Łacinnik w teatrze

"Pacierz Nościerz" – bo taki zagadkowy tytuł ma jego tekst – otrzymał III Nagrodę, a należy do wyjątkowych "zjawisk" we współczesnej polskiej dramaturgii. Nie tylko tytuł wyróżnia go bowiem, ale też forma, styl, słownictwo, frazeologia. Trudno przyporządkować go do jakiegoś gatunku, tym bardziej włączyć do jakiegoś nurtu w tradycji. Gry z językiem, zabawa słownictwem, komizm groteski – to jedynie trochę w stylu innego "osobnego" pisarza, czyli Witolda Gombrowicza. Pod pozorem owej zabawy formą – rzecz o jednym z największych problemów współczesnego życia społecznego – o zakłóceniach w komunikacji. Wracając do tytułu, stanowi on wspaniały koncept, żart autora przekładów z języka łacińskiego.

Czy i "Pacierz Nościerz" zabrzmi dzisiaj inaczej niż przed dwoma miesiącami, kiedy to odbyła się jego premiera na naszej antenie? Porozmawiamy o tym z autorem sztuki, zanim ponownie odtworzymy powstałe na jej podstawie słuchowisko, brawurowo zagrane i pomysłowo wyreżyserowane przez Annę Wieczur-Bluszcz.

Poniżej, tradycyjnie, tekst ze strony Sceny Teatralnej Trójki, który towarzyszył premierze 8 marca 2020.

Zapraszam, Barbara Marcinik.

Powtórka: 31 maja 2020, godz. 20.05.

***

"Pacierz Nościerz" – to tytuł sztuki radiowej, która została uhonorowana III Nagrodą w Konkursie Trójki i ZAiKS-u pod hasłem "Nasłuchiwanie. Gościnność". Przypomnijmy: Konkurs "Nasłuchiwanie" po raz pierwszy ogłosiliśmy w 2018 roku. Uzupełnieniem hasła była wtedy "Niepodległość".

Nagrody przyznaliśmy trzy i dwa wyróżnienia. Laureaci, otrzymawszy czeki, zostali zaproszeni do współtworzenia repertuaru Sceny Teatralnej Trójki. Realizacja sztuk najwyżej ocenionych przez jurorów stanowiła zarazem próbę sprawdzenia trafności ich wyborów, czyli w jakim stopniu udało się nagrodzonym  autorom stworzyć teksty możliwe do zrealizowania w Teatrze Polskiego Radia w formie atrakcyjnej formalnie oraz oryginalnie interpretujące konkursowe hasła. Zasady w obu przypadkach (2018, 2019) były takie same.

Pierwszą marcową premierą na Scenie Teatralnej Trójki zamykamy prezentację sztuk nagrodzonych w 2019 roku.

"Pacierz Nościerz", czyli…  zawarta została już w tytule informacja, że autor prowadzi grę z językiem. Mateusz Żaboklicki jest filologiem klasycznym, tłumaczem, poetą oraz fotografem. Świadom jest możliwości tkwiących w języku i umiejętnie wykorzystuje tę wiedzę.

Eksperymentując na leksykalnym polu, wynajduje też nowe skojarzenia, tworząc na przykład przysłowia. Użyte przez niego środki formalne mają pomóc w odpowiedzi na konkursowe hasło. Historyjka, którą Mateusz Żaboklicki ułożył, skrywa pewien niuans, który pozwala spojrzeć na "Gościnność" z nietypowej perspektywy.

Realizacji sztuki podjęła się doświadczona reżyser zarówno Teatru Polskiego Radia, jak i innych rodzajów teatru – Anna Wieczur-Bluszcz. W tekście sztuki usłyszała ona nie tylko jej potencjał dźwiękowy czyli swoisty jej rytm, ale wydobyła także ze słownych gier, ukryty w nich żywioł komiczny. W oddaniu jej intencji, interpretacji sztuki pomogli aktorzy: Andrzej Mastalerz – główny bohater oraz partnerujący mu Przemysław Bluszcz i Robert Majewski. Muzyczność tekstu uwypuklił, współpracujący często z Anną muzyk – Paweł Szamburski.

Naszą premierę poprzedziła wiele wyjaśniająca rozmowa z reżyser słuchowiska i autorem uhonorowanym III Nagrodą w ubiegłorocznym "Nasłuchiwaniu".

Zapraszamy też do słuchania podsumowania efektów naszego konkursu w "Magazynie bardzo kulturalnym". Naszym gościem był pomysłodawca hasła konkursu, przewodniczący jury – prof. Jacek Kopciński.

Zapraszamy: Barbara Marcinik i Wojciech Dorosz – wydawca.

***

Mateusz Żaboklicki – "Pacierz Nościerz" – 8.03.2020, godz. 20.05.

Reżyseria – Anna Wieczur-Bluszcz
Realizacja akustyczna – Agnieszka Szczepańczyk
Muzyka – Paweł Szamburski

Występują:

Andrzej Mastalerz – Wojtuś

Oraz

Przemysław Bluszcz

Robert Majewski

Czas trwania – 31'40"