W tym tygodniu bohaterem "Zapisków ze współczesności" będzie profesor Janusz Degler, historyk literatury, teatrolog, przez lata kierownik Zakładu Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych Uniwersytetu Wrocławskiego, badacz i edytor wielu publikacji o teatrze, autor m.in. książki "Witkacego portret wielokrotny", a także bardzo wielu artykułów, nie tylko związanych z Witkacym.

Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi poświęcił znaczną część swojego zawodowego życia - jako badacz jego twórczości, autor krytycznych wydań dzieł i korespondencji, wreszcie edytor "Dzieł zebranych ". Jednak "przygodę z Witkacym" pan profesor odłożył na kolejne spotkanie ze słuchaczami. W cyklu pięciu gawęd doprowadza swoją narrację do momentu zainteresowania się tym artystą. 

W pierwszej części opowiada o przyczynach, które sprawiły, że Wrocław stał się jego ukochanym miastem. Wspomina też swoje dzieciństwo, które przypadło na okres wojny. Spędził ten trudny czas pod opieką mamy i babci, ojciec był bowiem na froncie.

W drugiej gawędzie profesor wspomina swoje "inicjacje" w teatr. I tu zaskoczenie - pierwszą formą teatralną, która przemówiła do jego wyobraźni była opera, a to wszystko, dzięki babci Helenie, która w dzieciństwie śpiewała mu różne arie z oper i operetek.

W trzeciej części mówi o spektaklach teatralnych, które ożywiły publiczność Wrocławia, wzbudzając zachwyt lub niechęć: szekspirowski "Jak wam się podoba" w inscenizacji Krystyny Skuszanki, "Sprawę Dantona" w reżyserii Jerzego Krassowskiego i spektakle Jerzego Grotowskiego: "Dziady", "Kordiana" i "Akropolis".

W czwartej części wspomina także swoje działania dotyczące przyznania Grotowskiemu tytułu doctoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego  oraz walkę o zabezpieczenie dokumentacji po Teatrze Laboratorium i Jerzym Grotowskim - po śmierci reżysera.

W piątej części opowiada o ciekawych spektaklach teatru jeleniogórskiego za dyrekcji Aliny Obidniak - profesor Degler był wówczas kierownikiem literackim tego teatru. Tam właśnie, przed międzynarodową publicznością, profesor zadebiutował jako... aktor.

Audycję przygotowała Iwona Malinowska.

W pięciu kolejnych gawędach Hanna Kirchner - historyk i krytyk literacki, znawczyni i badaczka twórczości Zofii Nałkowskiej, Jarosława Iwaszkiewicza i Mirona Białoszewskiego - opowiada o znanym fotografie warszawskim Jerzym Benedykcie Dorysie, o inteligencji polskiej pochodzenia żydowskiego, o swojej fascynacji Konstantym Ildefonsem Gałczyńskim. Wspominać będzie także Annę Micińską – badaczkę twórczości Witkacego oraz jej matkę Halinę Micińską-Kenarową - autorkę niezwykłych wspomnień.

Opracowanie Witolda Malesy z nagrań archiwalnych Polskiego Radia.

23-27 kwietnia (poniedziałek-piątek), godz. 11:45

Było nas trzech, Witkiewicz, Bruno Schulz i ja, trzech muszkieterów polskiej awangardy z okresu międzywojennego. Jak się teraz okazuje, ta awangarda nie była znów taką sobie efemerydą. Dziś, w dwadzieścia siedem lat po zgonie "Witkacego" (tak go nazwaliśmy), który jesienią 1939 roku życie sobie odebrał, Schulz (też zmarły (…)) tłumaczony jest na wiele języków, a ja też, po latach anonimatu, zostałem "odkryty" (W. Gombrowicz, Dziennik)
– Należą oni do formacji, która postanowiła bardzo gruntowne zmienić model obowiązującej kultury – mówił o trzech znakomitych polskich twórcach profesor Włodzimierz Bolecki. Model ten, przypomniał wybitny literaturoznawca, jest zawsze jakąś koncepcją języka, wiąże się z jego przewartościowaniem.
Łączyła ich wspólna przestrzeń awangardowych przemian, poznawali swoje teksty (Gombrowicz zachwycony "Sklepami cynamonowymi", Schulz piszący przenikliwą recenzję "Ferdydurke", ilustrujący wydanie powieści). Różnice między nimi były jednak ogromne – chęć przemiany w literaturze objawiała się na różne, związane z innymi koncepcjami artystycznymi, innym modelem świata, sposoby. Witkacy – walczący z dotychczasowym paradygmatem sztuki. Schulz – szukający powrotu do rzeczywistości podszytej zapomnianym sensem, rekonstruujący swoją fascynującą "republikę marzeń". I Gombrowicz – stawiający w centrum sztuki samego siebie, walczący o swoje niezdeformowane ja.
Zapraszamy do wysłuchania audycji, którą przygotowały Anna Lisiecka i Elżbieta Łukomska.

jp