"Pełny gracji nurek" George Gaidzik, a właściwie Jerzy Gajdzik pierwszym "Polakiem" z medalem igrzysk
2020-08-25, 12:15
"Pełny gracji nurek, który ledwie musnął wodę podczas skoku, wywołał okrzyki zachwytu wśród publiczności, a nawet wśród innych utalentowanych skoczków” - tak pisał "The New York Times" o Jerzym Gajdziku, z pochodzenia Polaku, który podczas igrzysk w 1908 roku wywalczył brązowy medal dla USA, zapisując się historii polskiego sportu, choć Polska wtedy nie istniała.
Polacy zawsze byli świadomi swojej przynależności narodowej. Niestety państwo polskie na początku XX wieku nie istniało. Nie mogliśmy uczestniczyć w zawodach sportowych pod biało-czerwoną flagą.
Dzięki sportowi mogliśmy jednak okazywać nasze patriotyczne uczucia. Zwycięstwo Polaka w jakichkolwiek zawodach napawało dumą, wzmacniało świadomość narodową.
W mrocznych czasach zaborów Polacy odnosili sukcesy. Zbyszko Cyganiewicz, który był wybitnym zapaśnikiem, należał do tych, dzięki którym rozsiani po całym świecie rodacy mogli poczuć dumę, oklaskując jego walki w Europie i Stanach Zjednoczonych.
Pogoń Lwów oraz Cracovia - kluby o zdecydowanie polskim charakterze - walczyły w Galicji w lidze z zespołami austriackimi i czeskimi. Podobnie Warta Poznań w zaborze pruskim stawiała czoła klubom niemieckim. Wszyscy budowali więź narodową. Dzięki nim wzrastała wola walki o niepodległość.
Powiązany Artykuł
SERWIS SPECJALNY - 100 LAT PKOl
Pierwszy upragniony medal naszego rodaka
112 lat temu, 25 sierpnia 1908 roku podczas IV Igrzysk Olimpijskich w Londynie w reprezentacji Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej wystąpił zawodnik George William Gaidzik.
Urodził się 22 lutego 1885 roku w Chicago, w rodzinie polskich emigrantów. Z powodu błędu pielęgniarki jego imię i nazwisko zostało błędnie zarejestrowane jako Edward Gadick. Jego matka musiała złożyć oświadczenie pod przysięgą potwierdzające prawidłowe dane.
Jerzy Gajdzik - bo tak nazywał się reprezentujący w Londynie Stany Zjednoczone Ameryki Północnej polski zawodnik - trenował skoki do wody i w tej konkurencji wystąpił na igrzyskach.
Skakał z trzymetrowej trampoliny oraz z dziesięciometrowej wieży. Rywalizacja w tych konkurencjach została wprowadzona do programu igrzysk cztery lata wcześniej. W skokach z trampoliny ówczesną potęgą byli reprezentanci Cesarstwa Niemiec. W Londynie bezkonkurencyjni okazali się Albert Zurner, który wywalczył złoty medal oraz Kurt Behrens, zdobył srebro. Trzecie miejsce zajął Gottlob Walz.
Jerzy Gajdzik uzyskał taki sam wynik jak Walz i dzięki temu wraz z Niemcem stanął na najniższym stopniu podium.
#SportowePoloniki Jerzy Gajdzik zapisał się na kartach sportowej historii za sprawą zdobytego w 1908 roku medalu...
Opublikowany przez Instytut Polonika Sobota, 30 maja 2020
Był to pierwszy medal olimpijski zdobyty przez Polaka (na tych samych igrzyskach swoich sił w tenisie próbowała także Franciszka Pietrzykowska, która wystąpiła w reprezentacji Austrii). Co prawda krążek zdobyty pod sztandarami innego kraju, ale rozsiani po całym świecie rodacy świętowali go jako nasz.
"The New York Times" w wydaniu z 3 września 1911 roku opisał Gajdzika jako „pełnego gracji nurka, który ledwie musnął wodę podczas skoku, wywołując okrzyki zachwytu wśród publiczności, a nawet wśród innych utalentowanych skoczków”.
Gajdzik po igrzyskach, na prośbę Amatorskiej Unii Atletycznej Stanów Zjednoczonych, opracował zasady regulujące zawody skoków do wody. Obejmowały one między innymi rekomendacje dla sędziów i skoczków, którzy mieli być oceniani w 10-punktowej skali. Cztery lata później w Sztokholmie wziął udział w V Igrzyskach Olimpijskich. Jechał jako zdecydowany faworyt. W latach 1909 do 1911 został trzykrotnym mistrzem USA w skokach z wieży. Niestety nie zdobył wówczas żadnego medalu. Zakończył karierę sportową po tych zawodach.
Jerzy Gajdzik wraz z 15-letnim synem zmarli tragicznie 25 sierpnia 1938 roku w katastrofie łodzi motorowej podczas sztormu na jeziorze Michigan. Było to dokładnie 30 lat po sportowym sukcesie Polaka. Pogrzeb odbył się trzy dni później w Highland Park Presbyterian Church
Powiązany Artykuł
IO Rzym 1960. Medalowe żniwa biało-czerwonych - złoci Szmidt, Paździor, Krzyszkowiak i Paliński
Nasze osiągnięcia
Medal naszego rodaka był jedynym, jaki zdobył zawodnik pochodzenia polskiego przed odzyskaniem niepodległości.
Po odzyskaniu niepodległości Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich zdołał zorganizować kilkumiesięczny obóz przygotowawczy dla lekkoatletów, ale z powodu wybuchu wojny z bolszewikami polscy sportowcy nie wystąpili na igrzyskach olimpijskich w Antwerpii w 1920 roku. Pierwszymi, w których wystąpiła reprezentacja Polski były zorganizowane w 1924 igrzyska w Paryżu.
Zdobyliśmy tam pierwszy w historii medal. Dokonali tego kolarze torowi na dystansie czterech kilometrów. Byli to Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz oraz Franciszek Szymczyk, którzy wywalczyli srebro. Na tych samych igrzyskach reprezentant Polski wywalczył także pierwszy brązowy medal. Dokonał tego Adam Królikiewicz w jeździectwie, w konkursie skoków przez przeszkody. Na pierwszy krążek z najcenniejszego kruszcu musieliśmy poczekać jeszcze cztery lata. W Amsterdamie wywalczyła go Halina Konopacka w rzucie dyskiem.
W ponad stuletniej historii niepodległego państwa reprezentacja Polski 21 razy rywalizowała na igrzyskach olimpijskich. Zawodnicy z orłem na piersi zdobyli w sumie 68 złotych, 83 srebrnych oraz 132 brązowych medali. Razem 283 trofea.
AK
Czytaj także:
Wróć do strony głównej