"Pokłosiem jej wyprawy na Syberię była niezwykła książka". Miklaszewska o Czaplickiej

Maria Antonina Czaplicka (1884-1921) jest jedną z prekursorek badań syberyjskiego szamanizmu. Żyła krótko, ale bardzo intensywnie. Napisała wiele prac po angielsku, niektóre z nich dopiero po stu latach tłumaczone się na język polski, jak "My Siberian Year" z 1915 r. ("Mój syberyjski rok").

Doktorat z antropologii

Autorki audycji przypomniały, że Maria Antonina Czaplicka zdobywała wiedzę w nielegalnych szkołach: Latającym Uniwersytecie i w Towarzystwie Kursów Naukowych. Za swojego mentora uważała Wacława Nałkowskiego, geografa, publicystę i literata. To on zainteresował ją "geografią człowieka". W 1910 roku uzyskała stypendium zagraniczne z Kasy Mianowskiego. Tym sposobem znalazła się w London School of Economics and Political Science, gdzie spotkała Bronisława Malinowskiego. Studiowali antropologię rozumianą w Anglii nie tylko jako badanie fizyczne typów człowieka, lecz także jego kultury. W 1915 roku jako jedna z pierwszych kobiet w Europie uzyskała doktorat z antropologii.

Powiązany Artykuł

Polka wśród plemion Syberii

- Z tym dyplomem postanowiła na własne oczy zobaczyć Syberię, którą interesowała się od dawna. Jej ciekawość zżerało pytanie o to, czym jest szamanizm, a zwłaszcza tzw. histeria arktyczna czyli choroba, która mogła powodować pojawianie się szamańskich wizji - powiedziała Magdalena Merta.

"Mój rok na Syberii"

Dodała, że udało się w końcu zorganizować wyprawę wzdłuż Jeniseju celem zbadania kultury Ewenków. W skład ekspedycji weszli: Dora Curtis, fotografka i malarka, Maud Haviland, ornitolożka i Amerykanin Henry Hall, student antropologii. Wyruszyli oni w maju 1914 roku. Cztery miesiące później wybuchła Pierwsza Wojna Światowa. Dwie pierwsze osoby zawróciły.

- Pokłosiem tej wyprawy jest książka "Mój rok na Syberii", niezwykła bo nie jest raportem naukowym, ale porusza tematykę mieszkańców Syberii. Książka wyróżnia się tym, że nie jest sucha, wprowadzony jest w niej nie tylko element refleksyjności, ale są też odniesienia biograficzne, a narracja jest prowadzona w pierwszej osobie - podkreśliła Maryna Miklaszewska.

Posłuchaj

M. Merta i M. Miklaszewska o M. A. Czaplickiej ("Polki") 22:06

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Audycja: "Polki"

Prowadzący: Magdalena Merta i Maryna Miklaszewska

Data emisji: 30.01.2021

Godzina: 08.06