Zmarł nestor polskiej radioastronomii, prof. Stanisław Gorgolewski
2011-04-26, 12:41
Profesor miał 85 lat - poinformował rzecznik Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu dr Marcin Czyżniewski.
Gorgolewski urodził się 19 października 1926 r. w Słonimiu na Nowogrodczyźnie. W czasie drugiej wojny światowej trafił do Wielkopolski. W 1952 r. ukończył fizykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
W latach 1958-1959 odbył studia doktoranckie na Uniwersytecie Cambridge, pracując w zespole późniejszego noblisty Martina Ryle'a. Doktorat obronił w 1960 r. pod kierunkiem prof. Wilhelminy Iwanowskiej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Na toruńskiej uczelni zdobywał też kolejne szczeble kariery naukowej: habilitację w 1964 r., stanowisko profesora w 1970 i tytuł naukowy profesora w 1990 roku.
Gorgolewski pracę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika rozpoczął jeszcze podczas studiów w Poznaniu. Pracował w Zakładzie Fizyki Doświadczalnej, Zakładzie Astrofizyki i Zakładzie (później Katedrze) Radioastronomii, stając się jednym z twórców toruńskiej i polskiej radioastronomii. Był jednym z inicjatorów budowy 32-metrowego radioteleskopu w Centrum Astronomicznym UMK w Piwnicach.
W latach 1965-1991 kierował Zakładem Radioastronomii (od 1980 r. jako Katedra Radioastronomii), a w latach 1976-1978 był dyrektorem Instytutu Astronomii UMK (obecnie Centrum Astronomii). Jego uczniem był prof. Aleksander Wolszczan, odkrywca pierwszego układu planet poza Układem Słonecznym.
Uczony zajmował się m.in. badaniami nad promieniowaniem radiowym Słońca. Odkrył promieniowanie radiowe Callista - satelity Jowisza, opracował projekt radioteleskopu do poszukiwania planet i badania heliosfery. Po przejściu na emeryturę w 1997 r. prowadził badania nad efektem elektropizmu roślin (reakcji na obecność i natężenie pola elektrycznego) przewidując, że mogą być one zastosowane w przyszłości do uprawy roślin w trakcie długich pobytów człowieka w przestrzeni kosmicznej.
Przed trzema laty wyszło na jaw, że prof. Gorgolewski w latach 1982-89 współpracował z SB jako TW Profesor. Podczas 55 spotkań operacyjnych informował głównie o wyjazdach zagranicznych, zarówno swoich, jak i podwładnych. Po ujawnieniu tajnej współpracy profesor tłumaczył, że robił to, żeby mógł rozwijać się naukowo.
sm