Nagrody Nobla 2016. W poniedziałek poznamy pierwszych laureatów

W zeszłym roku Irlandczyk William C. Campbell i Japończyk Satoshi Ōmura zostali wyróżnieni za odkrycie leku na choroby wywołane przez nicienie. Chinka Youyou Tu została nagrodzona za pracę nad terapią przeciwko malarii.

We wtorek, ok. godz. 11.45, dowiemy się, kto zdobył w tym roku nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki, a w środę, o tej samej godzinie, poznamy laureatów w dziedzinie chemii. W piątek, o godz. 11, wskazany zostanie laureat Pokojowej Nagrody Nobla. 10 października, ok. godz. 13, zostanie podane nazwisko zwycięzcy w dziedzinie nauk ekonomicznych. Zgodnie z tradycją, data ogłoszenia laureata literackiej nagrody Nobla zostanie ujawniona w późniejszym terminie.

Nagrodę w dziedzinie fizjologii i medycyny przyznaje komitet założonego w 1810 roku Instytutu Karolinska w Solnej pod Sztokholmem. Laureatów w fizyce i chemii wskazuje Królewska Szwedzka Akademia Nauk, ona wyłania też zwycięzców Nobla w dziedzinie ekonomii. Zwycięzcę pokojowej nagrody Nobla wskazuje Norweski Komitet Noblowski, a literackiego - Akademia Szwedzka.

Od 2012 roku laureaci - zamiast przyznawanych wcześniej 10 mln koron - otrzymują po 8 mln koron (tj. ok. 855 tys. euro) a także dyplom i złoty medal.

Na awersie medalu widnieje profil fundatora nagrody, Alfreda Nobla, wraz z datą jego urodzenia i śmierci zapisaną cyframi rzymskimi. Ta strona medalu jest taka sama w przypadku medycyny i fizjologii, fizyki, chemii, oraz literatury, ponieważ odznaczenia w tych kategoriach wykonał szwedzki rzeźbiarz i grawer Erik Lindberg. Nieco inaczej wygląda awers medalu dla laureata Pokojowej Nagrody Nobla oraz ustanowionej dopiero w 1968 roku nagrody w dziedzinie ekonomii.

Każdy z medali jest ręcznie robiony, waży średnio 175 gramów i ma średnicę 66 milimetrów. Najcięższy jest ten z ekonomii, który waży o kilka gramów więcej niż pozostałe. Każdy nagrodzony otrzymuje jeden medal, ale może sobie zażyczyć jego repliki. Ta jednak wybita jest z brązu i jedynie pokryta złotem.

Od 1901 roku laureaci nagród Nobla są wybierani co roku w dziedzinie: literatury, fizyki, chemii oraz medycyny lub fizjologii. Równie długo przyznawana jest Pokojowa Nagroda Nobla. Alfred Nobel nie ustanowił nagrody dla ekonomistów, którą przyznaje się dopiero od 1968 roku. Jej fundatorem jest Sveriges Riksbank (Bank Szwecji).

PAP, bk