Łódź: dwudniowe uroczystości pogrzebowe majora "Łupaszki"
2016-04-21, 22:02
Mszą świętą w Bazylice Archikatedralnej w Łodzi rozpoczęły się uroczystości pogrzebowe majora Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki" - legendarnego dowódcy Armii Krajowej, żołnierza wyklętego.
Posłuchaj
Szczątki dowódcy V Wileńskiej Brygady AK, zamordowanego przez komunistów w 1951 roku, znaleziono i zidentyfikowano trzy lata temu podczas ekshumacji na Łączce na warszawskich Powązkach. Przez kilkadziesiąt lat komuniści ukrywali miejsce pochówku majora.
Major Szendzielarz był jednym z "żołnierzy wyklętych", walczących po wojnie w antykomunistycznym podziemiu. Wiosną 1947 roku zaprzestał walki zbrojnej, rok później został aresztowany. Ówczesna propaganda przedstawiała go jako wyjątkowo niebezpiecznego wroga władzy ludowej. Na karę śmierci skazano go w pokazowym procesie.
Posłuchaj
Posłuchaj
W piątek o 9:30 szczątki majora Zygmunta Szendzielarza - zostaną przeniesione do bazyliki archikatedralnej. Od 10.00 przy trumnie będą czuwać żołnierze, harcerze, a także studenci i uczniowie łódzkich szkół. Łodzianie będą mogli się wpisać do specjalnej księgi kondolencyjnej.
O 16.00 w Katedrze zostaną odprawione Nieszpory żałobne, a o 17.30 - w Duszpasterstwie Akademickim "Piątka" rozpocznie się spotkanie z rodziną majora "Łupaszki".
W sobotę trumna zostanie przewieziona do Warszawy.
Posłuchaj
Dowódca oddziałów AK, uznawany za wzór Żołnierza Wyklętego - spocznie w niedzielę na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach. Pogrzeb będzie miał charakter państwowy. Uroczystości rozpoczną się o godz. 14:30, mszą w kościele pw. św. Karola Boromeusza (przy ul. Powązkowskiej). Wezmą w nich udział m.in. prezydent Andrzej Duda i minister obrony narodowej Antoni Macierewicz. Zgodnie z wolą rodziny, Zygmunt Szendzielarz spocznie na Cmentarzu Powązkowskim, w mogile, w której została pochowana jego córka Barbara.
Major Szendzielarz walczył w kampanii wrześniowej, potem przystąpił do działań w konspiracji, w 1943 roku został dowódcą 5. Wileńskiej Brygady AK, zwanej "Brygadą Śmierci". Walczył z Niemcami, współpracującymi z nimi Litwinami oraz z partyzantką sowiecką. Po rozwiązaniu Brygady w lipcu 1944 roku "Łupaszka" z częścią żołnierzy przeszedł na Białostocczyznę. Kiedy w pierwszych dniach września otrzymał rozkaz rozformowania oddziału, podjął decyzję o dalszym prowadzeniu działalności konspiracyjnej. Dotarł na Pomorze, gdzie walczył z oddziałami Armii Czerwonej, Ludowego Wojska Polskiego, Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa.
30 czerwca 1948 roku w Osielcu pod Jordanowem Zygmunt Szendzielarz został aresztowany przez funkcjonariuszy UB. Został przewieziony do Warszawy i osadzony w więzieniu mokotowskim przy ulicy Rakowieckiej.
Proces byłych członków Okręgu Wileńskiego AK, w którym oskarżony był między innymi major Szendzielarz rozpoczął się 23 października 1950 roku. "Łupaszka" nie zaprzeczał swojemu udziałowi w podziemiu antykomunistycznym. Wszyscy, oprócz kobiet, zostali skazani 2 listopada 1950 roku na wielokrotną karę śmierci. "Łupaszka" osiemnastokrotnie. Wyrok wykonano 8 lutego 1951 roku strzałem w tył głowy.
Wyroki ciążące na majorze Szendzielarzu zostały uchylone w 1993 roku. 30 czerwca 2008 roku odbył się uroczysty, symboliczny pogrzeb na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Powiązany Artykuł
Szef MON: Polska spłaca dług wobec Żołnierzy Wyklętych
Zygmunt Szendzielarz został odznaczony licznymi wyróżnieniami. Za udział w wojnie obronnej 1939 roku Krzyżem Virtuti Militari V klasy. W styczniu 1944 roku Krzyżem Walecznych. 25 czerwca 1988 roku prezydent Polski na Uchodźstwie w uznaniu wybitnych czynów w czasie wojny nadał majorowi Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari. Zgodnie z decyzją prezydenta Lecha Kaczyńskiego, "Łupaszka" został też pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”.
W niedzielę - w dniu pochówku - Telewizja Polska pokaże film o Zygmuncie Szendzielarzu "Łupaszce". Dokument w reżyserii Arkadiusza Gołębiewskiego ukazuje życie majora Szendzielarza poprzez pryzmat ostatnich lat jego życia oraz walki o godną pamięć o nim.
Kamera towarzyszy pracom poszukiwawczym ofiar terroru komunistycznego, prowadzonym przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka, chwilom, kiedy zostaje ogłoszone odnalezienie ciała majora, a także wspomnieniom narzeczonej "Łupaszki" - Lidii Lwow Eberle, która wraz z ekipą filmową wraca do więzienia na Rakowieckiej, gdzie wykonano wyrok śmierci na majorze.
W filmie zawarto wspomnienia bliskich "Łupaszki", m.in. Mikołaja Sprudiniego, żołnierza V Wileńskiej Brygady AK i Józefa Bandzo ps. Jastrząb, żołnierza III i V Wileńskiej Brygady AK.
IAR/fc