Historia

24 października

Ostatnia aktualizacja: 24.10.2011 00:00
Czarny czwartek na nowojorskiej giełdzie.

1929 - "Czarny czwartek" - krach na giełdzie nowojorskiej. Początek światowego kryzysu finansowego, który trwał do 1933 roku. Na skutek nieograniczonego udzielania inwestorom pożyczek na zakup akcji pod zastaw wcześniej kupionych aktywów, których ceny sztucznie zawyżano, doszło do załamania koninktury i gwałtownego spadku cen papierów wartościowych. Spowodowało to panikę, która doprowadziła do lawinowej wyprzedaży akcji i do bankructw wielu inwestorów oraz przedsiębiorstw. Skutkiem kryzysu było wprowadzenie nadzoru bankowego i obowiązku tworzenia raportów o swojej działalności przez spółki giełdowe.

Pozostałe wydarzenia:

1558 - Urodził się Szymon Szymonowic, poeta, organizator Akademii Zamojskiej. (zm. 5.05.1629).  

1725 - Zmarł Pietro Scarlatti, włoski kompozytor okresu baroku, organista i klawesynista, autor oper i sonat, mszy i pasji. (ur. 1660)   

1743 - Urodził się Rafał Józef Czerwiakowski, lekarz, filozof, uznany za "ojca chirurgii polskiej". (zm. 5.06.1816).

1795 - Trzeci rozbiór Polski: niecały rok po upadku insurekcji kościuszkowskiej Austria, Rosja i Prusy uzgodniły traktat, zgodnie z którym przeprowadzono ostatni, całkowity rozbiór Rzeczypospolitej. 

1804 - Urodził się Wilhelm Eduard Weber, niemiecki fizyk. Wraz z przyjacielem - Carlem Friedrichem Gaussem - prowadził badania w dziedzinie elektromagnetyzmu. Od jego nazwiska pochodzi nazwa jednostki strumienia magnetycznego - webera. Ogłosił szereg podstawowych prac z zakresu elektromagnetyzmu, wydanych pt.: "Elektrodynamische Massbestimmungen" (zm.1891).

1882 - Urodził się Imre Kalman, kompozytor węgierski, przedstawiciel operetki wiedeńskiej, autor między innymi "Książniczki czardasza" i "Hrabiny Maricy". (zm. 1953).

1899 - Urodził się Anatol Stern, poeta i prozaik, tłumacz literatury rosyjskiej, scenarzysta filmowy, autor poematów: "Europa", "Idzie żołnierz borem, lasem", sztuk scenicznych: "Ich troje", "Szkoła geniuszów", utworów dla dzieci: "Opowiadania starego szpaka", "Maleńki człowiek z Wielkiej Doliny". (zm. 19.10.1968) 

1908 - Urodził się Aleksander Ford, reżyser filmowy i scenarzysta, założyciel, w 1930 roku Stowarzyszenia Miłośników Filmu Artystycznego, twórca filmów "Krzyżacy", "Piątka z ulicy Barskiej", "Miłość Chopina", "Ulica Graniczna"; od 1968 r. na emigracji. (zm. 04.04.1980)  

1927 - Urodził się Gilbert Becaud, francuski piosenkarz, kompozytor i aktor filmowy, autor "Deszczowej ballady",  "Marianny moich marzeń" i "Nathalie". (zm. 18.12.2001).

1930 - Zmarł Ludwik Finkel, historyk, rektor Uniwersytetu Lwowskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności; redaktor "Kwartalnika Historycznego", inicjator i współautor "Bibliografii historii polskiej", której pierwszy tom ukazał się w 1891 r.; autor ponad 300 prac naukowych w tym "Konstytucja 3 Maja", "Księstwo warszawskie", "Poselstwa Jana Dantyszka".   

1935 - Urodził się Marek Piwowski, reżyser filmowy, scenarzysta, twórca filmów "Rejs", "Przepraszam, czy tu biją?" i "Uprowadzenie Agaty".    

1938 - Niemcy zażądały zgody Polski na przyłączenie Gdańska do Rzeszy i budowę eksterytorialnej autostrady oraz linii kolejowej.

1941 - Na międzynarodowej konferencji w Londynie została podpisana przez 13 członków koalicji antyhitlerowskiej Karta Atlantycka. 70. rocznica

1942 - W odwet za publiczną egzekucję 50 więźniów Pawiaka grupa bojowa GL dokonała zamachu na kawiarnię "Cafe Club" w Warszawie przeznaczoną tylko dla Niemców. Tego samego dnia obrzucono granatami niemiecką restaurację "Mitropa" na Dworcu Głównym i drukarnię dziennika "Nowy Kurier Warszawski". W akcjach raniono kilku niemieckich żołnierzy i policjantów.

1943 - Oddział GL im. gen. Bema stoczył całodzienną bitwę z obławą hitlerowską w lasach na Diablej Górze na Kielecczyźnie.

1945 - Po ratyfikacji przez ciała ustawodawcze państw-sygnatariuszy weszła w  życie Karta Narodów Zjednoczonych    

1948 - Zmarł Franciszek Lehar, węgierski kompozytor operetkowy, autor kilkudziesięciu utworów, z których "Wesoła wdówka" czy "Kraina uśmiechu" weszły na stałe do repertuaru operetki XX w. (ur. 30.4.1870)

1956 - Wiec mieszkańców Warszawy na Placu Defilad. Wyraz poparcia dla Władysława Gomułki. 55. rocznica

1957 - Zmarł Christian Dior, francuski dyktator mody. (ur. 21.1.1905).

1958 - Zmarł George Edward Moore, filozof i etyk angielski, twórca brytyjskiej szkoły filozofii analitycznej. (ur. 1873)

1964 - Konsekracja opactwa na Monte Cassino i ogłoszenie św. Benedykta patronem Europy.

1974 - Zmarł Dawid Ojstrach, światowej sławy rosyjski skrzypek pochodzenia żydowskiego, profesor Moskiewskiego Konserwatorium. Międzynarodową sławę zdobył wygrywając kilka krajowych i międzynarodowych konkursów między innymi w 1937 roku zdobył najwyższą nagrodę na Konkursie Królowej Elżbiety w Brukseli. Kompozytorzy dedykowali mu wiele utworów skrzypcowych. Do najważniejszych należą: koncert skrzypcowy Chaczaturiania i oba koncerty skrzypcowe Szostakowicza. (ur. 17.9.1908). 

1974 - Zmarł Stefan Behr, pianista, kompozytor, wieloletni wykładowca Akademii Muzycznej w Warszawie, pierwszy organizator redakcji muzycznej działu dziecięcego w Telewizji Polskiej. W latach 1954 - 1974 akompaniator w Estradzie Kameralnej Filharmonii Narodowej. (ur. 1919)  

1980 - W warszawskim sądzie wojewódzkim dokonano wstępnej rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność".     

1989 - Zginął tragicznie, zdobywając południową ścianę Lhotse w Himalajach Wysokich, Jerzy Kukuczka, taternik i alpinista. Jako drugi człowiek na świecie (po Reinholdzie Messnerze) zdobył wszystkie 14 szczytów o wysokości ponad 8 tysięcy metrów. Zasłynął ze zdobywania nowymi drogami najtrudniejszych do osiągnięcia szczytów. Zginął 200 metrów pod szczytem Lhotse, wytyczając nową drogę na trzeci wierzchołek świata. Autor książki "Na szczytach świata". (ur. 24.3.1948).

1992 - Zmarł Peyo, właściwe nazwisko Pierre Culliford, belgijski rysownik, autor komiksów, twórca Smurfów.

1994 - Zmarł Józef Morton, pisarz, związany z ruchem ludowym, kustosz Muzeum im. Jana Kochanowskiego w Zwoleniu, autor powieści z życia współczesnej wsi: "Inkluzowe wiano", "Mój drugi ożenek", "Czarcia łąka", "Ucieczka z raju". (ur. 1911) 

Czytaj także

23 października

Ostatnia aktualizacja: 23.10.2011 00:00
Urodził się Leszek Kołakowski.
rozwiń zwiń