• Książka "Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u" przez pryzmat zdobywania i urządzania mieszkań ukazuje zmiany, jakie zachodziły w polskim społeczeństwie w latach 1945-1989.
• Poprzez wyposażenie pomieszczeń Agata Szydłowska opisuje m.in. wpływ polityki na projektowanie mieszkań w PRL oraz postrzeganie roli kobiet w społeczeństwie. 
• Opowieść przedstawiona przez gościa "Moich książek" nie jest historią komediową, jak w filmach Barei. Jak podkreśla autorka, to głównie opowieść o trudach i biedzie.

Agata Szydłowska pisze o mieszkaniu jako jednym z centralnych obiektów zmartwień, zabiegów, dumy, snobizmów i zaradności kilku pokoleń Polek i Polaków. Stanowią one obraz marzeń wielu pokoleń; autorka przypomina, jakich wysiłków, cierpliwości i pomysłowości wymagało w tamtej epoce zorganizowanie własnego lokum i że jeśli bywało śmiesznie, to raczej był to śmiech przez łzy.

Poprzez projekt mieszkań na stronach wydawnictwa pisarka obrazuje m.in. przemiany, jakie zachodziły w społeczeństwie w okresie stalinizmu, kiedy indywidualizm nie był mile widziany. - Właściwie to był jedyny moment, kiedy polityka tak mocno wchodziła ludziom do mieszkań, przynajmniej na poziomie postulatywnym. Życie toczyło się swoim torem; państwo tak naprawdę nie miało narzędzi, żeby tak bardzo wpłynąć na to, co ludzie robią w domach i jak się urządzają - opowiada Agata Szydłowska.

Czytaj również: 

• Rzeź wołyńska. Maria Paszyńska: powieść to medium niosące wiedzę historyczną
• Małgorzata Sobieszczańska: przy pisaniu trzeba w siebie wpuścić każdą postać

Projektowanie a realizacja aspiracji

Rzeczywistość PRL znacznie utrudniała realizację planów i aspiracji związanych z projektowaniem lokum. Na przestrzeni lat coraz wyraźniejszy stawał się chociażby rozwój cywilizacyjny, który umożliwiał spełnianie marzeń związanych z mieszkaniem; nie dotyczył on jednak wszystkich. Wyraźnie widoczne było to pod koniec lat 80., gdzie luksusy przeplatały się z dojmującą biedą.

Starania o realizację mieszkaniowych aspiracji ukazano na stronach książki Agaty Szydłowskiej. Pisarka śledzi, jak ludzie z klasy ludowej marzyli o awansie społecznym, oraz jak piętnowała to inteligencja. - Najciekawsze w tym jest to, co to mówi o ludziach, którzy w ten sposób urządzali mieszkanie, ale co to też mówi o ekspertach, i w jaki sposób ten inteligencki gust i styl życia był, mówiąc delikatnie, chromowany wśród szerokich rzesz społecznych - przyznaje autorka.

Mieszkania i rola kobiety w społeczeństwie

Poprzez analizę mieszkań Polaków w okresie PRL autorka książki pokazuje również, jak wyglądała rola kobiety w społeczeństwie. Punktem wyjścia do rozważań jest spotkanie Nikity Chruszczowa i Richarda Nixona w kuchni prezentowanej w 1959 roku na wystawie w Moskwie. Ich polityczna debata stała się konfrontacją dwóch spojrzeń na rolę, jaką pełnią kobiety.

- W Związku Radzieckim, podobnie jak w Polsce, te kuchnie były dużo mniej spektakularne, malutkie i kompaktowe. To miało jakiś sens i długą tradycję. (...) Chruszczow sprytnie to wykorzystał, aby skrytykować amerykańską kuchnię, krytykując amerykański stosunek do kobiet. Argumentował, że to złota klatka dla profesjonalnej kury domowej. A małe, kompaktowe kuchnie radzieckie, to natomiast sprytne rozwiązania dla pracującej kobiety - opowiada Agata Szydłowska.

***

• Gościem "Czasu pogody" był Wojciech Przylipiak - pisarz, bloger i kolekcjoner przedmiotów sprzed lat.
• W swojej książce "Zakupy w PRL. W kolejce po wszystko" gość radiowej Jedynki przypomina, jak wyglądało robienie zakupów kilka dekad temu.

Kim jest Wojciech Przylipiak?

Gość "Czasu pogody", Wojciech Przylipiak, kolekcjonuje gadżety, elektronikę i wszelkie urządzenia z ubiegłych dekad. Sam mówi mówi o sobie, że jest kolekcjonerem skarbów sprzed lat, blogerem i wcześniej autorem książek "Czas wolny w PRL" oraz "Sex, disco i kasety video. Polska lat 90.".

Niedawno natomiast wydał książkę zatytułowaną "Zakupy w PRL. W kolejce po wszystko". Wydawnictwo to barwna opowieść o zakupowej rzeczywistości okresu 1945-1989. Co było najdroższe, a co najbardziej pożądane? Dlaczego na wystawach montowano orła z kalesonów? W jaki sposób w zimie przetrwać dwa dni w kolejce po kredens? Między innymi o tym pisze Wojciech Przylipiak w swoim wydawnictwie.

Czytaj także: Adam Ferency w monodramie "Sprzedawca życzeń". "Dokonałem zamachu na Jacka Cygana"

Zakupowe realia PRL

Nieodłącznym elementem zakupów w czasach PRL były kolejki do sklepów. Jak wyjaśnia rozmówca Zbigniewa Krajewskiego, ówcześnie stało się po wszystko. - Ten rytuał zakupowy wypełniał większą część czasu wolnego ludzi żyjących w PRL. Oczywiście nie w każdej dekadzie; to bardzo szeroka epoka i bywało bardzo różnie. Jednak wspomnienia bohaterów mojej książki, a także moje własne i mojej rodziny są takie, że w tych kolejkach spędzało się większość czasu i stało się po wszystko - opowiada Wojciech Przylipiak.

- Pewne produkty były jednak dostępne wszędzie i zawsze. To są też takie ikoniczne fotografie, jak na przykład półki z octem albo kioski Ruchu z "Trybuną ludu". Były jednak takie okresy, gdzie trzeba było wystać wszystko: od bardzo prozaicznych rzeczy, jak rzeczy spożywcze, po wyposażenie mieszkań. Czekano też przecież na samochody, telefony czy mieszkania; ludzie czekali czasami kilkadziesiąt lat i się nie doczekali - dodaje pisarz i kolekcjoner.

Czytaj także:

• Jak wyglądało codzienne życie w czasach PRL?
• Smutek rzeźnika, czyli prawda o PRL-u

Półkotapczan i inne meblarskie wynalazki PRL

W wydawnictwie Wojciecha Przylipiaka znajdziemy także historie niecodziennych mebli, jakie produkowano w PRL-u. Jednym z takich wynalazków jest półkotapczan. Użytkownik mógł taką meblościankę wykorzystywać jako siedzisko; kiedy jednak potrzebne były półki, wystarczyło przebudować mebel. - Trochę uśmiechamy się na myśl o tych wynalazkach, ale chodziło o funkcjonalność. Faktycznie, te meble można było przerabiać na różny sposób. Ich jakość to inna kwestia, ale pomysły były genialne. Zresztą wiele tych mebli wraca dzisiaj; wiem, że koszą naprawdę duże pieniądze i można je zobaczyć na wystawach najlepszego designu - opowiada gość radiowej Jedynki.

***