65 lat po Jałcie: decyzje "fatalne" dla Europy
2010-02-04, 06:55
Na konferencji w Jałcie ustalono tak zwane strefy wpływów, większość Europy wschodniej znalazła się w strefie sowieckiej.
4 lutego mija 65. rocznica rozpoczęcia konferencji jałtańskiej, która miała decydujące znaczenie dla kształtu powojennej Europy. Historyk Wojciech Roszkowski podkreśla, że konsekwencje konferencji były niezwykle bolesne dla Polski oraz Europy Wschodniej.
Konferencja, nazywana też "krymską", trwała od 4 do 11 lutego 1945 roku. Wzięli w niej udział szefowie rządów trzech mocarstw sojuszniczych, tzw. "welkiej trójki" w II wojnie światowej: Związku Radzieckiego - Józef Stalin, Stanów Zjednoczonych - prezydent Franklin Delano Roosevelt oraz premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill.
Strefy wpływów, przesunięcia granic
Profesor Roszkowski przypomina, że w Jałcie przywódcy ówczesnych mocarstw podjęli fatalne dla Polski decyzje. Polska utraciła Kresy Wschodnie na rzecz ZSRR, z tego powodu miliony Polaków pozostały na terytorium Związku Radzieckiego albo zostało wykorzenione i deportowane na tereny, które Polska otrzymała jako rekompensatę w postaci dotychczasowych ziem niemieckich: Pomorza Zachodniego, Prus Wschodnich i Śląska.
Mocarstwa zgodziły się na utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej w Warszawie. Oznaczało to, podkreśla historyk, że Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów.
Profesor Roszkowski dodaje, że konsekwencje konferencji jałtańskiej miały też fatalne skutki dla Europy. Ustalono wtedy tak zwane strefy wpływów a większość Europy wschodniej znalazła się właśnie w strefie sowieckiej.
Wojciech Roszkowski podkreśla, że konsekwencje konferencji jałtańskiej miały również dla Polski negatywne konsekwencje ekonomiczne. Polska po wojnie z powodu oporu Stalina nie otrzymała pomocy w ramach planu Marshalla co spowodowało zapaść gospodarczą naszego kraju.
Przeciwko ustaleniom konferencji jałtańskiej protestował rząd Rzeczpospolitej na uchodźstwie oraz władze polskiego państwa podziemnego, które deklarowały gotowość ułożenia stosunków z ZSRR i udziału w powołaniu rządu jedności narodowej. Postanowienia konferencji jałtańskiej, które doprowadziły do podziału Europy, tworząc radziecką strefę wpływów, straciły moc po rozpadzie bloku państw zależnych od ZSRR w latach 1989-1990 oraz samego ZSRR w 1991 roku.
ag, Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)