• "Emilian Kamiński. Reżyser marzeń" autorstwa Patrycji Pawlik to wyjątkowa książka, która ukazuje się - nieprzypadkowo - w Międzynarodowym Dniu Teatru.
• Jej bohater - wybitny aktor, reżyser, wokalista - w 2009 roku stworzył wymarzony teatr - Teatr Kamienica, który również 27 marca obchodzi 15-lecie istnienia.
• O wyjątkowej publikacji i niezwykłym jubileuszu rozmawialiśmy z Patrycją Pawlik - autorką książki "Emilian Kamiński. Reżyser marzeń" i Justyną Sieńczyłło, żoną Emiliana Kamińskiego i dyrektor Teatru Kamienica.

"Emilian Kamiński. Reżyser marzeń" - dwuznaczność tytułu

Patrycja Pawlik przyznała, że propozycji tytułu książki było mnóstwo. - Określenie "reżyser marzeń" doskonale oddaje sprawczość realizacji idei pana Emiliana, jego pomysłów. Dopiero później zdałam sobie sprawę z tego drugiego dna, że reżyserował marzenia innych ludzi. Czy w przypadku debiutu na deskach teatru, produkcji spektakli, reżyserii, a także moim nigdy niewypowiedzianym marzeniu o napisaniu książki - mówiła na antenie Dwójki.

To miała być rozmowa, a nie książka

Justyna Sieńczyłło podkreśliła, że musiała bardzo długo namawiać Emiliana Kamińskiego na pytania i nagranie czegokolwiek. - Pretekstów było wiele, przede wszystkim to był okres covidu, mieliśmy dużo wolnego czasu. Ale jednak działaliśmy, nagrywaliśmy jakieś spektakle, bardzo nie chciał sam napisać takiej książki. Skoro wszyscy piszą, to na pewno nie on, mówił, że to jeszcze nie ten czas - opowiadała. - Patrycja jest w naszej rodzinie Teatru Kamienica od kilku lat, pomagała i pomaga w trudnych momentach, jest z nami zżyta. Emilian absolutnie jej zaufał, zgodził się na tę rozmowę - dodała.

Justyna Sieńczyłło: nie zmieniłam ani przecinka

To książka bardzo szczera. - W jego wypowiedzi nie zmieniłam ani przecinka, zaufałam Patrycji. Przeczytał to i gdyby zaczął poprawiać jak scenariusze, które miały po kilkanaście wersji, to ta książka wyglądałaby inaczej - mówiła Justyna Sieńczyłło.

Rozmowa bliska i przyjacielska

- Rozpoczynając tę rozmowę usłyszałam od pana Emiliana: "pytaj o wszystko, najwyżej nie odpowiem". Odpowiedział na wszystkie pytania, przy autoryzacji z niczego nie zrezygnował. Chciałam, aby to była rozmowa bliska i przyjacielska, dałam się ponieść chwili i tego co między nami w tym czasie się wytworzyło - zaznaczyła Patrycja Pawlik.

Czytaj też:

• Justyna Sieńczyłło: walczymy o Teatr Kamienica, dzieło życia mojego męża
• Emilian Kamiński we wspomnieniach: wybitny aktor, niezwykły człowiek

O dzieciństwie, rodzinie, mistrzach, teatrze

Książka - jak możemy przeczytać w opisie - to "ostatnia rozmowa z Emilianem Kamińskim - aktorem, reżyserem, dyrektorem teatru, ale przede wszystkim człowiekiem wrażliwym na świat, konsekwentnie realizującym swoje marzenia. Szczerze opowiedział w niej o dzieciństwie, rodzinie, mistrzach, teatrze. Jedynym tematem, który skrywał, była jego choroba".

"Emilian Kamiński. Reżyser marzeń" - okładka książki Patrycji Pawlik

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Goście: Patrycja Pawlik (autorka książki "Emilian Kamiński. Reżyser marzeń"), Justyna Sieńczyłło (żona Emiliana Kamińskiego i dyrektor Teatru Kamienica)

Data emisji: 27.03.2024

Godzina emisji: 16.30

mo/pg

• W Międzynarodowym Dniu Teatru (27.03) gościem audycji "O wszystkim z kulturą" była Marta Lipińska - aktorka teatralna, radiowa, filmowa i telewizyjna. 
• Z Martą Lipińską rozmawialiśmy - między innymi - o jej rolach i najbliższych planach, zwłaszcza tych teatralnych.
• Zastanawialiśmy się, jak zmienił się teatr przez ostanie dekady. 

Marta Lipińska i Teatr Współczesny od 62 lat

Marta Lipińska podkreśliła, że jest przede wszystkim człowiekiem teatru. - Imam się rożnych zajęć, ale teatr jest najważniejszy. Wzruszył mnie pan mówiąc, że 62 lata temu zaczęto obchodzić święto teatru. Też 62 lata temu zaczęłam uprawiać mój zawód, debiutowałam w Teatrze Współczesnym w Warszawie. Do dziś pracuję w tym samym teatrze, jestem mu wierna. Miałam propozycje, czasami ruszałam w podróż gościnnych występów, potem szybko wracałam na Mokotowską - mówiła aktorka.

Jon Fosse - "Sztuka to pokój"

Nie zabrakło też odniesień do 27. Międzynarodowego Dnia Teatru i specjalnego orędzia na ten dzień zatytułowanego "Sztuka to pokój". Jego autorem jest Jon Fosse - norweski dramatopisarz, laureat zeszłorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. - To piękne, wręcz filozoficzne, mądre orędzie. Fosse był grany u nas w teatrze, to było w 2001 roku - wspominała Marta Lipińska.

Dzięki sztuce ludzie są w stanie się porozumieć

Tomasz Mościcki podkreślił, że w orędziu Jona Fossego pojawia się nadzieja. - Według niego dzięki sztuce ludzie są w stanie porozumieć ze sobą ponad wszelkimi podziałami. Zgadzam się z nim w przypadku muzyki i sztuk plastycznych, ale z teatrem jest większy problem - zauważył.

Takiego rodzaju sztuki nic nie zastąpi

- Przewagę teatru nad innymi dziedzinami sztuki było doskonale widać, gdy skończyła się pandemia. Ludzie ruszyli do teatru, mieliśmy pełne sale, wielką jego zaletą jest ten żywy kontakt. Takiego rodzaju sztuki nic nie zastąpi. Niektóre przedstawienia gram po raz setny, czasem jestem już tym zmęczona. Jednak myślę, że ci, którzy przyszli są tu pierwszy i jedyny raz, gram dla nich - zaznaczyła Marta Lipińska.

***

Marta Lipińska (ur. w 1940 roku w Borysławiu koło Lwowa) ukończyła w 1962 roku Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. Debiutowała w 1963 roku w "Trzech siostrach" w reżyserii Erwina Axera. 

Czytaj też:

• Marta Lipińska. "Jestem aktorką spełnioną"
• "Aktorem zostałem wskutek prowokacji". Posłuchaj archiwalnych nagrań Krzysztofa Kowalewskiego

Do najbardziej znanych kreacji teatralnych Lipińskiej należą role: Córki w "Szklanej menażerii" Tennessee Williamsa (1967), Lizelotty w "Dwóch teatrach" Jerzego Szaniawskiego (1968), Annuszki w "Mistrzu i Małgorzacie" Michaiła Bułhakowa (1987) oraz Pani Jourdain w komedii Moliera "Mieszczanin szlachcicem" (1999).

Na kinowym ekranie debiutowała rolą nieszczęśliwej "pacjentki" u Stanisława Różewicza w "Głosie z tamtego świata" (1962). Dwukrotnie wystąpiła w filmach Tadeusza Konwickiego: "Salto" (1965) i "Dolina Issy" (1982). Popularność przyniosły jej role w filmach i serialach będących adaptacjami literackimi: Heleny Stawskiej w serialu "Lalka" (1977) i Emilii Korczyńskiej w serialu i filmie kinowym "Nad Niemnem" (1986).

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadził: Tomasz Mościcki

Gość: Marta Lipińska (aktorka teatralna, radiowa, filmowa i telewizyjna)

Data emisji: 27.03.2024

Godzina emisji: 17.30

pg/aw/mo

• W "Poranku Dwójki" zapraszaliśmy na "Prime Time" - monodram inspirowany tragicznym wydarzeniem - śmiercią w Iraku korespondenta wojennego Waldemara Milewicza.
• W rolę bohatera opowieści wciela się Sławomir Grzymkowski, a monodram reżyseruje Anna Sroka-Hryń.
• Premiera spektaklu "Prime Time" będzie miała miejsce 13 kwietnia w Teatrze Polskim w Warszawie.

"Prime Time" to monodram inspirowany życiem korespondenta wojennego Waldemara Milewicza, który zginął w 2004 roku w Iraku. Spektakl jest uniwersalną opowieścią o człowieku, który - trochę z własnej woli - został wrzucony w sytuacje ekstremalne, traumatyczne.

Waldemar Milewicz - wyrazisty i wiarygodny

Zarówno reżyserka monodramu Anna Sroka-Hryń, jak i aktor Sławomir Grzymkowski doskonale pamiętają Waldemara Milewicza z telewizji.

- Waldemar Milewicz był postacią dosyć wyrazistą. Korespondencje, które tworzył i które można było oglądać, ale też książki, które pisał, a także jego postawa były znaczące - podkreślał Sławomir Grzymkowski.

- Pamiętam to, że jak Milewicz mówił w telewizji, to wszyscy słuchali. To też jest bardzo znaczące, że to była osobowość niezwykła i wiarygodna. Pamiętam swoje odczucie, że to, co mówi ten człowiek na ekranie, jest prawdą - zaznaczyła Anna Sroka-Hryń.

Czytaj także:

• Sławomir Grzymkowski: "Prorok" to film historyczno-sensacyjny
• "Fisharmonia. Snówpowiązałka" - rzeczywistość rozwiązuje sny [POSŁUCHAJ]

Spektakl o rozprawie ze złem

Jak przekonują realizatorzy "Prime Time'u", nie jest to spektakl biograficzny. "To opowieść o rozprawie ze złem człowieka, który bez wątpienia wiedział i widział dostatecznie dużo, by umieć każde zło rozpoznać i nazwać. I próbował to robić, aż do ostatniego dnia".

- To historia o człowieku, o tym, jak on radzi sobie ze swoim człowieczeństwem w obliczu ogromnej tragedii, zła i śmierci - mówiła Anna Sroka-Hryń.

- To jest taki dylemat, o którym pewnie korespondenci bardzo często myślą, tzn. czy ja jako świadek tych tragicznych wydarzeń, tzn. umierających dzieci, kobiet ginących od wybuchu bomby, mogę coś z tym zrobić? To jest pytanie, czy korespondenci wojenni mają wpływ na rzeczywistość, czy ich rola jest taka, że naprawią świat, że uświadomią coś ludziom, czy jest to utopia - dodał Sławomir Grzymkowski.

Spektakl "Prime Time" można będzie oglądać na scenie kameralnej Teatru Polskiego w Warszawie od 13 kwietnia.

Anna Sroka-Hryń oraz Sławomir Grzymkowski

***

Rozmawiał: Jakub Jamrozek

Goście: Anna Sroka-Hryń (reżyserka) i Sławomir Grzymkowski (aktor)

Data emisji: 12.04.2024

Godzina emisji: 9.30

Rozmowę wyemitowano w audycji "Poranek Dwójki".

mgc/wmkor