"To będzie miejsce tętniące życiem". Janusz Kukuła o Muzeum Teatru Polskiego Radia

Muzeum Teatru Polskiego Radia w Baranowie Sandomierskim to prawdopodobnie jedyna na świecie placówka, poświęcona słuchowiskom radiowego teatru. Instytucja powstała z inicjatywy Janusza Kukuły – dyrektora Teatru Polskiego Radia, a także Wojciecha Ramusa – prezesa zarządu Fundacji Teatr Wyobraźni, a jej głównym celem jest pokazanie kulis powstawania teatru radiowego oraz montażu słuchowisk.

- Stworzyliśmy niewielkie studio nagraniowe, jest też prawdziwa reżyserka – również niewielka, ale za to wielkie są serca ludzi, którzy to tworzą. Patrzyłem na to, jak pięknie pracują, jak są zaangażowani, robiąc to con amore, bo kochają Teatr Polskiego Radia i słuchowiska - opowiadał Janusz Kukuła.

Zobacz rozmowę:

[YouTube Program 2 Polskiego Radia]

Jak podkreślił gość audycji, młodzież odwiedzająca muzeum będzie mogła nie tylko obejrzeć ekspozycje, ale nawet nagrać własne słuchowiska. - Jest też miejsce, gdzie umieściliśmy dziewiętnastowieczne maszyny do wytwarzania dźwięków z dawnych teatrów. Dzieci tam szaleją, mogą zrobić burzę, deszcz, wicher, a potem w studiu bawią się tymi dźwiękami i dodają słowa. Piękna zabawa.

Czytaj też:

• Janusz Kukuła: sztuka pomaga żyć
• Dziewoński: gdy Kwiatkowska czytała "Na ustach grzechu", ulice były puste

Starsi Panowie. Łączyła ich wspólnota poczucia humoru

Jednak Muzeum Teatru Polskiego Radia nie jest skierowane wyłącznie do młodych odbiorców. Jak zapewnił Janusz Kukuła, wiele ciekawych atrakcji czeka również na starsze pokolenia. - Przyjechała do nas grupa cudownych ludzi z Uniwersytetu Trzeciego Wieku – ludzie bardzo doświadczeni, wiedzący, na czym polega smak życia; ludzie, którzy byli w wielu muzeach na całym świecie. Byli zachwyceni, a to są ludzie, którzy nie udają - opowiadał reżyser.

Dodał również, że m.in. z myślą o dorosłych zwiedzających powstała część muzealna, w której można wrócić wspomnieniami do dawnych słuchowisk. Znajdziemy bowiem pokój, w którym mieszkali Matysiakowie, a także kuchnię z domu w Jezioranach. - Trudno starszym opędzić się od wzruszenia, a młodzi wchodzą tam z wielkim zaciekawieniem, bo takiego świata nie pamiętają. I ja przyznam się, że nie chciałem stamtąd wychodzić.

Czytaj też:

• Janusz Kukuła: czytanie Zapolskiej jest jak oddychanie
• "Henryk Bardijewski stworzył własny styl słuchowisk"

Dyrektor Teatru Polskiego Radia zdradził również, że nowo powstałe muzeum związane będzie z bardzo ważnym wydarzeniem, zaplanowanym na przyszły rok. - Chcemy zorganizować tam Festiwal Sztuki Radiowej "Cicho, szeptem i na ucho" im. Andrzeja Mularczyka. Ten pomysł spotkał się z pięknym przyjęciem - wyznał Janusz Kukuła.

- Wszyscy wmawiają nam, że żyjemy w epoce kultury obrazkowej. Nie mam nic przeciwko temu, ale mu budujemy swój świat. Składamy ludziom propozycję: poczekaj, posłuchaj siebie - podkreślił gość audycji. - Mówimy im, że jesteśmy po to, by mogli usłyszeć swoje myśli. Bo tak naprawdę radio to myśl.

[Youtube Polskie Radio]

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Gość: Janusz Kukuła (dyrektor Teatru Polskiego Radia, reżyser radiowy)

Data emisji: 19.10.2021

Godzina emisji: 9.30

am

Naukowcy chcą sprawdzić, jak pachną... obiekty muzealne. Jednym z dzieł, które poddane zostaną analizie, będzie słynna "Dama z gronostajem". – Obraz ten jest przykładem, że obiekt malarski może pachnieć nie tylko farbą. Jest on bowiem namalowany na desce z drzewa orzechowego. Będzie nas zatem interesował zapach emitowany od tyłu obrazu. Przednia część, czyli lico, to przede wszystkim zapach farb i substancji chemicznych, użytych do stworzenia dzieła. W stu procentach nie jestem jednak w stanie odpowiedzieć na pytanie, czy to jedyne zapachy. Dopiero wyniki przeprowadzanych przez nas badań powiedzą nam, czym jeszcze pachnie "Dama..." – wyjaśnił profesor Tomasz Sawoszczuk z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.  

Poznać zapachy

– W ramach działań przewidujemy odtworzenie zapachów towarzyszących zabytkom. Będzie miało to miejsce w sposób chemiczny, poprzez zmieszanie różnych lotnych związków organicznych, które dadzą zapach bezpieczny dla człowieka. W trakcie prowadzenia prac planujemy także przeprowadzić ankietę wśród zwiedzających. Jesteśmy ciekawi, czy tego typu zapach rozpylany w miejscu ekspozycji jest dla nich atrakcyjny, czy jest to jednak forma, która nie uprzyjemnia im pobytu w muzeum – tłumaczył gość "Trójki do trzeciej". 

Inicjatywa 

– Poprzez projekt chcemy wesprzeć osoby niewidome. W przypadku "Damy z gronostajem" są one w stanie dotknąć kopii, wykonanej metodą 3D. Teraz będą mogły poczuć także zapach, na który są znacznie bardziej wyczulone – powiedział. 

– Głównym efektem końcowym będzie stworzenie Biblioteki Zapachów Obiektów Muzealnych wyjątkowych dla polskiego i słoweńskiego dziedzictwa kulturowego. Chcemy zachować receptury dla przyszłych pokoleń tak, by w przyszłości mogły one skorzystać z biblioteki i sprawdzić, jak zmieniły się zapachy obiektów na przestrzeni lat – usłyszeliśmy. 

Biblioteka zapachów 

– Taka biblioteka jeszcze nie istnieje. To zupełna nowość. Chcemy stworzyć ją od podstaw wspólnie ze słoweńskim zespołem. Będzie ona funkcjonowała pod nazwą Odotheka – zaznaczył profesor. – Podobny projekt realizowaliśmy dwa lata temu. Badaliśmy wtedy skład zapachowy 23 krakowskich kościołów – dopowiedział. 

Analizie poddanych zostanie dziesięć obiektów muzealnych o zróżnicowanej historii. Naukowcy przeanalizują ich zapachy oraz ocenią ich historyczne znaczenie.  

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Witold Lazar
Gość: prof. Tomasz Sawoszczuk (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
Data emisji: 18.10.2021
Godzina emisji: 13.30

zch