacji muzycznej i w wolnych chwilach pobierał lekcje kompozycji u Jana Gawlasa w Katowicach i w Cieszynie. Do stolicy muzyk powrócił w roku 1960, a niedługo później zaczął uczęszczać na prywatne zajęcia muzyczne do Stefana Kisielewskiego.

W tym samym czasie Kazanecki związał się Filmem Polskim oraz z Polskim Radiem i Telewizją. Zaczął prowadzić Orkiestrę Taneczną Polskiego Radia, z którą nagrywały takie gwiazdy, jak Sława Przybylska, Jerzy Połomski, Maria Koterbska i Janusz Gniatkowski.

Dla najstarszych i najmłodszych

Utwory Kazaneckiego zadebiutowały na małym ekranie w 1956 roku, gdy ukazała się krótkometrażowa kreskówka "« Zryw» na spływ", opowiadająca o przygodzie Profesora Filutka z kajakiem. Od tamtej chwili kompozytor był regularnie angażowany do pracy przy filmach animowanych. Pierwszy serial dla dzieci, w którym znalazła się muzyka Kazaneckiego, został wyemitowany w 1962 roku - była to czarno-biała trzynastoodcinkowa bajka "Jacek Śpioszek".

Rok później utwory kompozytora pojawiły się w jednym z najpopularniejszych seriali animowanych dla dzieci, czyli w słynnym "Bolku i Lolku". W 1965 roku artysta pracował zresztą również przy "Bolku i Lolku na wakacjach", a chwilę wcześniej przy "Zaczarowanym ołówku". Z tym ostatnim programem był związany aż do końca jego emisji, czyli do 1977 roku. 

Kompozytor zajmował się też tworzeniem muzyki do filmów dokumentalnych - między innymi do poruszającego reportażu "Obóz na Przemysłowej" z 1970 roku, który ukazywał historię niemieckiego ośrodka pracy dla dzieci, funkcjonującego w Łodzi w czasach II wojny światowej. Kazanecki współpracował także przy produkcji wielu filmów i seriali fabularnych, chociażby przy "Hrabinie Cosel" (1980), "Domu" (1980) i "Czarnych chmurach" (1973).

Sam muzyk przyznał w rozmowie z Barbarą Haintze, że najbardziej lubił komponować do filmów kostiumowych i tych eksperymentalnych. 

Posłuchaj
11:25 prywatnie u waldemara kazaneckiego___pr iii 94676_tr_0-0_1117269665644b48[00].mp3 Z kompozytorem Waldemarem Kazaneckim rozmawiała Barbara Haintze. Audycja "Prywatnie u Waldemara Kazaneckiego". (PR, 29.09.1985) 

Kultowa historia rodziny Niechciców

W latach 70. XX wieku Kazanecki brał udział w produkcji "Nocy i dni". Dzieło zostało nakręcone przez Jerzego Antczaka, z którym kompozytor współpracował już kilka lat wcześniej przy "Hrabinie Cosel". Obraz bazował na słynnej powieści Marii Dąbrowskiej o tym samym tytule.

Film opowiada historię małżeństwa Niechciców, które zmaga się z wieloma przeciwnościami losu – śmiercią dziecka, zdradą małżeńską i utratą majątku. Akcja "Nocy i dni" rozpoczyna się przed I wojną światową.

Ekranizacja była jednym z największych przedsięwzięć ówczesnych czasów i pochłonęła blisko 130 milionów złotych. Premiera "Nocy i Dni" odbyła się we wrześniu 1975 roku, a film szybko okazał się wielkim sukcesem. Doczekał się zresztą wielu nagród – otrzymał między innymi Złotego Lwa Gdańskiego na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. Został również nominowany do Oscara w kategorii "Najlepszy film nieanglojęzyczny".

Do dziś najbardziej znanym motywem muzycznym z "Nocy i Dni" jest słynny walc, który rozbrzmiewa po ślubie Barbary i Bogumiła. – Przyznam, że ta melodia już tak długo chodzi na antenie, że jak ją słyszę, to wyłączam radio – przyznawał ze śmiechem muzyk w audycji Barbary Haintze. 

Utwór stał się podstawą piosenki Haliny Kunickiej "Od nocy do nocy", do której słowa ułożyła Agnieszka Osiecka. 

Różne formy wyrazu

W latach 60. i 70. XX wieku Kazanecki zajmował się muzyką poważną. Jego pierwsza kompozycja - "Ciaccona i fuga" - powstała w 1962 roku i była napisana na flet, harfę, altówkę i wiolonczelę. Łącznie artysta stworzył ponad dwadzieścia utworów, przy czym "Circulus", "For One String" i "Play" są dedykowane pojedynczym instrumentom – altówce i fortepianowi. Muzyka Kazaneckiego wielokrotnie była prezentowana na koncertach i konkursach - między innymi w Austrii, Chorwacji, Niemczech, Hiszpanii, Francji i Stanach Zjednoczonych.

jb


Czytaj także

Serial "Noce i dnie". Bogumił i Barbara w odcinkach

Ostatnia aktualizacja: 26.02.2024 05:40
26 lutego 1978 roku miała miejsce premierowa emisja pierwszego odcinka serialu telewizyjnego "Noce i dnie" w reżyserii Jerzego Antczaka.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Demiurdzy z bielskiego Studia Filmów Rysunkowych

Ostatnia aktualizacja: 09.03.2020 15:46
- Kilka pokoleń przychodzi tu z sentymentem. Dorośli mają większa frajdę i zabawę niż dzieciaki - mówiła w audycji "Kwadrans bez muzyki" Maria Adamek, operatorka Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Muzyka z małego i wielkiego ekranu

Ostatnia aktualizacja: 09.08.2020 13:00
Co jakiś czas w "ABC popkultury" skupiamy się na muzyce i tak właśnie jest w tej audycji.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Maria Szymanowska. Polska pianistka i kompozytorka, która podbiła Europę

Ostatnia aktualizacja: 14.12.2023 05:51
- Gdyby żyła w dzisiejszych czasach, być może nie zwrócilibyśmy na nią większej uwagi. Byłaby jedną z wielu kobiet żyjących zawodowo z muzyki. Ona jednak przyszła na świat ponad 200 lat temu w czasach, gdy czymś niewiarygodnym było, żeby kobieta mogła dokonywać własnych wyborów, niewspierana przez bogatego męża lub protektora - mówiła śpiewaczka Elżbieta Zapolska-Chapelle na antenie Polskiego Radia. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jarema Stępowski. Promotor warszawskich piosenek ulicznych

Ostatnia aktualizacja: 11.01.2024 05:45
- Nigdy nie przypuszczałem, że te moje utwory kiedykolwiek wyjdą poza granice stolicy. A tu utwór "Taksówkarz warszawski" został niezwykle ciepło przyjęty przez brać taksówkarską. Do tego stopnia, że kieleccy taksówkarze kiedyś wydali nawet bankiet na moją cześć – wspominał ze śmiechem Jarema Stępowski na antenie Polskiego Radia.
rozwiń zwiń