Prof. Magdalena Gawin. Zniszczona pamięć małych miast

Ostatnia aktualizacja: 12.01.2022 18:00
- Małe miasta mają koszmarne doświadczenie, które zniszczyło ich pamięć, one przeszły przez akcję "Inteligencja" w 1939 roku, podczas której wymordowani zostali radni, bibliotekarze, księgarze - mówiła w Dwójce nowa dyrektorka Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego prof. Magdalena Gawin.
Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, pełniąca od sześciu lat także funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków właśnie stanęła na czele Instytutu Pileckiego
Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, pełniąca od sześciu lat także funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków właśnie stanęła na czele Instytutu PileckiegoFoto: PR2
  • Prof. Magdalena Gawin 1 stycznia rozpoczęła kadencję dyrektorki Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
  • W Dwójkowej rozmowie podkreślała, że brakuje usystematyzowanej wiedzy na temat okupacyjnych losów polskiej prowincji
  • Instytut Pileckiego we współpracy z IPN będzie analizował zeznania złożone przed Główną Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich

Dotychczasowa wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, pełniąca od sześciu lat także funkcję Generalnego Konserwatora Zabytków właśnie stanęła na czele instytucji zajmującej się dokumentacją totalitaryzmów - niemieckiego i sowieckiego - konsekwencjami ich działań, a także honorowaniem osób, które w nieludzkich czasach niosły pomoc obywatelom polskim i Polakom o innej przynależności państwowej.

Akcja "Inteligencja"

W rozmowie z Pawłem Siwkiem prof. Magdalena Gawin zauważyła, że wciąż brakuje wiedzy na temat tego, co w tym trudnym czasie działo się na polskiej prowincji.

- Duże miasta są zwykle dobrze opisane, dlatego, że są kulturotwórcze, tam mieszkają pisarze, dziennikarze, artyści. Małe miasta takie nie są, a mają one za sobą koszmarne doświadczenie, które zniszczyło ich pamięć, one przeszły przez akcję "Inteligencja" w 1939 roku, podczas której wymordowani zostali radni, bibliotekarze, księgarze - mówiła prof. Magdalena Gawin.

Jedno miasto, pół tysiąca zeznań

Dyrektorka Instytutu Pileckiego wyjaśniała, że głównym źródłem wiedzy o tym, co działo się na prowincji podczas okupacji niemieckiej, są przesłuchania przed Główną Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich.

- Udało się podpisać umowę z działem prokuratorskim IPN, a także udrożnić te zeznania, które nigdy nie były wykazane w IPN. Do mniej więcej jednego miasta powiatowego mamy ok. pół tysiąca zeznań - wyliczała prof. Gawin.

Jak stwierdziła, zderzenie z doświadczeniem prowincji, czyli polskiej wsi i małych miast, było dla niej ogromnym przeżyciem. - Wtedy po raz pierwszy przekonałam się, przez co przeszli ci ludzie - podkreśliła.

Prof. Magdalena Gawin chce przywracać pamięć

Magdalena Gawin jest historykiem, doktorem habilitowanym, profesorem IH PAN, a także autorką i współautorką książek, prac zbiorowych i artykułów. "Teksty jej autorstwa ukazywały się w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych, kulturalnych, społeczno-politycznych oraz w prasie codziennej. Zajmuje się historią XIX i XX w., m.in. historią kultury" - czytamy na stronie Instytutu Pileckiego.

W audycji rozmawialiśmy o przywracaniu bohaterów lokalnym społecznościom, m.in. dzięki akcji "Zawołani po imieniu", a także o planach Instytutu Pileckiego na rok 2022. Pięcioletnia kadencja dyrektor rozpoczęła się 1 stycznia 2022 roku. 

Poniżej publikujemy dłuższą niż wyemitowana na antenie wersję rozmowy, która dostępna jest też w serwisie podcasty.polskieradio.pl oraz w serwisach streamingowych i podcastowych. Prof. Magdaleną Gawin mówiła w niej również o zwiększeniu ochrony zabytków, odbudowie pałacu Saskiego i zazielenianiu centrów miast, czyli walce z "betonozą", która została wpisana do Polskiego Ładu.


Posłuchaj
53:59 Dwojka_O-wszystkim_z_Kultura_12_01_2022 17_30_00.mp3 Prof. Magdalena Gawin o planach Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego (O wszystkim z kulturą/Dwójka)

Czytaj także:

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadził: Paweł Siwek

Gość: prof. Magdalena Gawin (dyrektorka Instytutu Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego)

Data emisji: 12.01.2022

Godzina emisji: 17.30

mg


Czytaj także

Instytut Pileckiego upamiętnił Leokadię Piątkowską zamordowaną przez Niemców w czasie II wojny światowej za pomoc Żydom

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2021 11:46
Uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy odbyła się w Węgrowie w ramach projektu "Zawołani po imieniu", którego celem jest poszukiwanie i upamiętnianie Polaków, którzy za pomoc Żydom zapłacili najwyższą cenę.
rozwiń zwiń