Fortepian stołowy (z ang. "square piano") to instrument o poziomo usytuowanym korpusie, czworokątnym lub wielokątnym, z klawiaturą usytuowaną równolegle do jego dłuższego boku – stąd nazwa nawiązująca do kształtu stołu.

Instrument był znany od około 1760 roku i popularny głównie ze względu na niewysokie ceny i niezwykłą funkcjonalność (nogi były odkręcane, co sprzyjało przewożeniu fortepianu!). W czasach, gdy tworzeniu muzyki domowej towarzyszył klawesyn lub szpinet, pojawienie się kwadratowego fortepianu wywołało spore poruszenie. Kompozytory, którzy byli właścicielami fortepianu stołowego i korzystali z niego to np. Gluck, Paisiello, Cimarosa i Clementi, nie wspominając o historyku muzyki Charlesie Burney'u, który kupił także kilka egzemplarzy Square Piano dla swoich przyjaciół i uczniów. Później jednak stopniowo wyparło go pianino.

Dziś rzadko już zdarza się okazja, by spotkać tego typu fortepian, jeden z egzemplarzy można podziwiać we wnętrzach pałacu Mostowskich, w Ostromecku koło Bydgoszczy, gdzie znajduje się Kolekcja Zabytkowych Fortepianów im. Andrzeja Szwalbego.

W Wielkiej Brytanii istnieje nawet towarzystwo miłośników tego instrumentu – Friends of Square Piano.

O fortepianie stołowym rozmawialiśmy w audycji z Andrzejem Włodarczykiem.

***

Tytuł audycji: Kwadrans bez muzyki

Przygotowała: Milena Gąsienica

Data emisji: 3.02.2020

Godzina emisji: 15.00