Ktoś mruga do nas z kosmosu? Naukowcy wykryli sygnały z centrum Drogi Mlecznej
2020-05-29, 23:50
Naukowcy wykryli na falach milimetrowych zmienność sygnałów dochodzących z centrum Drogi Mlecznej. Zjawisko zaobserwowano dzięki sieci radioteleskopów ALMA. Może to być skutek efektu opisywanego przez szczególną teorię względności Alberta Einsteina - informuje National Astronomical Observatory of Japan.
Powiązany Artykuł
Początek nowej ery w kosmicznych podróżach. Pierwszy komercyjny lot NASA i SpaceX
W centrum Drogi Mlecznej znajduje się radioźródło Sagitarrius A*, w skrócie Sgr A*. Naukowcy zakładają, że w jego centrum znajduje się supermasywna czarna dziura o masie około 4 milionów razy większej niż masa Słońca.
Astronomowie wiedzieli już wcześniej, że Sgr A* czasami ma rozbłyski w zakresie fal milimetrowych. Zresztą obserwowano je nie tylko na falach radiowych, ale też w podczerwieni i w promieniowaniu rentgenowskim.
Nowe obserwacje wykonane przy pomocy Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) były prowadzone przez 10 dni, po 70 minut każdego dnia. Pozwoliło to na wykrycie dwóch trendów w zmianach jasności źródła. Odnotowano quasi-okresową zmienność o skali czasowej 30 minut oraz wolniejsze zmiany godzinne. Zmienność jest na poziomie znacznie mniejszym niż wykrywana wcześniej. Badacze wskazują, że zmienność tego poziomu może występować w Sgr A* nieustannie.
Powiązany Artykuł
Dlaczego start rakiety Falcon 9 się nie odbył?
Czarna dziura, gorące plamy i promieniowanie
Promieniowanie, które obserwujemy, nie pochodzi z czarnej dziury, ale z jej bliskiego otoczenia, od materii w gazowym dysku wokół czarnej dziury. Zmienność o skali 30 minut jest porównywalna z okresem orbitalnym najbardziej wewnętrznego brzegu dysku wokół czarnej dziury, o promieniu 0,2 jednostki astronomicznej (jedna jednostka astronomiczna to odległość Ziemi od Słońca).
Scenariusz wyjaśniający obserwowaną zmienność, jaki proponują badacze, jest następujący. W dysku co jakiś czas formują się gorące plamy, które krążą wokół czarnej dziury, emitując silne promieniowanie na falach milimetrowych. Zgodnie ze szczególną teorią względności Einsteina, taka emisja ulega dużemu wzmocnieniu, gdy źródło porusza się w naszą stronę z prędkością porównywalną z prędkością światła. Ponieważ prędkość rotacji wewnętrznego brzegu dysku jest dość duża, może zachodzić właśnie taki efekt.
Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) to sieć 66 radioteleskopów o średnicach po 12 i 7 metrów, które pracują na płakowyżu Cgajnantor w północnym Chile. Projekt jest prowadzony wspólnie przez Europę, Amerykę Północną i Azję Wschodnią. Europa jest reprezentowano przez Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO), którego członkiem jest Polska.
kstar