Fascynuje się przyrodą, podgląda życie drzew, a ostatnio stał się nawet "archeologiem śmietników". - Śmietniki bardzo dużo mówią o nas samych - ocenił Stanisław Łubieński. - "Śmietnik" Różewicza (Różewicz wyrzuca śmieci, a Adam Hawałej to fotografuje) był dla mnie ciekawy dlatego, że mało kto potrafił mi opisać śmieci sprzed dwudziestu lat. Wtedy mniej więcej ta sesja fotograficzna się odbyła - opowiadał. - Dzięki tym zdjęciom, nie tyle skupiałem się na historii, którą opowiadał fotograf i poeta, ale mogłem zobaczyć, jakie były śmieci w śmietnikach, co było dosyć ciekawe porównawczo. Nie było tam prawie żadnych tworzyw sztucznych, co jest uderzające, biorąc pod uwagę, co widzimy teraz.

Czytaj także:

• Marek Pióro: kiedy idę na spotkanie z sową, serce mi bije jak przed randką
• Gustowne wróble. Jak humanista patrzy na ptaki

W czasie ostatnich miesięcy gość "Literackich witamin" uzupełniał książkowe zaległości. Wśród nich znalazły się publikacje amerykańskiego przyrodnika i pisarz Bernda Heinricha. - Zrobiły na mnie ogromne wrażenie jego wiedza i swada opowiadania. To jest imponujące, jak ktoś ma takie interdyscyplinarne umiejętności, jest wykładowcą, przyrodnikiem, ale też potrafi świetnie opowiadać i pisać.

Literatura między drzewami

Szczególne wrażenie na Stanisławie Łubieńskim wywarła książka "Drzewa w moim lesie", która opowiada o niewidzialnym życiu drzew, także o ich sposobach komunikacji. - Wiadomo, że wysyłają sobie sygnały przez korzenie, ale wysyłają też sygnały chemicznie - feromonami, tak synchronizują swoje dojrzewanie. 

"Ptaki to dinozaury, które przetrwały wymieranie"

Oskomik pstrogłowy

- Uderzyła mnie historia dzięcioła, który się nazywa oskomik pstrogłowy - dzięcioł, którego u nas nie ma, żyje w Ameryce Północnej - ale ten oto oskomik kuje swoje dziuple tylko w jednym gatunku drzew, który został zaatakowany przez jeden gatunek huby - relacjonował pisarz. - Gdyby zabrakło tej huby, albo tego drzewa, albo tego dzięcioła, coś by się tam załamało. Z dziupli tego dzięcioła korzystają dziesiątki gatunków ptaków, a mnóstwo owadów korzysta z soków, który wypływa po tym, jak dzięcioł kuje w drzewie. 

Czekamy również na Państwa opowieści o książkach, które w tym czasie są "literackimi witaminami". Nasz adres mailowy literackiewitaminy@polskieradio.pl

***

Tytuł audycji: Literackie witaminy

Prowadziła: Dorota Gacek

Gość: Stanisław Łubieński (pisarz, publicysta i kulturoznawca)

Data: 15.01.2021

Godz. emisji: 16.45

Wybierając się na literackie poszukiwanie czułości i cierpliwości prof. Andrzej Zawada poleca zaopatrzyć się w dwie pozycje: "Dziennik" Sándora Máraiego i "Czułego narratora" Olgi Tokarczyk.

Jego zdaniem, analizując zapiski Máraiego można obserwować pewną ponadczasowość przemyśleń autora, uniwersalizm jego myśli, które znajdują namacalne odzwierciedlenie w dzisiejszych czasach.

- To, co on pisze w dziennikach, to są diagnozy zjawisk, które dopiero teraz rozpoznajemy jako nam współczesne, czyli przede wszystkim komercjalizacja kultury i jej skutki - mówił prof. Andrzej Zawada.

Wnioski płynące z lektury "Dziennika" powstały na podstawie obserwacji życia społecznego i kulturalnego z lat 1949-1956, lektury węgierskich klasyków, a także współczesnej autorowi literatury i prasy. - On pisze obserwując to, co się dzieje wokół niego, czyli przemiany sposobu życia, języka i komunikacji medialnej - opowiadał gość audycji.

W poszukiwaniu czułości

"Czuły narrator" Olgi Tokarczuk to pierwsza jej książka po Nagrodzie Nobla, która zbiera przemyślenia z poprzednich lektur i ubiera je w eseistyczną formę.

- To są opowieści o najważniejszych zagadnieniach współczesności. To, co robimy z Ziemią, jako naszym miejscem do życia. Jakie jest miejsce i zadanie ludzkiego rozumu, a co za tym idzie - języka, kultury i literatury, żeby uchronić nas przed katastrofą i wieloaspektową degeneracją - opowiadał gość "Literackich witamin".

Jednym z ważniejszych wątków znajdujących się w prozie Tokarczuk, na które wskazuje prof. Andrzej Zawada, jest relacja człowieka z naturą i zwierzętami. Jest to temat, który będzie bliski większości czytelników i może wpłynąć na ich przemianę, uwrażliwienie i... większą czułość.

Czekamy również na Państwa opowieści o książkach, które w tym czasie są "literackimi witaminami". Nasz adres mailowy literackiewitaminy@polskieradio.pl

***

Tytuł audycji: Literackie witaminy

Prowadziła: Dorota Gacek

Gość: prof. Andrzej Zawada (historyk literatury, krytyk, tłumacz, eseista)

Data emisji: 26.01.2021

Godzina emisji: 16.45