- Bezczelność potrzebna jest reżyserowi by nie bał się kraść cudzych pomysłów. Poza tym powinien być otwarty, umieć rozmawiać z ludźmi i być wytrzymały fizycznie, ponieważ dzień zdjęciowy potrafi zmęczyć bardziej niż jogging - mówi Chajdas w rozmowie z Ulą Kaczyńską.

Te bezcenne doświadczenia reżyserka zbierała m.in. na planach ostatnich filmów Agnieszki Holland, przy których pracowała jako drugi reżyser. Kręcenie nominowanego do Oscara filmu "W ciemności" gość audycji "Ex Magazine" wspomina jako koszmar produkcyjno-logistyczny. - Abstrahując już od sfery emocjonalnej, to sceny w kanałach kręciliśmy zimą, no i przez kilka miesięcy byłam poza domem. Fizycznie po takim filmie człowiek powinien odpoczywać ze dwa lata - mówi pół żartem, pół serio.

W pewnym sensie formą odpoczynku od filmu dla Chajdas stał się teatr. Reżyserka ma już na koncie kilka spektakli, w tym jeden głośno dyskutowany - oparty na zbiorze reportaży Marcina Szczygła "Zrób sobie raj". - Po ich przeczytaniu z Kasią Adamik [reżyserką, córką Agnieszki Holland - przyp. red.] stwierdziłyśmy, że przeniesienie tego na język sztuki teatralnej jest niemożliwe. W związku z tym trzeba było wymyślić jakąś zewnętrzną historię i te fantastyczne opowiadania jakoś w nią wpleść. Tak narodził się dziwny twór, którego nie można porównać do książki – opowiadała.

Więcej na temat pracy reżyserskiej i tego, jak o mały włos Olga Chajdas nie została astrofizykiem, dowiesz się, słuchając nagrania audycji.

bch

- Nie ma nic gorszego niż reżyser, który nie wie czego chce, który nie wie jak ustawić aktorów na scenie. Wówczas aktor jest bezbronny – uważa Edyta Jungowska, która pierwsze aktorskie kroki stawiała pod okiem Adama Hanuszkiewicza w Teatrze Nowym. – Po szkole rok grałam w Teatrze Kwadrat, a potem udało mi się dostać do Hanuszkiewicza – opowiada w Jedynce Jungowska.

Już podczas "rozmowy o pracę" reżyser odkrył w niej talent. - Mistrz siedział naprzeciwko mnie i poprosił, żebym coś pokazała. Powiedziałam tekst, który wcześniej mówiłam w szkole teatralnej na egzaminie wstępnym. Następnie usłyszałam cudowne słowa: wygląda pani na zdolną osobę – wspomina aktorka. - To było jak dotknięcie zaczarowaną różyczką. Od razu stałam się tą utalentowaną osobą – dodaje gość audycji "Spotkanie z mistrzem".

W Teatrze Nowym grała przez kolejne 8 lat. Pracę z reżyserem wspomina bardzo dobrze. – Hanuszkiewicz wiedział czego chce. Często rwałam włosy z głowy i mówiłam, że to niemożliwe, żeby tak to grać – opowiada Jungowska. – Potem okazywało się, że te wszystkie sytuacje, które pan Adam proponował były bardzo ważne, wręcz fenomenalne – przyznaje.

Posłuchaj całej rozmowy z Edytą Jungowską.

Rozmawiała Anna Retmaniak.

(mb)

Film "Bez wstydu" swój przedpremierowy pokaz miał na festiwalu w Gdyni. Pełnometrażowy debiut Filipa Marczewskiego jeszcze przed emisją w wielu widzach wzbudzał niechęć i odruch obronny.

- Ludzie mówili mi, że przed zobaczeniem tego filmu bali się, że będą zmuszeni do zaakceptowania punktu widzenia, z którym się nie zgadzają, i że to będzie nieznośne – opowiadał reżyser. – Jednak po obejrzeniu dziękowali mi, że nie starałem się im niczego narzucić - cieszył się w audycji "Ex Magazine" .

Obraz "Bez wstydu" opowiada historię chłopaka (w tej roli Mateusz Kościukiewicz), który zakochuje się w starszej siostrze (Agnieszka Grochowska). Pomimo, że dziewczyna początkowo nie jest zainteresowana względami brata, ostatecznie dochodzi do złamania tabu.

- Ten film nie broni kazirodztwa. On ma zmuszać do refleksji, czy aby nie za łatwo oceniamy innych mówiąc, że coś jest chore i bezwzględnie złe – wyjaśniał Marczewski. Ku temu rodzaju przemyśleniom ma skłaniać również wątek romskiej dziewczyny Irminy, zakochanej w głównym bohaterze. Dziewczyna jest gotowa złamać prawo zwyczajowe jej społeczności i związać się z chłopakiem nie będącym Cyganem.

- Z tego co słyszałem wiem, że ludzie wychodząc z kina zaczynają myśleć o swoim życiu, czy w przeszłości podjęli właściwe decyzje, czy nie skrzywdzili kogoś, albo nie zaprzepaścili szansy na udany związek, ulegając zewnętrznej presji - opowiadał rozmówca Uli Kaczyńskiej.

Ogólnoświatowa premiera "Bez wstydu" będzie miała miejsce na festiwalu w Karlowych Warach. Do polskich kin film trafi w sierpniu. Więcej jego temat dowiesz się słuchając nagrania rozmowy z Filipem Marczewskim.

bch

Wojciech Marczewski kręci swoje filmy z rzadka, co kilka lat. Były wśród nich takie dzieła, jak m.in. "Zmory”, "Dreszcze”, "Ucieczka z kina Wolność”, "Weiser”, "Klucznik" czy "Czas zdrady”. W stanie wojennym zrezygnował z kręcenia, swoim kolegom zadał zaś retoryczne pytanie: "Koledzy, czy naprawdę musieliście zrobić te wszystkie filmy?”. Zachowanie przyzwoitości, trudne moralne wybory były tematami, do których ciągle wracał. Dylematy, przed którymi stawali młodzi bohaterowie jego filmów ("Dreszcze”, "Zmory”), jak również dojrzały wiekiem cenzor z "Ucieczki z kina Wolność”, były bliskie także jemu jako artyście, miały w sobie wiele cech autobiograficznej opowieści.

- Przejście z dzieciństwa w młodość to najbardziej bolesny okres w życiu: człowiek jest najbardziej bezbronny i wrażliwy. Może tego nie pokazywać po sobie, próbuje się bronić… Potem się uczymy pewnego cynizmu, budujemy tarcze, żebyśmy nie byli tak głęboko rażeni przez ludzi z zewnątrz, świat. I dlatego ten okres w życiu jest wyjątkowo fascynujący, bo wtedy naprawdę rodzi się człowiek - mówił w Dwójce reżyser.

Marczewski ubolewa, że dzisiejsza młodzież nie pamięta, jaka była cena życia w minionym systemie. - Nie wiedzą, czym była wówczas nadzieja. Nikt w Polsce nie przewidział 1989 roku! Wszyscy jesteśmy zdumieni, że taki przewrót mógł się dokonać. Nie marzyliśmy o tym. Nasze pragnienia były takie szare… W moim wypadku to było: zamknąć się w sobie, zamknąć się w domu, zbudować sobie mikrokosmos, w nim trwać w miarę przyzwoicie i w miarę ciekawie.

Filmy, które zrealizował, dostały liczne nagrody. Samego ich twórcę krytyka określa często "reżyserem osobnym”, zaś środowisko filmowe: artystą o ogromnym autorytecie, szczególnie wśród młodych, którym od kilku lat się całkowicie poświecił. Wykłada m.in. w łódzkiej szkole filmowej, Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy (którą przed 10 laty współtworzył), a także w zagranicznych szkołach filmowych, m.in. duńskich i brytyjskich (w Londynie był dziekanem reżyserii filmowej, w Danii jego uczniami byli twórcy słynnego nurtu zwanego "Dogmą").
W "Sezonie na Dwójkę" Wojciech Marczewski mówił nie tylko o własnej twórczości, ale także o swojej pracy pedagogicznej, współczesnej krytyce filmowej i o tym, dlaczego nie czuje się spełniony.
Rozmawiała Anna Fuksiewicz.