Prezydent Andrzej Duda złożył kwiaty na grobie Gabriela Narutowicza

W środę w krypcie w warszawskiej Archikatedrze św. Jana Chrzciciela kwiaty na grobie Gabriela Narutowicza złożył prezydent Andrzej Duda.

Inżynier i konstruktor

Gabriel Narutowicz (1865-1922) studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Uniwersytetu w Petersburgu i na Politechnice w Zurychu.

W czasie studiów pomagał Polakom ściganym przez carat. Był też związany z emigracyjną partią "Proletariat". Uniemożliwiło mu to powrót do kraju, gdyż władze rosyjskie wydały nakaz jego aresztowania.

Był konstruktorem oraz inżynierem. Pierwszą posadę otrzymał w biurze budowy kolei żelaznej w Sankt Gallen. Zyskał sławę jako pionier elektryfikacji Szwajcarii. Kierował budową wielu hydroelektrowni w Europie Zachodniej.

W czasie I wojny światowej brał udział w pracach Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, należał do stowarzyszenia La Pologne et la Guerre w Lozannie.

We wrześniu 1919 roku, na zaproszenie polskiego rządu, przybył do kraju, gdzie aktywnie zaangażował się w odbudowę państwa polskiego.

HISTORIA w portalu PolskieRadio.pl>>>

Minister robót publicznych i spraw zagranicznych

23 czerwca 1920 roku Narutowicz objął tekę ministra robót publicznych w rządzie Władysława Grabskiego i pozostał na tym stanowisku do 26 czerwca 1922 roku, pełniąc tę funkcję także w pierwszym rządzie Wincentego Witosa, a także w pierwszym i drugim rządzie Antoniego Ponikowskiego.

28 czerwca 1922 roku został ministrem spraw zagranicznych w rządzie Artura Śliwińskiego i funkcję tę pełnił również w późniejszym rządzie Juliana Ignacego Nowaka.

W wyborach w 1922 roku poparł Unię Narodowo-Państwową związaną z Józefem Piłsudskim. Sam też kandydował z listy Państwowego Zjednoczenia na Kresach, jednak nie uzyskał mandatu poselskiego.

Po przegranych wyborach Narutowicz dalej pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych w rządzie Juliana Nowaka.

Pierwszy prezydent RP

Wysunięcie w grudniu jego kandydatury na prezydenta było dla niego dużym zaskoczeniem. Początkowo Narutowicz zamierzał odmówić, jednak ostatecznie przyjął propozycję złożoną mu przez działaczy PSL "Wyzwolenie".

Pierwsza tura głosowania nie przyniosła rozstrzygnięcia. W kolejnej odpadł socjalistyczny kandydat Ignacy Daszyński. Jako kolejni odpadli: kandydat połączonych klubów mniejszości narodowych: Jan Baudouin de Courtenay i Stanisław Wojciechowski.

W ostatniej turze głosowano nad dwiema kandydaturami: Maurycego hr. Zamoyskiego i Narutowicza. O wyborze tego drugiego przesądziły głosy lewicy, mniejszości narodowych oraz PSL "Piast".

Narutowicz został pierwszym prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej.

Urząd prezydenta Gabriel Narutowicz pełnił przez pięć dni. Jego zaprzysiężenie odbyło się 11 grudnia 1922 roku.

16 grudnia tegoż roku Narutowicz został zastrzelony w galerii Zachęta przez powiązanego z endecją malarza Eligiusza Niewiadomskiego, którego po procesie stracono w następnym roku.

prezydent, pl, Wikipedia, kk