Pretekstem do rozmowy o legendarnym detektywie z Baker Street była premiera trzeciego sezonu popularnego serialu BBC, poświęconego przygodom Sherlocka Holmesa. Jak zdradzała Maja Białek, autorka bloga sherlockista.blogspot.com, seria ta przynosi spore zmiany.

- O ile na samym początku "Holmesa" postać grana przez Benedicta Cumberbatcha była wyraźnie chłodna i antypatyczna, to w tym nowym Sherlocku twórcy pozwolili sobie na bardzo wiele dopowiedzeń do tej postaci - mówił gość "Pop-południa". - Zdecydowanie rozwijają jego stronę uczuciową, do czego mam jednak mieszane uczucia.

To doprecyzowanie, zdaniem Mai Białek, psuje fanom nieco zabawę, gdyż właśnie dzięki sekretom otaczającym detektywa rozwinął się cały nurt badań dotyczących jego osoby. - Istnieją sążniste artykuły na temat tego, czy Holmes jest socjopatą, czy ma zespół Aspergera, czy ma chorobę afektywną dwubiegunową. Jest mnóstwo pozycji, które zajmują się Sherlockiem Holmesem od strony filozoficznej - podkreślała.

Badaczka zauważała, że fandom Sherlocka Holmesa od pierwszej powieści stanowił potężną instytucję. - Organizacje, które się pojawiły na początku XX wieku, zanim Doyle skończył pisać Holmesa, skupiały bardzo wielu naukowców i osób ze świecznika. Znanym sherlockistą był Franklin Delano Roosevelt...

Więcej o fenomenie Sherlocka Holmesa i najciekawszych filmowych adaptacjach powieści Doyle'a w nagraniu audycji.

***

Poza tym w "Pop - południu" spotkaliśmy się z Katarzyną Surmiak-Domańską, z którą rozmawialiśmy o aktywności pisarzy w internecie: budowaniu przez nich wizerunku i promocji poprzez portale społecznościowe.

Wysłuchaliśmy też relację Marka Brzezińskiego na temat wystawy surrealistów w Centre Pompidou, a Bartek Chaciński w "Słowniku popkultury" wyjaśnił pojęcie "viral".

"Pop-południe" prowadziła Marta Strzelecka.

bch

O amerykańskim pisarzu Howardzie Philipsie Lovecraftcie Stephen King powiedział kiedyś: "pisał w ciemnościach, piórem, zarabiał grosze i zmarł w godnym ubóstwie". Klasyk literatury grozy, nazywany Czarnym Księciem i samotnikiem z Providence, do sławy nie przywiązywał wagi i twierdził, że dżentelmen nie stara się być znanym, zostawiając to małym, egoistycznym parweniuszom. Z czasem jednak jego opowiadania zyskały sławę, stały się wręcz tekstami kultowymi. Zdaniem Kinga wielkie teksty tego autora są kamieniami milowymi literackiej imaginacji, przynoszącymi tyle samo radości czytelnikowi w wieku 50 lat, co inteligentnemu piętnastolatkowi.

Mateusz Kopacz, tłumacz, współtwórca serwisu internetowego hplovecraft.pl, opowiadał o specyficznym dzieciństwie autora "Zewu Ctulhu". Urodzony w 1890 r. Lovecraft przyszedł na świat w szczególnym momencie przełomu wieków, stanowiącego zarazem przełom w kulturze zachodniej, związany m.in. ze wzrastającym znaczeniem nauki. Ślady tego intelektualnego fermentu widoczne są w utworach pisarza. Miłość do literatury niesamowitej zaszczepił w nim dziadek. Od wczesnego dzieciństwa Lovecraft miał więc koszmarne sny. Senne wizje wykorzystywał później niejednokrotnie w swej twórczości, np. w mikropowieści "W poszukiwaniu nieznanego Kadath".

– Był dosyć neurotycznym dzieckiem, często chorował, opuszczał zajęcia w szkole, przez co miał spore zaległości, zwłaszcza w matematyce – powiedział Mateusz Kopacz. – To prawdopodobnie doprowadziło do jego załamania nerwowego. Od 18 do 23 roku życia właściwie nie wychodził z domu. Nie wiemy, co wtedy robił. Prawdopodobnie czytał tanie powieści kryminalne i sensacyjne. Paradoksalnie to właśnie one sprawiły, że wrócił do świata – dodał.

O późniejszym uczestnictwie H.P. Lovecrafta w życiu literackim i intelektualnym, o jego twórczości, a także dziwnych kolejach życia mówili także Anna Żołnik, historyczka literatury, doktorantka UJ oraz Tomasz Stawiszyński, publicysta, filozof, radiowiec.

***

Na pytania tzw. kwestionariusza Prousta odpowiadał tym razem Zygmunt Miłoszewski.
Audycję z cyklu "Życie na miarę literatury" prowadzili Dorota Gacek i Andrzej Franaszek.

Najsłynniejszą frazą H.P. Lovecrafta są słowa pochodzące z utworu "Zew Ctulhu". Brzmią one: Ph'nglui mglw'nafh Cthulhu R'lyeh wgah'nagi fhtagn; foto: Dominique Signoret/Wikipedia/CC

mc

"Ziarno prawdy" pojawi się na początku przyszłego roku. Pod koniec marca rozpoczną się zdjęcia do produkcji. 12 marca odbyła się konferencja prasowa na temat filmu, w której udział wziął m.in. Borys Lankosz. – Nie chodziło mi o kryminał ani nawet o kino gatunkowe – wyznał reżyser filmu. – Chodziło o wrażenie, które zrobiła na mnie książka. Po "Rewersie" długo szukałem tekstu, który by mnie naprawdę porwał. Robienie filmu trwa bowiem bardzo długo. Trzeba mieć więc stuprocentową pewność, że fascynacja i zaangażowanie nie wygasną w trakcie pracy – powiedział.

– Gdyby to był tylko thriller, kryminał czy dreszczowiec, mógłbym się po drodze wypalić – mówił Borys Lankosz. – Ta książka jest jednak głębsza. Znalazłem tam odważną i mądrą wypowiedź Zygmunta Miłoszewskiego. Bardzo podoba mi się jego perspektywa i sposób, w jaki opowiedział o trudnych polsko-żydowskich sprawach – opowiadał.

Odnosząc się do tej skomplikowanej kwestii, reżyser oznajmił podczas konferencji, że nie chce wsadzać kija w mrowisko. – Uważam za niepotrzebne coś, co w zamierzeniu jest kontrowersyjne – powiedział. – Zarówno książka, jak i - mam nadzieję - film tworzą pewną przestrzeń do rozmowy. Jeżeli ktoś potraktuje ten obraz jako coś więcej, niż tylko dobrze spędzone dwie godziny w kinie, jeżeli nie będzie miał żalu, że wydał 20 złotych na bilet i będzie chciał o tym z kimś porozmawiać, to pragnę, by działo się to w atmosferze szacunku i spokoju. Ten tekst jest doskonale zrównoważony i myślę, że udało nam się to oddać w scenariuszu – ocenił.

Relacjonująca konferencję w audycji "Wybieram Dwójkę" Aldona Łaniewska-Wołłk rozmawiała także z autorem książki i współtwórcą scenariusza Zygmuntem Miłoszewskim, operatorem filmu Łukaszem Bielanem oraz odtwórcą głównej roli - Robertem Więckiewiczem, który, jak się okazuje, jest ulubionym aktorem autora "Ziarna prawdy". – Myślę, że Robert Więckiewicz będzie zjawiskowy jako zimny drań, mizogin, któremu sumienie zastąpił kodeks karny, bo to najlepiej porządkuje jego świat – powiedział pisarz.

mc/jp