Historia jednej znajomości. Za kulisami obrazu "Dama z gronostajem"

  • Facebook
  • Twitter
  • Wykop
  • Mail
Historia jednej znajomości. Za kulisami obrazu "Dama z gronostajem"
"Dama z gronostajem" Leonarda da VinciFoto: Polona

Ukrywała się przed okupantami, wywieziono ją z kraju, była obiektem pożądania Hermana Göringa i Adolfa Hitlera. Po tych wszystkich przejściach odpoczywa w muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. Mowa oczywiście o "Damie z gronostajem" pędzla Leonarda da Vinci. Kogo właściwie widzą ci, którzy tłumnie przychodzą oglądać najdroższe dzieło sztuki w polskich zbiorach?

najdroższa podwójne życie damy z gronostajem katarzyna bik 1200.jpg
Dama z gronostajem. Niezwykła historia portretu Cecylii Gallerani

Romans od pierwszego wejrzenia

Był rok 1490. Nastoletnia Cecylia Gallerani wraz z braćmi złożyła wizytę księciu Mediolanu Lodovicowi Sforzy, by prosić go o zwrot skonfiskowanych rodzicom dóbr. Dziewczyna od razu wpadła w oko starszemu o ponad 20 lat mężczyźnie, który nie tylko darował dług jej rodzinie, ale i samą Cecylię objął finansową (i nie tylko) opieką. – Mało tego – gdy brat zabił w awanturze lekarza pochodzącego ze znakomitego rodu, sam Lodovico Sforza zaangażował się załagodzenie sprawy – dodaje Anna Popek. 


Posłuchaj

4:51
Tajemnica "Damy z gronostajem". Niezwykły życiorys Cecylii Gallerani (Program obyczajowy/Trójka)
+
Dodaj do playlisty
+
 

 Podwójne życie księcia

Mniej więcej w tym okresie powstało dziś słynne dzieło Leonarda da Vinci. Cecylia pozuje na nim, trzymając w ramionach gronostaja, którego grecka nazwa galé ("koci") zawiera się w nazwisku Gallerani. Poza tym zwierzę jest symbolem Lodovico Sforzy, nazywanego przez współczesnych "Ermellino", czyli "Gronostajem". Nie każdy wie, że na obrazie jest ktoś jeszcze – gdy powstawał, Cecylia już nosiła w łonie syna Lodovica, którego nazwano Cezary Sforza Visconti.

Mimo wspólnej pociechy i wysokiego wykształcenia młodej kobiety, nie mogła ona zostać żoną księcia, ponieważ Lodovico był już zaręczony z Beatrice d’Este. – Brzydka, głupia zajęta wyłącznie strojami i zabawami, ale pochodząca z wpływowego rodu, była mu obiecana. Książę miał dwie kobiety u boku – niechcianą, lecz konieczną żonę i uwielbianą, choć nielegalną metresę – opisuje autorka "Programu obyczajowego"

Żyli długo i szczęśliwie, ale…

Życie całej trójki nadal toczyłoby się swoim rytmem, gdyby nie… ciuchy. Z braku roztropności mąż Beatrice, a kochanek Cecylii kupił obu paniom niemal identyczne kreacje. – Urażona małżonka zakazała Cecylii chodzić w tej sukni. Cecylia, czy to z wyrachowania, czy w emocjach, wdała się awanturę, której nie dało już zamieść pod dywan. Zdesperowany książę musiał opowiedzieć się po stronie żony i jakoś pozbyć się Cecylii. Wydał więc ją za mąż za swojego stronnika, hrabiego Ludovico Carminati de Brambillę. Nie zapomniał też o swoim synu, któremu przekazał pałac Carmagnola – opowiada Anna Popek.

Oczy "Damy z gronostajem"

Po zakończeniu romansu ze Sforzą, Cecylia Gallerani zamieszkała wraz z mężem w pałacu, którego pozostałości do dziś można odnaleźć przy ulicy Puccini 3 w Mediolanie. Tam dysponowała swoim wielkim majątkiem, doczekała się kolejnych potomków, zajmowała się pisaniem wierszy i rozpraw. Wszędzie, gdzie się udała, towarzyszyła jej poezja muzyka i sztuka. Cecylia zmarła w San Giovanni in Croce, mając 63 lata.

– Czy ten niezwykły los widać było w oczach "Damy z gronostajem"? Zobaczcie Państwo sami – zachęciła na koniec Anna Popek.

Przeszłość przyszłości - Dama z gronostajem/Muzeum Narodowe w Krakowie

***

Tytuł audycji: Program obyczajowy
Prowadzi: Anna Popek
Data emisji: 13.03.2021
Godzina emisji: 8.37

kr

Polecane