"Konstruktorzy reaktora wiedzieli o jego wadach". Mija 35 lat od katastrofy w Czarnobylu
2021-04-26, 13:03
Zamieszkany przez ok. 25 tys. ludzi Sławutycz to najmłodsze miasto Ukrainy. Zbudowano je dla ewakuowanych pracowników elektrowni jądrowej w Czarnobylu. W poniedziałek mija 35 lat od tej katastrofy. Doszło do niej podczas wykonywania eksperymentu, mającego wykazać sprawność systemu zabezpieczeń siłowni. Jeden z reaktorów uległ przegrzaniu, co doprowadziło do eksplozji i pożaru. Rozległy teren wokół zakładu został silnie skażony. Duże ilości substancji radioaktywnych przedostały się do atmosfery i niesione wiatrem spowodowały skażenia w wielu krajach Europy.
Bezpośrednio w katastrofie zginęło 31 osób. To strażacy oraz żołnierze, którzy walcząc z pożarem elektrowni jądrowej w Czarnobylu, otrzymali śmiertelne dawki promieniowania. Według różnych źródeł liczba ofiar pośrednich, które zmarły z powodu przewlekłej choroby popromiennej może wynosić od 4 do 200 tysięcy. Była to największa katastrofa w historii energetyki jądrowej i jedna z największych katastrof przemysłowych XX wieku.
Kto doprowadził do katastrofy?
Odpowiedzialnością za awarię obarczono pracowników elektrowni, którzy przeprowadzając eksperyment, zignorowali podstawowe zasady bezpieczeństwa i instrukcję obsługi reaktora. Maciej Lipka, kierownik działu analiz i pomiarów reaktorowych z Narodowego Centrum Badań Jądrowych zwraca uwagę, że główny problem stanowił sam reaktor typu RBMK-1000, który został wadliwe zaprojektowany.
Powiązany Artykuł
Czarnobyl - katastrofa, której nie dało się ukryć
- Tutaj, największą rolę miał jednak zły technicznie, wadliwy projekt reaktora. Był po prostu niestabilny zwłaszcza na niskich mocach. Do Czarnobyla doszło w 1986 roku, a już od 1975 roku konstruktorzy reaktora wiedzieli o jego wadach - powiedział Maciej Lipka
Posłuchaj
Przesiedlenie i społeczna panika
W efekcie skażenia ewakuowano i przesiedlono ponad 350 000 osób. Wśród ewakuowanych znaleźli się wszyscy mieszkańcy pięćdziesięciotysięcznego miasta Prypeć, leżącego w bezpośredniej bliskości elektrowni.
Powiązany Artykuł
Czarnobyl. Serial a rzeczywistość. Czy tak przebiegała katastrofa? Pytamy fizyka jądrowego
W Polsce dzieciom podawano jod, obawiano się także o stan żywności. Maciej Lipka jest zdania, że panika, która wybuchła na świecie po katastrofie była nieuzasadniona.
- W Polsce, przeprowadzona na szeroką skalę akcja podawania dzieciom jodu w formie płynu lugola i wstrzymania konsumpcji świeżego mleka. Dobrze, że ją przeprowadzono z powodu braku informacji, niemniej jednak, po 35 latach wiemy, że nie była potzrebna - stwierdził Maciej Lipka i dodał - dawki promieniowania w Polsce były w zasadzie pomijalne. Jak już wiem, również skutki w okolicy Czarnobyla są znacznie mniej groźne, niż to początkowo prognozowano.
Posłuchaj
Teren, skażony w katastrofie, objęto specjalną strefą wykluczenia, zarządzaną przez ukraińskie Ministerstwo do spraw Sytuacji Nadzwyczajnych. Prowadzone są tam badania skutków napromieniowania na środowisko naturalne.
Czarbobyl - atrakcja turystyczna
Strefę odwiedzają również turyści. Jeden z organizatorów takich wycieczek Paweł Mielczarek zapewnia, że zwiedzanie opuszczonego miasta Prypeć i okolic samej elektrowni jest bezpieczne.
- Jeżeli chodzi o poziom promieniowania, to tak, nadal w strefie wykluczenia on jest. Nie jest to miejsce, w którym można bezpiecznie zamieszkać, natomiast pracować tam czy przyjechać i zobaczyć na własne oczy jak to wygląda jest to w stu procentach bezpieczne - przyznał Paweł Mielczarek.
Posłuchaj
Skutki katastrofy
35 lat po największej awarii w dziejach energetyki jądrowej specjaliści nie są zgodni w ocenie jej skutków.
Raport Lekarzy Przeciw Wojnie Nuklearnej szacuje liczbę wypadków raka tarczycy powstałych z powodu katastrofy na 10 000 i sądzi, że istnieje możliwość kolejnych 50 000 przypadków, do tego doszło do 10 000 deformacji płodów i śmierci 5000 niemowląt. Jednak do tej pory nie zaobserwowano jakichkolwiek negatywnych skutków wśród dzieci urodzonych po awarii.
- Anty-Czarnobyl. Co awaria w Three Mile Island mówi o bezpieczeństwie atomowym?
- Światło śmierci. Nuklearne wypadki w cieniu Czarnobyla
Związek Czarnobyla, organizacja zrzeszająca likwidatorów elektrowni podaje, że 10 procent z 600 000 osób, które pracowały przy usuwaniu skutków awarii, już nie żyje, a kolejnych 165 000 jest niepełnosprawnych. Z kolei profesor Wade Allison z Uniwersytetu Oksfordzkiego oszacował liczbę śmierci nowotworowych z powodu Czarnobyla na 81. Status osoby poszkodowanej w wyniku katastrofy w Czarnobylu otrzymał milion dzieci i 2 miliony dorosłych.
bf