Bruno Schulz – chytry komentator świata

"Zwykłe książki są jak meteoryty. Każda z nich ma jedną chwilę, moment taki, kiedy z krzykiem wzlatuje jak feniks, płonąc wszystkimi stronicami" - pisał Bruno Schulz w opowiadaniu "Księga".

Tymi słowami artysta z Drohobycza przewidział chyba los własnego dzieła - jego tomy nie są bowiem zwykłymi książkami i wciąż poruszają nie tylko polskich czytelników. Mityczny świat wykreowany przez Schulza jest tak samo żywy dziś, jak 90 lat temu, gdy po raz pierwszy wydano "Sanatorium pod Klepsydrą", ostatnią publikację za życia autora.

Agata Tuszyńska na tropie narzeczonej Schulza

W Dwójce, w cyklu "Książka do słuchania", Jacek Mikołajczak czytał fragmenty opowiadań "Sierpień", "Nawiedzenie", "Ptaki", "Manekiny", "Traktat o manekinach", "Sklepy cynamonowe", "Ulica Krokodyli", "Księga", "Wiosna" i "Sanatorium pod klepsydrą".

"Dano ci życie, które jest tylko opowieścią: ale to już twoja sprawa, jak ty ją opowiesz" - pisał w "Sowie córce piekarza" Marek Hłasko. Pisarz zmarł 50 lat temu, mając zaledwie 35 lat.

Marek Hłasko. Serwis specjalny >>>

Pisarz zyskał uznanie wielu czytelników, ceniących jego odważną, buntowniczą prozę. Władze PRL uznały go za primadonnę jednego tygodnia, zarzucając mu - gdy wyjechał z Polski - zdradę ojczyzny.

"Pięknych dwudziestoletnich" czyta Andrzej Chyra >>>

Jak dziś odczytujemy opowieść Marka Hłaski o sobie i czasach, w których żył? Czy ciekawy jest portret Warszawy i innych miast w jego książkach? Co nowego do wiedzy o pisarzu wnoszą publikacje jego nieznanych tekstów?

Odpowiedzi na te pytania udzielali nasi goście, którymi byli: Monika Malessa-Drohomirecka, Kornelia Sobczak, Klara Cykorz i Radosław Młynarczyk. Zapraszamy do wysłuchania nagrania audycji, w której przypomnieliśmy także wywiad, jakiego Marek Hłasko udzielił w lutym 1958 roku.

***

Tytuł audycji: Dwukropek 

Prowadziła: Dorota Gacek

Data emisji: 14.06.2019

Godzina emisji: 21.30

mko

Posłuchaj

W tym roku mija równo 75 lat od daty pierwszego wydania 13 opowieści Ksawerego Pruszyńskiego, zaś dokładnie 13 stycznia miała miejsce premiera nowego wydania tej wyjątkowej publikacji, która opatrzona została wstępem wybitnego publicysty Józefa Hena.

Sekrety życia i twórczości Ksawerego Pruszyńskiego

Sekrety życia i twórczości Ksawerego Pruszyńskiego

Narrator - gawędziarz - czujny obserwator

- Na bohaterów swoich opowiadań wybierał postacie z ranami na duszy i ciele, obarczone świadomością klęski - podkreśla Radlicki. Jak twierdzi gość audycji, proza Pruszyńskiego to opowieści mistyczne i prawdziwe. Łączące znamiona literatury faktu, baśni, legendy, a także dawnej gawędy szlacheckiej.

Ksawery Pruszyński – wybrańcy bogów umierają młodo

Ksawery Pruszyński – wybrańcy bogów umierają młodo

Rozdarcie

Ksawery Pruszyński, prawnik, reporter, literat. Krytyk II Rzeczpospolitej w latach trzydziestych. Osoba łącząca w sobie poglądy, które dziś wydają się nie do pogodzenia. - Jego rozdarcie dawało dzieła bliskie prawdy, bliskie rzeczywistości - mówi Michał Radlicki.

Urodził się i spędził dzieciństwo w Wolicy Kierekieszynie w rodzinnym majątku, który Pruszyńscy utracili na mocy traktatu ryskiego. Studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasach studenckich swoimi poglądami zyskał sympatię środowisk lewicowych. - Nie zatracił jednak swoich konserwatywnych korzeni - twierdzi Radlicki.

Baczna obserwacja rzeczywistości nałożona na źródła, z których się wywodził, otwierała mu bramy obiektywnego oglądu świata. W trakcie swojego życia podróżował po Polsce, ocierając się zarówno o środowiska chłopskie, mieszczańskie, jak i robotnicze.

Zdaniem Michała Radlickiego, Pruszyński spoglądał na świat co najmniej z dwóch stron i znajdował w nim znamiona rzeczywistości. Tej, która była nie tylko wielopoziomowa i mozaikowa, ale także milcząca i gorzka.

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Rozmawiał: Paweł Siwek

Gość: Michał Radlicki (redaktor wydawnictwa MG)

Data emisji: 14.01.2021

Godzina emisji: 9.30