"Tristan i Izolda" to jedna z nielicznych oper, których historyczne znaczenie daleko wykracza poza dzieje śpiewanego gatunku. Arcydzieło podsumowujące półtorawiekowe perypetie harmonii tonalnej i po zęby uzbrojone w amunicję, której przejęcie na początku XX stulecia przez najambitniejszych wagnerowskich następców ośmieliło ich do proklamowania dźwiękowej anarchii.

Przede wszystkim jednak pozostaje "Tristan" najwspanialszą inkarnacją wypracowanego jeszcze przez niemieckich romantyków konceptu Liebestod. O ile to dość tajemnicze i w gruncie rzeczy trudne do przełożenia na język polski sformułowanie ("śmierć z miłości" zbyt wyraźnie potrąca pretensjonalne struny spod znaku harlequina) można już częściowo odnosić do "Latającego Holendra", o tyle w "Tristanie" Wagner proponuje nam prawdziwą medytację na temat tej idei...

***

Tytuł audycji: Notatnik Dwójki

Przygotowała: Barbara Schabowska

Data emisji: 9.06.2016

Godzina emisji: 13.00

mm/bch

Kim dla Schuena jest Don Giovanni? Z jednej strony to młody mężczyzna, który "ma obsesję na punkcie kobiet". - Z powodu swojej miłostki z Donną Anną wpada w tarapaty i w pojedynku, którego wcale nie chciał, morduje jej ojca - przypominał śpiewak. Z drugiej strony jednak w postępowaniu Mozartowskiego bohatera kryje się, jak tłumaczył Schuen, wielka afirmacja wolności: - Don Giovanni w pewnym sensie przynosi ludziom wolność. Chodzi o to, by ludzie mogli dokonywać samodzielnie wyborów.

Wersję koncertową "Don Giovanniego" wykonali 17 czerwca br. Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i Zespół Śpiewaków Miasta Katowice Camerata Silesia, których poprowadził Alexander Liebreich. Z tej okazji rozmawialiśmy - o różnych odczytaniach Mozartowskiego arcydzieła, o portretach psychologicznych bohaterów czy o wyzwaniach dla głosu, jakie stawia "Don Giovanni" - z parą głównych solistów: André Schuenem i Mandy Fredrich.

***
Przygotowała: Barbara Schabowska

Goście: André Schuen (baryton) i Mandy Fredrich (sopran)

Data emisji: 17.06.2016

Godzina emisji: 21.30

Materiał wyemitowano w audycji "Letni festiwal muzyczny"

jp/pj

- Cytat w muzyce ma wielką siłę. Podobnie jak powtórzenie. Słuchacz potrzebuje przecież czasem punktu odniesienia - wyjaśniał Fabián Panisello w rozmowie z Barbarą Schabowską. Kompozytor dodawał, że sam posługuje się autocytatami. - Wykorzystuję sprawdzone elementy jednej kompozycji, wplatając je w strukturę kolejnego utworu.

Podobne zabiegi pojawiły się w kilku momentach opery "Le malentendu", która zabrzmiała w sobotę (17.09) na festiwalu "Warszawska Jesień". Libretto tego dzieła jest skróconą adaptacją tekstu Alberta Camusa. To opowieść o człowieku, który po długim pobycie za granicą powraca incognito do rodzinnego domu, nieświadomy tego, że jego owdowiała matka i siostra oferują pokoje do wynajęcia przybyszom, by ich następnie zamordować. Fabián Panisello opowiadał słuchaczom Dwójki o możliwych interpretacjach tej opery w kontekście politycznym i psychologicznym.

***

Rozmawiała: Barbara Schabowska

Gość: Fabián Panisello (kompozytor)

Data emisji: 17.09.2016

Godzina emisji: 21.00

Materiał został wyemitowany w audycji "Filharmonia Dwójki".

bch/mg