Co się gra na polskim Spiszu?

Ostatnia aktualizacja: 13.10.2019 17:00
Ile w muzyce spiskiej jest "góralskości", a ile Węgier i Słowacji? Na czym polega słynny spiski czardasz? Co się nosi w Trybszu i w Kacwinie, a co w Jurgowie? O tym mówił gość "Źródeł", Marian Kikla z Czarnej Góry, muzyk, pedagog i promotor spiskiej kultury tradycyjnej.
Audio
  • Marian Kikla multiinstrumentalista, kierownik zespołu "Ciardasie" z Czarnej Góry opowiada o tradycjach muzyki spiskiej (Dwójka/Źródła)
Taniec góralski, kierpce
Taniec góralski, kierpceFoto: Grzegorz Śledź

Dziś określenie "góral" większość osób automatycznie utożsamia z mieszkańcami Podhala. Kultura tego regionu przyciąga mieszkańców Spisza. Obecnie zauważa się stłamszenie kultury spiskiej. Gość "Źródeł" mówił, że moda na Podhale jest bardzo widoczna w takich miejscowościach jak Rzepiska, Łabszanka, Czarnogóra i Trybsz. Podkreślał on również, że sam stara się temu nie ulegać i dlatego chociażby nie ozdabia swojej muzyki i gra "na prosto", bo tak się grało na Spiszu. Martwi go za to popularność spiskich czardaszy na Podhalu, bo obawia się, że będą one utożsamiane z tym regionem.

Marian Kikla wyjaśniał, jak zagrać czardasza, żeby nie zabrzmiał banalnie. - Nie ma specjalnych odmian czardaszy, ale jest różny sposób ich grania. Może być szybki sekund, albo wolny sekund. Są regiony, które grają go wolniej, jak się szybciej przesuwa smyczkiem po strunach, to można robić tzw. pochody, wtedy jest ta muzyka bardziej urozmaicona. W odmianie jurgowskiej smyczkujemy troszkę szybciej, a odmianie trybskiej i kacwińskiej smyczkujemy wolniej - mówił muzyk i pedagog Marian Kikla. - W Jurgowie gramy ozdobniki na durowo, bardziej wesoło, pozostałe dwa nasze regiony grają je molowo.

Marian Kikla wspominał w "Źródłach", że dawniej stroje spiskich górali były bogatsze niż ubrania ich zachodnich sąsiadów. Obecnie to się diametralnie zmieniło. Jak wyglądają ludowe stroje regionu spiskiego? Zapraszamy do odsłuchania audycji.

***

Tytuł audycjiŹródła

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Goście: Marian Kikla (muzyk, pedagog i promotor spiskiej kultury tradycyjnej)

Data emisji: 14.10.2019

Godzina emisji: 15.15

gs/at

Czytaj także

Jan Rafalski z Jagodnego i jego rodzinna wytwórnia dłubanek

Ostatnia aktualizacja: 16.09.2019 16:00
- Ojciec był stolarzem, a gdy roboty było mało, zaczął robić skrzypce, bo na to był zbyt. Ja zacząłem grać na skrzypcach, żeby lepiej się sprzedawały - mówił w archiwalnym nagraniu skrzypek z lutniczej rodziny Rafalskich z Gadki, przed II wojną światową znanej z wytwórstwa wiejskich dłubanych skrzypiec. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kapela Braci Tarnowskich: co by się nie działo, to gramy z uśmiechem

Ostatnia aktualizacja: 24.09.2019 16:13
- Czy idzie dobrze, czy źle, trochę się miną nadrobi, trochę gadką, przede wszystkim to całe granie jesteśmy uśmiechnięci i jakoś ta sympatia między ludźmi jest - mówił w archiwalnym nagraniu skrzypek ludowy Adam Tarnowski. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dudziarskie święto w Bukówcu Górnym

Ostatnia aktualizacja: 10.10.2019 08:00
Zbliża się XXVIII Konkurs Kapel Dudziarskich im. Floriana i Piotra Ratajczaków w Bukówcu Górnym. Z tej okazji wysłuchaliśmy w "Źródłach" fragmentów archiwalnych rozmów z braćmi Ratajczakami, dudziarzem i skrzypkiem urodzonymi pod koniec XIX wieku.
rozwiń zwiń