Konflikt na Ukrainie. Parlament chce umożliwić karanie za zbrodnie wojenne
2020-02-18, 16:43
Ukraiński parlament pracuje nad projektem ustawy, która pozwoli na ukaranie sprawców zbrodni wojennych, dokonanych po rosyjskiej agresji na wschodzie Ukrainy. Uchwalenie odpowiednich przepisów rekomendowała Radzie Najwyższej Ukrainy parlamentarna komisja praworządności.
Posłuchaj
Od sześciu lat trwa konflikt zbrojny na wschodzie Ukrainy. Nowe przepisy mają dostosować ukraińskie prawo do norm międzynarodowego prawa karnego i humanitarnego, a także pozwolić na odpowiednią kwalifikację prawną przestępstw popełnionych w strefie działań wojennych oraz terytoriach okupowanych. Uniemożliwi również amnestię osób, które dopuściły się takich czynów.
Powiązany Artykuł
"Próba zerwania procesu pokojowego". Zełenski o ataku prorosyjskich separatystów
"Tysiące faktów złamania międzynarodowych norm"
Obecnie w ukraińskim Kodeksie Karnym brak jest listy zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciw ludzkości - mówi naczelnik Departamentu Nadzoru spraw karnych dotyczących przestępstw popełnionych w warunkach konfliktu zbrojnego - Jurij Rud.
- Agresja zbrojna Rosji trwa od 20 lutego 2014 roku. W tym czasie stwierdzono tysiące faktów złamania międzynarodowych norm praw człowieka. Obecnie Kodeks Karny daje śledczym oraz prokuratorom prawo pracować tylko na podstawie jednego artykułu - mówił.
- Z tego powodu, zarejestrowano zawiadomienie o takim przestępstwie tylko w 132 przypadkach dochodzeń karnych, 42 osoby poinformowano o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, przeciwko 9-ciu osobom skierowano do sądu akty oskarżenia i zapadł tylko jeden wyrok - dodał.
Brak instrumentów prawnych
Taka sytuacja oznacza, że organa ścigania oraz prokuratorzy są niemal pozbawieni instrumentów prawnych pozwalających na odpowiednią kwalifikację prawną przestępstw popełnionych podczas rosyjskiej agresji zbrojnej w Donbasie oraz na Krymie - podkreślił docent Katedry Prawa Karnego oraz Kryminologii Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu im. Tarasa Szewczenki Konstantyn Zadoja.
>>>[ZOBACZ TAKŻE] Krwawy Majdan. Szósta rocznica pacyfikacji demonstracji w Kijowie
- Na przykład prześladowania Tatarów krymskich na Krymie. Prześladowanie - to oddzielna kwalifikacja zbrodni przeciw ludzkości, ale w Kodeksie Karnym prześladowanie nie jest zapisane jako zbrodnia - tłumaczył.
- Nawet jeśli znaleźć inną normę i ścigać działania, które są przestępstwem zgodnie z prawem międzynarodowym, jako powszechne przestępstwo kryminalne - to nie będzie to uwzględniało kontekstu zorganizowanej zbrodni - wskazał Zadoja.
Cztery rodzaje przestępstw
Projekt ustawy przygotowanej z udziałem ekspertów organizacji pozarządowych przewiduje listę wszystkich zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciw ludzkości, które są zapisane w prawie międzynarodowym.
Ekspertka Ukraińskiego Instytutu Przyszłości Wiktoria Mozhowa wyjaśnia, że dotyczą one czterech podstawowych rodzajów przestępstw.
- Pierwsze międzynarodowe przestępstwo, to przestępstwo agresji. Inne - to przestępstwa wojenne, które były u nas częściowo zakwalifikowane, ale bardzo powierzchownie. One nie obejmowały wszystkich tych zbrodni, które są popełniane na terytoriach okupowanych. Na dodatek - zbrodnia przeciw ludzkości, nie została zapisana w Kodeksie Karnym w ogóle - zaznaczyła Mozhowa.
Konflikt na wschodzie Ukrainy (opr. Adam Ziemienowicz)
"Absolutna konieczność"
Kolejnym istotnym kryterium jest brak możliwości amnestii dla tego rodzaju przestępstw - podkreśla Prezes Centrum Swobód Obywatelskich Oleksandra Matwijczuk, która od długiego czasu postuluje uchwalenie ustawy.
- To jest absolutnie konieczne dla Ukrainy w kontekście Mińskich Umów, gdzie punkt dotyczący amnestii został zapisany w bardzo ogólnikowych sformułowaniach. Tylko respektowanie prawa międzynarodowego może zakończyć jakiekolwiek naciski Rosji na Ukrainę, mające na celu zmuszenie Ukrainy do amnestii zbrodniarzy wojennych, co przekreśla wszystkie możliwe imperatywy, które posiada międzynarodowe prawo humanitarne oraz karne - mówiła.
"Koszmarny sen"
Jeden z międzynarodowych konsultantów przygotowania projektu dotyczącego zbrodniarzy wojennych, Skott Martin - partner kierujący międzynarodowej grupy Global Rights Compliance uważa, że przygotowany projekt nie tylko odpowiada normom prawa międzynarodowego, ale niesie również wielką ideę humanitarną dla ofiar zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciwko ludzkości.
Stanowisko Skotta Martina znalazło potwierdzenie w zeznaniach lekarza weterynarii Oleksandra Hryszczenki, którego zwolniono z niewoli terrorystów w Ługańsku - na wschodzie Ukrainy. Był on świadkiem zbrodni dokonanych w katowni utworzonej w piwnicy internatu Wschodnioukraińskiego Narodowego Uniwersytetu im. Włodzimierza Dalja.
Powiązany Artykuł
Prezydent Ukrainy w rocznicę Majdanu: potrzebujemy jedności, by bronić wolności
- To, co tam widziałem i przeżyłem wydawało się koszmarnym snem, który, nie wiedzieć dlaczego, nigdy się nie kończył. Nie mieściło mi się w głowie, jak można aresztować człowieka, który nie złamał żadnego prawa, i bez żadnych dowodów oskarżyć go i poddać torturom. Trudno opisać swoje wrażenia od widoku ludzkich organów rozrodczych pokrytych ranami od ukąszeń wytrenowanych owczarków niemieckich, znęcania się nad skatowanymi rannymi, wykorzystywania więźniów jako bokserskiego worka treningowego, złamanych żeber, siniaków i krwiaków…
Rozmowy nt. zakończenia konfliktu
Do wybuchu prorosyjskiej rebelii na wschodzie Ukrainy doszło w kwietniu 2014 roku, już po aneksji Krymu przez Rosję. Zależni od Rosji separatyści proklamowali w Doniecku i Ługańsku Republiki Ludowe. W połowie kwietnia Ukraina rozpoczęła na zbuntowanych terenach operację antyterrorystyczną (ATO). W wyniku walk zginęło dotąd ponad 13 tysięcy osób. Od kilku lat trwają rozmowy na temat zakończenia konfliktu zbrojnego.
Ukraińskie władze od kilku miesięcy próbują zintensyfikować rozmowy na temat uregulowania sytuacji w Donbasie - zwłaszcza w ramach tak zwanego formatu normandzkiego z udziałem przywódców Ukrainy, Rosji, Niemiec i Francji.
Przebieg kryzysu na Ukrainie (opr. Adam Ziemienowicz) msze