Urodził się 10 lutego 1926 roku we wsi Alfa i był najmłodszym z siedmiorga dzieci greckiego muzyka i tancerza. Ze względu na trudną sytuację finansową po śmierci ojca wszystkie lata szkolne łączył z rolą sprzedawcy ulicznego. Przez wiele lat pracował w fabryce nawozów sztucznych.

W dorosłym życiu równolegle był także greckim śpiewakiem i wirtuozem lutni kreteńskiej, będącej najpopularniejszą formą średniowiecznej lutni bizantyjskiej. Pierwszą płytę wydał w 1954 roku. Zawierała ona klasyczne utwory kreteńskie, których Mountakis - jak mówił Adam Strug - był niezrównanym interpretatorem.

W drugiej części audycji w imieniu Piotra Dorosza zaprosiliśmy państwa na spotkanie z rusińskim zespołem śpiewaczym Rodyna z Dubiażyna. O ich muzyce opowiedziała m.in. kierowniczka Elżbieta Tomczuk.

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadzili: Piotr Dorosz i Adam Strug

Goście: Elżbieta Tomczuk, Walentyna Tomczuk (zespół Rodyna)

Data emisji: 24.10.2019

Godzina emisji: 15.15

at

Jak mówił w audycji Adam Strug, przekonanie chrześcijan o jednorodnym charakterze Świąt Bożego Narodzenia są błędne, bo chrześcijaństwo to eklektyczna całość, stale ewoluująca. Za dzień Bożego Narodzenia podawano różne daty: 19 kwietnia, 20 maja, 17 listopada, 6 stycznia (Boże Narodzenie na dwieście lat przed Chrystusem obchodzono w starożytnym Egipcie). Skąd wzięła się data 25 grudnia? O tym  -  w nagraniu audycji.

W magazynie Piotr Dorosz przedstawił także opowieści Zuzanny Kawulok i Anny Malec o kolędowaniu. A że to dzień św. Szczepana - nie zabrakło też o nim pieśni. 

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadzili: Adam Strug i Piotr Dorosz

Data emisji: 26.12.2019

Godzina emisji: 15.15

at

W obchodzony właśnie trzeci dzień prawosławnych świąt Bożego Narodzenia udaliśmy się do Grecji. Tamtejszy cerkiewny śpiew wywarł wielki wpływ na muzykę całego chrześcijańskiego Wschodu.

- Jest to najbardziej wyrafinowany i starożytny spośród śpiewów chrześcijańskiego Wschodu. Rzecz fascynująca, że ta wspaniała muzyka przetrwała mimo trwającej setki lat niewoli osmańskiej - tłumaczył Adam Strug. - Okazuje się, że stosunki narodowościowe i religijne w tym państwie były dalekie od uproszczeń stosowanych dzisiaj w ocenie domniemanego braku tolerancji religijnej świata muzułmańskiego.

W audycji wysłuchaliśmy śpiewów bożonarodzeniowych Greckiego Chóru Bizantyńskiego założonego w 1977 przez Lykourgosa Angelopoulosa, pierwszego śpiewaka Konstantynopola, Aten i Helsinek. 

- Gdy słucham owej maestrii harmonicznej i wokalnej, zastanawiam się nad nędzą oficjalnej muzyki kościoła zachodniego. Szokującej różnicy śpiewów obu chrześcijańskich denominacji doświadczyłem podczas pielgrzymki Jana Pawła II do Rumunii w maju 1999 roku. Ewangelie śpiewali po sobie katolicki i grecki diakon, tak jakby na zachodzie zapomniano, że chorał to po prostu pieśni, a nie wyabstrahowane z melodii całości bez wdzięku, bez wyrazu i głębi - mówił prowadzący audycję.

W drugiej części audycji Patrycja Zisch w rozmowie z Jagną Knittel opowiedziała o historii i pracy zespołu śpiewaczego Warszawa Wschodnia, praktykującego muzykę południowej Rosji.

- Nie nauczycie się śpiewać jak ludzie, którzy śpiewają w cerkwi, dopóki tam nie pojedziecie i nie zajrzycie im w usta - takie rady dostali początkujący śpiewacy z Warszawy Wschodniej od doświadczonych śpiewaków, badaczy i naukowców rosyjskich.

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadzili: Adam Strug 

Data emisji: 9.01.2020

Godzina emisji: 15.15

at/gs

- Nawiązujemy do tradycji naszych ojców i dziadków, którą bardzo trudno było odtworzyć - opowiadał Jerzy Woźniak, prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Kijach i kierownik zespołu kolędniczego. - Scenariusz dostaliśmy od naszych przodków, byli tam Minister na koniu i Marszałek, Żyd, Koza, Herod, Anioł, Diabeł i Śmierć. Jak byłem dzieckiem, to grałem już króla, po latach chciałem to odtworzyć - tłumaczył w odpowiedzi na pytanie, skąd z towarzyszami zaczerpnęli wiedzę o tym zwyczaju, na południu Polski trwającym zwykle do 2 lutego, czyli dnia Matki Bożej Gromnicznej.

- Młodzi się jakoś do tego nie garną, a my byśmy chcieli ich jakoś nauczyć, żeby nasi następcy potrafili zaśpiewać i przekazać te tradycje - dopowiadał śpiewak Władysław Cebula. - Kiedyś to było inaczej, to był zaszczyt, jak kolędnicy przyszli, a teraz ten zwyczaj zaczyna już zanikać. 

W audycji wspominaliśmy także zmarłego 21 grudnia 2019 roku Józefa Maślankę z Żabnicy, muzyka, śpiewaka, wieloletniego tancerza Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk i budowniczego instrumentów. Urodzony w 1937 roku, był wybitnym żywieckim muzykantem i twórcą instrumentów o doskonałym słuchu muzycznym. Już jako młodzieniec przejawiał talent muzyczny oraz zamiłowanie do wykonywania instrumentów muzycznych: fujarek, piszczałek pasterskich i trombit.

- Długa trąba zawsze leżała na szałasie. Przychodziło południe, a zegarów nie mieli, to baca trąbił na tej trąbie, a kto był blisko, to się odezwał - opowiadał Józef Maślanka. - Jak przeszedłem na emeryturę, to tyle chałtur załapałem, że się nie mogłem wyrobić - opowiadał w archiwalnym nagraniu. Wiosną 2018 roku zarejestrowali je dziennikarze RCKL-u, którym zaprezentował swoje prywatne muzeum instrumentów.

Józef Maślanka w latach 60. z Władysławem Koniorem i Anielą Bednarz założył zespół regionalny w Żabnicy, w roku 1966 wstąpił do Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca "Pilsko" w Żywcu. W tamtejszej świetlicy zaczął budować regionalne pasterskie instrumenty. Rozpoczął pracę w Zespole Pieśni i Tańca "Śląsk" z którym związany był przez 25 lat i zwiedził świat, koncertując niemal we wszystkich krajach europejskich, a także w Ameryce, Azji i Australii.

***

Tytuł audycji: Kiermasz pod kogutkiem

Prowadził: Kuba Borysiak

Goście: Jerzy Woźniak, Adam Kwoka, Władysław Cebula, Józef Maślanka

Data emisji: 12.01.2020

Godzina emisji: 5.05

at