Kiedy literatura staje się lekturą

Ostatnia aktualizacja: 27.04.2020 17:51
- To nie były książki napisane z myślą, że mają edukować. W autonomiczny sposób przedstawiały ważne problemy egzystencjalne, na tyle ważne, że urosły do rangi dzieł, które trzeba znać - przypomniał w audycji "Wybieram Dwójkę" historyk literatury, eseista i pisarz Michał Gołębiowski.
Audio
  • Rozmowa o klasyce skrzywdzonej przez szkołę (Wybieram Dwójkę)
Zdj. ilustracyjne
Zdj. ilustracyjneFoto: Shutterstock/Rtstudio

Biblioteka jest cmentarzyskiem książek, a najgorzej mają wielkie dzieła. Takie tezy stawia w swoim teście na łamach miesięcznika "Nowa Konfederacja" gość Dwójki. 

Czy zatem należałoby zastanowić się nad słusznością struktury spisu pozycji obowiązkowych dla każdego Polaka? - Problemem nie jest wpisanie literatury w strukturę szkolnictwa, bo wiedza na temat kanonu jest bardzo potrzebna, żeby rozumieć naszą tożsamość narodową czy historię i to w bardzo ustrukturyzowany sposób - wyjaśniał eseista. - Natomiast przyzwyczajenia, których nabrała szkoła w Polsce, dotyczące omawiania tych lektur sprowadzają się do tego, że nie jest przedstawiany pełen kontekst egzystencjalny.

Raz zdobywszy kultowy status, niechybnie stały się częścią szkolnego kanonu, łatwo dając się ujarzmić i stłamsić, aby posłusznie wejść w zimne tryby przymusu i tam utracić resztki swej żywotnej siły - czytamy w eseju "O klasyce skrzywdzonej przez szkołę". - Te utwory zdobyły w ramach historii literatury ogromne znaczenie. Zaczęły mieć wielką wagę dla ludzi i dla dalszego rozwoju kultury polskiej, a są sprowadzane do mini-kanonu lektur szkolnych - ocenił historyk literatury.

Tymczasem dzieła pisane w konkretnej epoce tłumaczą kontekst, wybory, spojrzenie na świat ludzi danego czasu. Ich głębia w ramach analizy szkolnej ulega spłaszczeniu, przez kategoryzację na style, epoki itp. - Style literackie wyrastają z gruntu problemów moralnych, filozoficznych, duchowych - zaznaczył Michał Gołębiowski, który przekonywał, że nawet niewyrobiony czytelnik może dotrzeć do głębi klasycznych dzieł. - Kiedy dociera się do płaszczyzny duchowej są pewne problemy, które poruszają wyobraźnię uczniów czy studentów.

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadzi: Jakub Kukla

Gość: Michał Gołębiowski (historyk literatury, eseista, pisarz) 

Data emisji: 27.04.2020

Godzina emisji: 16.30

Czytaj także

Jan Wróbel: wiem, co łączy wszystkich Polaków

Ostatnia aktualizacja: 23.04.2015 10:00
- Stary dowcip o Polaku, który psuje wszystko swoim sąsiadom. I dobrze, że psuje - wyjaśnił autor książki historycznej, równie nietypowej co jej tytuł - "Historia Polski 2.0: Polak, Rusek i Niemiec".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Literaturoznawca prof. Koziołek: "Znaki na papierze generują światy"

Ostatnia aktualizacja: 23.04.2020 10:58
- Nie przeczytamy wszystkiego, nie przeczytamy nawet drobnej cząstki. Przymus selekcji jest wpisany w krótkość naszego życia - komentował głód czytania literaturoznawca prof. Ryszard Koziołek z Instytutu Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego.
rozwiń zwiń