W "Źródłach" po raz kolejny słuchaliśmy archiwalnych nagrań, których bohaterami byli znany skrzypek oraz jego córka Wiesława, znana przede wszystkim jako jedyna kobieta, która gra na harmonii pedałowej, laureatka Nagrody Muzyka Źródeł z 2016. 

- Pochodzę z muzykanckiej rodziny, ojciec grał na skrzypcach, a ja po nim się za nie wziąłem - mówił Stefan Kołaziński w archiwalnym nagraniu z 1971 roku. - Ręczne harmonie modne były przed wojną, kupiłem sobie jedną, ale rzuciłem ją i zająłem się tylko skrzypcami. Za to córka się za nią wzięła, ale od ręcznej jej puchły ręce, więc kupiłem jej pedałową.

Wiesława Gromadzka, czyli harmonistka na weselu

Tak rozpoczął się okres w życiu Kołazińskich, w którym ograli mnóstwo wesel w regionie, którzy przekonali się, że warto było muzykować w kapeli z kobietą. Dlaczego? - Córka szczęście miała do kawalerów, co pół roku był inny, a ja bałem się że zostanie starą panną - tłumaczył Stefan Kołaziński. W wywiadzie wypowiadała się na ten temat także 21-letnia wówczas Wiesława Gromadzka (z domu Kołazińska).

***

Tytuł audycji: Źródła

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Goście: Stefan Kołaziński i Wiesława Gromadzka (Kapela Kołazińskich)

Data emisji: 30.09.2019

Godzina emisji: 15.15

at

Dziś określenie "góral" większość osób automatycznie utożsamia z mieszkańcami Podhala. Kultura tego regionu przyciąga mieszkańców Spisza. Obecnie zauważa się stłamszenie kultury spiskiej. Gość "Źródeł" mówił, że moda na Podhale jest bardzo widoczna w takich miejscowościach jak Rzepiska, Łabszanka, Czarnogóra i Trybsz. Podkreślał on również, że sam stara się temu nie ulegać i dlatego chociażby nie ozdabia swojej muzyki i gra "na prosto", bo tak się grało na Spiszu. Martwi go za to popularność spiskich czardaszy na Podhalu, bo obawia się, że będą one utożsamiane z tym regionem.

Marian Kikla wyjaśniał, jak zagrać czardasza, żeby nie zabrzmiał banalnie. - Nie ma specjalnych odmian czardaszy, ale jest różny sposób ich grania. Może być szybki sekund, albo wolny sekund. Są regiony, które grają go wolniej, jak się szybciej przesuwa smyczkiem po strunach, to można robić tzw. pochody, wtedy jest ta muzyka bardziej urozmaicona. W odmianie jurgowskiej smyczkujemy troszkę szybciej, a odmianie trybskiej i kacwińskiej smyczkujemy wolniej - mówił muzyk i pedagog Marian Kikla. - W Jurgowie gramy ozdobniki na durowo, bardziej wesoło, pozostałe dwa nasze regiony grają je molowo.

Marian Kikla wspominał w "Źródłach", że dawniej stroje spiskich górali były bogatsze niż ubrania ich zachodnich sąsiadów. Obecnie to się diametralnie zmieniło. Jak wyglądają ludowe stroje regionu spiskiego? Zapraszamy do odsłuchania audycji.

***

Tytuł audycji: Źródła

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Goście: Marian Kikla (muzyk, pedagog i promotor spiskiej kultury tradycyjnej)

Data emisji: 14.10.2019

Godzina emisji: 15.15

gs/at

Nieznamierowice leżą na styku regionu radomskiego i opoczyńskiego. Mieszkanki tej wsi bardzo szczegółowo opisały tamtejsze zwyczaje weselne.

- U nas w Nieznamierowicach jest taka moda: jak się wesele ma zacząć, najpierw młody bierze butelkę z wódką, bierze jakąś ciotkę czy chrzestną, chrzestnego, a nawet i szwagra, i idą na zmówiny do młodej panny. Jak się umówią w czwartek, to się szykują na sobotę. W sobotę idą do pacierza, wprzódy do organisty biorą jakąś kurę, żeby dobrze im poszło. Teraz to tak już nie ma - opowiadała mieszkanka Nieznamierowic. - Teraz goście są zwołane na zwiady. Kucharki gotują kapuścisko, a młode idą do pacierza. Przychodzą od pacierza prosto na zwiady, cała rodzina jest zebrana i zaczyna się radość. Cieszą się całą noc. Kto jest bogaty, to bierze muzykantów i grają. A kto nie ma pieniędzy, to se tak na sucho pojedzą, popiją do godziny dwunastej, pierwszej. Jak mają więcej wypić, to dłużej siedzą.

Jak wyglądał wianeczek panny młodej? Jak śpiewano do wianka? Zapraszamy do odsłuchania audycji.

***

Tytuł audycji: Źródła

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Goście: mieszkanki Nieznamierowic (nagranie z lat 70.)

Data emisji: 22.10.2019

Godzina emisji: 15.15

gs/at