- Siłą twórczości Wyspiańskiego jest jego umiejętność uniwersalizacji takich wątków, jak znaczenie historii pamięci, definiowanie zjawisk związanych ze śmiercią i życia. Jego dzieła są do odczytania na całym świecie – dodał gość Dwójki, z którym zgodził się również prof. Franciszek Ziejka.

- Artysta miał taką metodę pracy, że najpierw zaczynał od elementu osadzonego w rzeczywistości, a potem na jego podstawie przedstawiał uniwersalne zjawisko. Tak było na przykład przy tworzeniu "Klątwy". Choć akcja dramatu dzieje się w Gręboszowie, czyli miejscowości, z której pochodzili jego teściowie. Miejsce to jest tylko tłem do zarysowania relacji między księdzem a mieszkańcami wsi – dodał prof. Franciszek Ziejka.

Ponadto z nagrania audycji dowiemy się, w jakich okolicznościach Stanisław Wyspiański poznał swoją żonę, wysłuchamy rozmowy z Wojciechem "Sokołem" Sosnowskim - raperem i praprawnukiem Wyspiańskiego - a także poznamy szczegóły dotyczące wystawy prac Stanisława Wyspiańskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie.

***

Tytuł audycji: Spotkania po zmroku

Prowadził: Dawid Dziedziczak

Goście: Andrzej Betlej (dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie), Andrzej Szczerski (zastępca dyrektora MN w Krakowie), prof. UJ Franciszek Ziejka, Magdalena Laskowska (współkuratorka), Bartosz Haduch (aranżer ekspozycji) oraz raper Wojciech "Sokół" Sosnowski (praprawnuk Wyspiańskiego)

Data emisji: 6.12.2017

Godzina emisji: 21.30

mz/mc

Dwójka na Miodowej, czyli w artystycznej enklawie Warszawy

Mimo, że nadeszła jesień, nasza redakcja jest cały czas w drodze i kontynuuje trasę "Dwójki na miejscu". Tym razem zabraliśmy Państwa do jednego z najnowocześniejszych obiektów na kulturalnej mapie Polski, czyli do tyskiej Mediateki, gdzie odbywał się Festiwal Auksodrone.

- Drone w nazwie festiwalu to w naszym pierwszym rozumieniu rozpostarcie się na czterech nogach, jak na czterech silnikach pracujących w dronie. Pierwszym z nich jest współczesna opera, drugim nowa fala jazzu a trzecim muzyka elektroniczna. Tym czwartym są warsztaty dla dzieci i młodzieży, ale nie tylko. Od samego początku są one dla nas bardzo ważne – przypomniał goszczący w mobilnym studiu Dwójki Filip Berkowicz, kurator festiwalu.

Podczas Festiwalu w trzech aktach przedstawiony został dramat muzyczny Alka Nowaka do libretta Szczepana Twardocha "Drach. Dramma per musica". - Soliści, klawesynista, zespół i dyrygent są absolutnie wspaniali. Jestem szczęśliwy i nie mógłbym mieć lepszych wrażeń wykonawczych moje kompozycji. Sięgam po książki Szczepana Twardocha od dawna i czytam jako wybitną literaturę. "Drach" to niezwykła opowieść, wielowątkowa, głęboko tragiczna. Można w niej znaleźć mnóstwo materiału do przeżycia. Poruszyło mnie w niej wszystko, także wątki śląskie. Przede wszystkim jednak uniwersalne – powiedział kompozytor i pedagog.

W audycji sięgnęliśmy ponadto do historii Tychów i architektury miasta opowiadając między innymi o rodzinie Wejchertów, która przyczyniła się do jego dzisiejszego wyglądu.  Poświęciliśmy też uwagę browarnictwu w Tychach, a warto pamiętać, że warzenie piwa sięga tu XVII wieku.

- Tychy to miasto, w którym się wychowałem. Największym sentymentem darzę osiedle "F", gdzie chodziłem do szkoły średniej i gdzie miałem przyjaciół. W kinie "Andromeda" przy tyskim rynku zobaczyłem jeden z pierwszych filmów w swoim życiu. To był "Pan Wołodyjowski" – wspominał w audycji reżyser filmowy i telewizyjny Maciej Pieprzyca.

Zapraszamy do wysłuchania nagrania audycji prowadzonej z plenerowego studia Dwójki, w którym udało się również rozwiać pewną wątpliwość. - Możemy jechać do Tych lub do Tychów i w obu przypadkach dotrzemy do tego samego miejsca. Obie formy są poprawne. Do połowy lat 90. w słowniku znaleźlibyśmy tylko pierwszą z nich, ogólnopolską. Druga jest formą regionalną i obecnie jest uważana za równie dobrą. Jest ona ponadto bardziej atrakcyjna fonetycznie, bardziej wyrazista  – stwierdził Paweł Trzaskowski z poradni językowej Polskiego Radia.

***

Tytuł audycji: Dwójka na miejscu 

Prowadził: Jakub Kukla

Data emisji: 5.10.2019

Godzina emisji: 15.00

mko

Płock jest jednym z najstarszych miast Polski, bo powstał jeszcze wcześniej niż Kraków. Akt lokacyjny Płocka pochodzi z 1237 roku, a więc uzyskał prawa miejskie 20 lat przed stolicą małopolski. Do tego miasta przybył w XI wieku książę Władysław Herman i wkrótce objął władzę po królu Władysławie Śmiałym. Tę władzę utrzymał później jego syn - Bolesław Krzywousty, którego nadwornym kronikarzem był, znany wszystkim, Gall Anonim, wspominający wielokrotnie o Płocku jako siedzibie monarchy.

- Z okresu, gdy Płock był stolicą Polski, zachował się fragment auli pałacowej romańskiego palatium Hermana. Proszę uwierzyć, że gdy dotyka się tych surowych, ciosanych głazów granitowych, czuć dotyk historii - mówił Dawid Borowski, miejski przewodnik. - Bo historia przemawia w Płocku wyjątkowo donośnym głosem i miasto ma zabytki pierwszej klasy: zespół historycznych budowli na Wzgórzu Tumskim, wpisany na listę pomników historii, a także Bazylika Katedralna - największa nekropolia Piastów mazowieckich, bowiem pod jej północną wieżą, w marmurowym sarkofagu, spoczywają książęta Władysław Herman i Bolesław Krzywousty. 

Gośćmi Mileny Gąsienicy i Pawła Siwka w Muzeum Mazowieckim byli również m.in.: Agnieszka Kaniewska-Płocieniak z Działu Upowszechniania i Promocji tej placówki, która opowiadała o największych w Polsce zbiorach secesji i art deco; Aleksandra Woźniak-Adamska, historyk sztuki z Działu Sztuki Muzeum Mazowieckiego, zapowiadająca sesję naukową poświęconą art deco; a wreszcie Mariusz Wojtalewicz – kierownik Muzeum Żydów Mazowieckich – przedstawił niezwykłą historię placówki i jego zbiorów.

Paweł Siwek i Milena Gąsienica

Nie zabrakło oczywiście tematów związanych z chlubą miasta, czyli z tzw. Małachowianką – Liceum Ogólnokształcącym im. marszałka Stanisława Małachowskiego – najstarszą w Polsce szkołą działającą nieprzerwanie w tym samym miejscu, a założoną w 1180 roku. Z kolei o Towarzystwie Naukowym Płockim – najstarszym regionalnym towarzystwie naukowym w Polsce (działa od 1820 roku) opowiedział prof. Zbigniew Paweł Kruszewski. Do rozmowy nasi dziennikarze zaprosili też ludzi kultury, która w Płocku rozwija się bardzo prężnie: działa tam m.in. Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego z 1812 roku, Płocka Orkiestra Symfoniczna im. Witolda Lutosławskiego, chór mieszany Pueri et Puellae Cantores Plocenses prowadzony (od 1998 r.) przez Annę i Wiktora Bramskich z Rygi, a wreszcie Harcerski Zespół Pieśni i Tańca "Dzieci Płocka".

W mieście pochówku dwóch książąt piastowskich – Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego – urodzili się również tacy znani ludzie, jak m.in. aktor Ireneusz Czop, Hubert Dobaczewski z zespołu Lao Che czy Jerzy Janiszewski – grafik, autor znaku graficznego "Solidarności". Oni również byli bohaterami "Dwójki na miejscu".

***

Tytuł audycji: Dwójka na miejscu 

Prowadzenie: Milena Gąsienica i Paweł Siwek

Data emisji: 19.10.2019

Godzina emisji: 15.00

am