Historie walczących kobiet w Archiwum Akt Nowych. Wśród nich m.in. łączniczki, sanitariuszki, kurierki
2018-08-07, 17:19
Łączniczki, sanitariuszki, kurierki, członkinie oddziałów powstańczych - w walce o niepodległość w czasie II wojny światowej uczestniczyły tysiące kobiet. Ich sylwetki można poznać dzięki materiałom zgromadzonym przez Komisję Historii Kobiet w Walce o Niepodległość.
Posłuchaj
Na materiały zgromadzone przez Komisję Historii Kobiet w Walce o Niepodległość składają się między innymi osobiste pamiątki, zdjęcia i dokumenty. Dziś cenny zbiór został przekazany do Archiwum Akt Nowych.
Działalność komisji zainicjowała w 1969 roku generał Maria Wittekówna, która wraz z innymi działaczkami organizacji Przysposobienia Wojskowego Kobiet (PWK) przez kilkadziesiąt lat zbierała relacje i pamiątki bezpośrednio od żyjących kombatantek. Współtwórczyni archiwum, Halina Szewczykowa, wspomina, że zadanie nie było łatwe. - Na początku było nas ponad sześćdziesiąt, pracowałyśmy na zmiany. Nasza praca polegała na gromadzeniu materiałów, opracowywaniu ich, dzięki czemu mamy tak wspaniały zbiór - powiedziała Halina Szewczykowa.
Dyrektor Archiwum Akt Nowych, Tadeusz Krawczak podczas uroczystości powiedział, że przekazany zbiór upamiętnia kobiety-bohaterki, które ryzykowały życie, by walczyć o wolną Polskę. - Znaczenie tych zbiorów jest unikatowe. W czasie, kiedy Maria Wittekówna zarządziła zbieranie materiałów, żyło jeszcze wiele uczestniczek spośród kilkuset tysięcy kobiet, które przygotowano do obrony kraju. Była to federacja, przez którą przewinęło się prawie półtora miliona dziewcząt, w tym około trzystu, które przeszły przeszkolenie - dodał dyrektor Archiwum Akt Nowych.
Jak podkreśla Anna Wasilewska z Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość, zbiór jest cennym źródłem informacji. - Pierwszą część stanowią teczki z relacjami kobiet-żołnierzy II wojny światowej, które zawierają między innymi ich życiorysy, pamiątki osobiste i legitymacje. Drugą część stanowią kartoteki osobowe i indeksowe, jest ich 44 tysiące, a każda z nich zawiera podstawowe dane o kobietach, czyli imię i nazwisko, pseudonim oraz przydział organizacyjny - powiedziała Anna Wasilewska.
Archiwa komisji obejmują także różnego rodzaju opracowania, książki i czasopisma. Z najważniejszych materiałów sporządzono mikrofilmy zabezpieczające.
Komisja Historii Kobiet w Walce o Niepodległość powstała w 1969 roku, jej założycielkami były tworzyły działaczki organizacji Przysposobienia Wojskowego Kobiet (PWK). W 2003 roku komisja otrzymała honorowy tytuł Kustosza Pamięci Narodowej.
kad