Ojcostwo. Między symboliką a codziennym życiem

Ostatnia aktualizacja: 12.02.2018 12:00
- Pojęcia symboliczne i społeczne konotacje związane z rolą ojca trochę zaburzają to, co jest istotą ojcostwa, czyli relacja do dziecka, a pośrednio również do matki dziecka oraz do innych ojców, matek i dzieci - mówił w Dwójce prof. Robert Piłat, filozof.
Audio
  • Kryzys ojcostwa, czyli jak być dobrym ojcem? (Rachunek myśli/Dwójka)
Zdjęcie ilustracyjne
Zdjęcie ilustracyjneFoto: George Rudy/Shuterstock

W ostatnim czasie często mówi się o kryzysie ojcostwa. O ile dawny, patriatchalny model ojca przestał już obowiązywać, o tyle nie wiadomo jaki model czy modele miałyby go zastąpić. Być może to, co tradycyjnie jest związane z ojcostwem jest też o tyle skomplikowane, że dochodzi tutaj do splotu tej roli w rodzinie z różnymi metaforami dotyczacymi przede wszystkim religii, Boga-ojca, a po drugie – z wyobrażeniem władcy jako ojca.

- 350 lat już prawie minęło od czasu, gdy sławny filozof angielski John Lock napisał na ten temat piękne strony w swoich "Traktatach o rządzie". Polemizuje tam z dziś już zapomnianym autorem Robertem Filmerem, który wychodził właśnie od pewnej symboliki ojcostwa, czyli od ojcostwa Boga po to, żeby z niej wydedukować niejako, co jesteśmy sobie powinni, a w szczególności, co ojcowie są powinni dzieciom, społeczeństwu i sobie samym. Wyprowadzał władzę ojca, jego prerogatywy, z władzy Boga - przypomniał prof. Robert Piłat.

Polemikę, ktorą Locke podjął z teorią Filmera, gość "Rachunku myśli" uważa za "niezwykle ważną dla historii myśli ludzkiej". - Locke powiada: władza ojcowska jest ograniczona czasowo i rzeczowo przez pewien rodzaj kontraktu. Mianowicie trwa tylko tak długo i z taką mocą, dopóki pomaga dziecku wyrastać, czyli zdobyć rozum i wolność. Lock powiada, że kto próbuje wyprowadzić władzę społeczną z władzy ojcowskiej to dokonuje pewnego nadużycia. Może i tak było – powiada – w historii ludzkości, że często te dwie rzeczy się pokrywały, że ojcowie sławnych rodów jednocześnie stawali się władcami, ale to tylko przypadkowa zbieżność. W istocie rzeczy nie ma powiązania pomiędzy władzą polityczną i władzą ojca - przytoczył myśl Johna Locke'a profesor.

Robert Piłat podał również, jako przestrogę, przykłady znanych pisarzy i filozofów, których ojcowie od najmłodszych wychowywali według ściśle zaplanowanego scenariusza. Swoimi refleksjami oraz doświadczeniami z bycia ojcem podzielili się także pisarze: Michał Cichy i Wojciech Engelking oraz skrzypek Jakub Jakowicz. Więcej w nagraniu audycji.

***

Tytuł audycji: Rachunek myśli 

Prowadzi: Michał Nowak

Gość: Robert Piłat (filozof), Michał Cichy (pisarz), Wojciech Engelking (pisarz), Jakub Jakowicz (skrzypek)

Data emisji: 10.02.2018 

Godzina emisji: 23.00

pg/bch

Czytaj także

W której części mózgu powstaje miłość?

Ostatnia aktualizacja: 08.01.2018 17:00
W "Rachunku myśli" spojrzeliśmy na stan zakochania z punktu widzenia - szeroko pojętej - biologii.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Duch czasów. Czym właściwie jest?

Ostatnia aktualizacja: 15.01.2018 08:00
Odpowiedzi na to pytanie szukaliśmy razem z profesorem Andrzejem Lederem.
rozwiń zwiń