Rocznica porozumień szczecińskich. "Pozwoliły odzyskać wolność Polsce i jej sąsiadom"
2016-08-30, 07:30
36 lat temu, 30 sierpnia 1980 roku, komunistyczne władze reprezentowane przez wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego podpisały porozumienie ze strajkującymi w Stoczni Szczecińskiej. Na ich czele stał Marian Jurczyk.
Posłuchaj
Powiązany Artykuł
SIERPIEN'80
Było to jedno z porozumień, kończących falę strajków w sierpniu 1980 roku. Następnego dnia (31 sierpnia) podpisano porozumienie w Gdańsku, a 3 września w Jastrzębiu.
Protesty w Szczecinie rozpoczęły się 18 sierpnia. Po południu w świetlicy głównej Stoczni imienia Adolfa Warskiego odbyło się spotkanie delegatów strajkujących załóg.
Podczas obrad wybrano 7-osobowe prezydium Komitetu Strajkowego pod przewodnictwem Mariana Jurczyka.
Wśród szczecińskich "36 żądań" znalazły się wszystkie niemal postulaty zgłoszone w Gdańsku, a na pierwszym miejscu - prawo do tworzenia wolnych związków zawodowych.
Marian Jurczyk mówił po latach, że o zwycięstwie protestujących w sierpniu '80 roku zadecydowało ogromne poparcie społeczeństwa. Podkreślał też, że powstanie NSZZ "Solidarność" pozwoliło odzyskać wolność nie tylko Polsce, ale także naszym sąsiadom.
Odzyskanie wolności – to sprawa bardzo ważna. Nie tylko odzyskaliśmy ją my, ale także kraje Europy Środkowo-Wschodniej – mówił.
Stronę rządową w rozmowach ze strajkującymi w Szczecinie reprezentował wicepremier Kazimierz Barcikowski. Po podpisaniu porozumienia mówił, że osiągnięcie kompromisu przyjął z ogromną ulgą. W specjalnym telewizyjnym wystąpieniu zaznaczał, że porozumienie to przykład, iż ostry konflikt społeczny może być rozwiązany w drodze dialogu.
- Dyskutowaliśmy uporczywie, wyjaśnialiśmy niebezpieczeństwo, jakimi grożą kolejne żądania. Jednocześnie braliśmy (pod uwagę) to, że sam proces odnowy niesie sam w sobie możliwość poprawy naszego życia gospodarczego i społecznego, jeśli stanie się siłą konstruktywną, siłą twórczą – mówił.
Podpisanie porozumień zakończyło wydarzenia sierpnia 1980, czyli dwumiesięczną falę strajków w całej Polsce. Dzień po podpisaniu porozumienia w Szczecinie media informowały, że życie w mieście wraca do normy.
Droga do wolności
Porozumienia sierpniowe przyznawały wolnym związkom zawodowym prawo do działania oraz szeroki zakres uprawnień. Umożliwiło to powstanie pierwszego wolnego, niezależnego związku zawodowego NSZZ "Solidarność". Władze zobowiązały się do opublikowania w ciągu kilku miesięcy podstawowych założeń reformy gospodarczej, do wniesienia ustawy o ograniczeniu cenzury oraz do rozpatrzenia wniosków zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 76 roku.
Podpisanie historycznych porozumień sierpniowych zapoczątkowało proces upadku komunizmu w Polsce, a pośrednio - zmiany ustrojowe w innych europejskich państwach bloku komunistycznego.
IAR/agkm