Dzisiaj mija wyjątkowa rocznica. Rocznica zdobycia najwyższej góry świata. Mount Everest przyciągał ludzi od dawna. 60 lat temu "dorwano wreszcie drania". To był piątek 29 maja 1953 roku. Wtedy to Nowozelandczyk Edmund Hillary i Szerpa Tenzing zdobyli najwyższą górę świata.
Na Mount Everest nie brakuje polskich śladów. 17 lutego 1980 roku Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki jako pierwsi w historii dokonali zimowego wejścia na górę.
Leszek Cichy podkreśla w radiowej Jedynce, że góra to trzeci biegun Ziemi, taki emocjonalny. - Ludzie lubią wszystkie naj… I to jest to bezwzględne naj… - mówi Leszek Cichy. I podkreśla, że tam nie potrzeba żadnego sędziego, który by coś oceniał w punktach. Tam po prostu trzeba wejść.
Leszek Cichy zwraca uwagę, że atakując górę zimową porą himalaiści musieli zmierzyć się z pewnym mitem. Hillary powiedział, że życie w zimie powyżej 7 tysięcy metrów jest niemożliwe. To zapadało w psychikę. Choć coś w tym było, bo Cichy pamięta, że podczas wejścia temperatura w namiocie wynosiła minus 41 stopni, a wiatr był taki, że nie można było się utrzymać na nogach. Właśnie mróz i wiatr to były największe zagrożenia.
Marcin Miotk w 2005 roku wszedł na Everest bez tlenu. Szedł w rytmie trzy kroki i przerwa na oddech. Jego wyczynu nie powtórzył dotąd żaden Polak.
Mount Everest to również tragedie. 24 lata temu pod lawiną zginęła grupa wybitnych, polskich himalaistów. Ocalał tylko zdobywca szczytu Andrzej Marciniak.
Posłuchaj wspomnień o zdobywaniu Mount Everest zebranych przez Tomasza Zimocha.
(ag)

Na Evereście nie brakuje polskich śladów. Wanda Rutkiewicz była trzecią kobietą na świecie, która zdobyła ten szczyt. Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki dokonali pierwszego zimowego wejścia, Ryszard Pawłowski był na Evereście aż 4 razy. Nie brakowało pod Everestem i dramatów. Tragicznie zakończyła się polska wyprawa niemal dokładnie 24 lata temu. W lawinie zginęli czołowi polscy himalaiści - Eugeniusz Chrobak, Mirosław Gardzielewski, Wacław Otręba, Mirosław Dąsal, Zygmunt Heinrich. Przeżył jedynie zdobywca Mt. Everestu - Andrzej Marciniak.

Jedynym Polakiem, który wszedł na Everest bez użycia tlenu jest Marcin Miotk. Zapraszam na wyprawę na najwyższą gorę świata - czyli "Bez tlenu na 8848 metrów”. I pamiętajmy, że każdy z nas ma swój własny Everest… do zdobycia.

Tomasz Zimoch

Wyczyn Wielickiego komentował wtedy, w audycji "7 dni w kraju i na świecie" Jerzy Kukuczka. - Wczoraj dowiedziałem się o wielkim polskim sukcesie w Himalajach, o pierwszym zimowym wejściu na czwarty szczyt Ziemi, Lhotse - powiedział Jerzy Kukuczka na wieść o wyczynie Krzysztofa Wielickiego. - Zrobił to w prawdziwie swoim stylu, 1300 metrów wspinał się samotnie. Tym samym udowodnił, że Polacy w Himalajach zimą są po prostu bezkonkurencyjni - dodał Kukuczka.

Na zdjęciu: Południowa ściana Lhotse. Wikimedia Commons/cc/flickr. Fot.: lluis Cabarrocas Ribas

Krzysztof Wielicki (ur. 1950) - wspinacz, taternik, alpinista i himalaista wszedł na Lhotse, mając na sobie gorset ortopedyczny. Był po poważnej kontuzji kręgosłupa. Wielicki jest piątym człowiekiem na Ziemi, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum. Zimą udało mu się wejść (poza Lhotse) również na Mount Everest (wspólnie z Leszkiem Cichym) oraz na Kanczendzongę. - Lhotse w latach 80. to było wielkie wyzwanie dla alpinistów. Towarzyszyła temu wielka rywalizacja o ścianę południową, o to kto ją zdobędzie - opowiadał Krzysztof Wielicki w audycji Marii Szul pt. "Lhotse ’89 – ostatnia ściana". Program został zrealizowany po śmierci Jerzego Kukuczki, który zginął właśnie na tym szczycie.

Krzysztof Wielicki ma na swoim koncie wiele innych sukcesów. Na Broad Peak niemal wbiegł. Nikt przed nim nie zrobił tego w tak zawrotnym tempie. Himalaista wyszedł z bazy i dotarł na wierzchołek ośmiotysięcznika w ciągu jednej doby. Zdobycie Dhaulagiri zajęło mu 16 godzin. Zarówno na ten szczyt, jak też na Sziszapangmę wspiął się solo, wytyczając nowe drogi.

Samotnie podchodził też na Gaszerbruma II i na Nanga Parbat, jedną z największych ścian Ziemi. Świadkami tego drugiego wyczynu byli jedynie pakistańscy pasterze obserwujący Wielickiego z oddalonych łąk. Polski himalaista brał udział w kilku wyprawach na K2. Dopiero podczas czwartej, latem 1996, jego upór został nagrodzony. Wszedł na szczyt Filarem Północnym z dwoma włoskimi alpinistami.

- Zimą trzeba trochę przechytrzyć górę - mówił Krzysztof Wielicki podczas telefonicznej rozmowy z Jakubem Urlichem, kiedy to w 2001, atakował inny ośmiotysięcznik, piąty co do wysokości szczyt świata, Makalu. - A tu nam się to coś za bardzo nie udaje. Wyje ta góra jakby była chora.

W 2013 roku Krzysztof Wielicki był kierownikiem ekspedycji, której celem było pierwsze zimowe wejście na Broad Peak. 5 marca 2013 górę zdobyli Adam Bielecki, Artur Małek, Maciej Berbeka oraz Tomasz Kowalski. Niestety, dwaj ostatni wspinacze zginęli podczas zejścia ze szczytu.

bs

Gość Trójki mówi, że podczas lotu - którego prędkość momentami dochodziła do 400 km/h - temperatura wynosiła -35 stopni Celsjusza. - Szybowiec wytrzymał, jest z laminatu, ale baterie tego nie przeżyły, zamarzł też wysokościomierz w przedniej kabinie - wspomina Sebastian Kawa. - Na szczęście latanie szybowcem to taki sport, w którym większość rzeczy zależy od pilota i jego wiedzy - dodaje.

Był to pierwszy lot szybowcowy w historii Himalajów. Ze względu na problemy formalne, sprzęt polskiej ekipy, w której był również Krzysztof Strama, późno dotarł na miejsce. - Przez to opóźnienie mieliśmy tylko trzy dni na zrealizowanie lotu. Dopiero ostatniego dnia pogoda poprawiła się na tyle, że można było wylecieć - wspomina rozmówca Pawła Drozda.

Polskiej ekipie nie udało się dostać nad najwyższy szczyt świata. - Nie mieliśmy zgody, żeby wlecieć nad Mount Everest - relacjonuje gość Trójki. Dlatego w lutym Sebastian Kawa wraca do Nepalu, by przekonać tamtejsze władze do swojego pomysłu.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy.

"Do południa" na antenie Trójki od poniedziałku do czwartku od godz. 9.00 do 12.00. Program przygotował i prowadził Paweł Drozd.

(mk)