"Ofiarom tej potwornej zbrodni składamy hołd". Obchody w rocznicę sowieckiej agresji

2020-09-17, 14:32

"Ofiarom tej potwornej zbrodni składamy hołd". Obchody w rocznicę sowieckiej agresji
Przy Pomniku Poległym i Pomordowanym na Wschodzie odsłonięta dziś została tablica w hołdzie śp. Wojciechowi Ziembińskiemu. Foto: twitter.com/@Kombatanci

W Białymstoku upamiętniono 81. rocznicę sowieckiej agresji na Polskę. Główne miejskie uroczystości odbyły się przy Pomniku-Grobie Nieznanego Sybiraka. Wieczorem ulicami miasta przejdzie Podlaski Marsz Cieni, upamiętniający ofiary sowieckich zbrodni.

Powiązany Artykuł

1200_Sybirak_PAP.jpg
Dziś Światowy Dzień Sybiraka. Uroczystości w hołdzie ofiarom sowieckiej agresji

Ofiary deportacji od lat upamiętniał w Białymstoku Międzynarodowy Marsz Pamięci Zesłańców Sybiru, który miał dotąd blisko 20 edycji. To patriotyczno-religijna uroczystość upamiętniająca wywiezionych na Wschód, zwłaszcza tych, którzy z zesłania nie wrócili. W tym roku marsz nie odbył się, powodem jest pandemia koronawirusa i związane z nią obostrzenia, ale też obawy o zdrowie najstarszych uczestników marszu - Sybiraków.

Posłuchaj

Światowy Dzień Sybiraka - wspomnienia - relacja Witolda Banacha (IAR) 0:55
+
Dodaj do playlisty
Czytaj także:

Dlatego tegoroczne uroczystości powiązane są z obchodami upamiętniającymi ofiary sowieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r. W tym dniu przypada bowiem Światowy Dzień Sybiraka. W środę wieczorem przy białostockim Muzeum Pamięci Sybiru odsłonięto pomnik poświęcony "Bohaterskim Matkom Sybiraczkom".

W czwartek w południe główne rocznicowe uroczystości odbyły się przy Pomniku-Grobie Nieznanego Sybiraka, który od 1997 r. upamiętnia ofiary deportacji na Wschód. Jego najważniejszą częścią jest wysoki krzyż, przy którym są złożone urny z prochami nieznanych osób, które zginęły na terenie byłego ZSRR. Na murze wokół pomnika znajdują się tablice poświęcone osobom ważnym dla środowiska sybirackiego. Po modlitwach różnych wyznań, złożono tam wieńce i zapalano znicze.

Powiązany Artykuł

17września.jpg
81. rocznica napaści sowieckiej na Polskę. Historyk: nasz głos w tej sprawie nie jest słyszalny na Zachodzie

W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz miejskich, Sybiracy, służby mundurowe, duchowieństwo, poczty sztandarowe.

"Bezwzględne sowieckie represje"

- Wspominamy tysiące obywateli polskich, oderwanych od ojczystej ziemi, pozbawionych życiowego dorobku, rzuconych tysiące kilometrów od rodzinnego domu, w bezkresy Kazachstanu i Syberii - mówił w czasie uroczystości prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. Podkreślał, że miasto i region objęte były "bezwzględnymi sowieckimi represjami", które rozpoczęły się tuż po 17 września 1939 r. Wspominał cztery wielkie deportacje z lat 1940-41.

- Wszystkim ofiarom tej potwornej niesprawiedliwości, tej wyjątkowej zbrodni składamy dziś hołd - podkreślał Truskolaski. Z nazwiska wspomniał ostatniego przedwojennego prezydenta Białegostoku Seweryna Nowakowskiego, który w październiku 1939 r. został aresztowany przez NKWD, a jego dalszy los jest nieznany. Historycy uważają, że został wywieziony w głąb Związku Sowieckiego i tam zmarł.

Wspominając ofiary, Truskolaski mówił, że "musimy ocalić tę pamięć, gdyż stanowi ona jeden z węgielnych kamieni dzisiejszej niepodległej Polski".

Wciąż nieznana skala zbrodni sowieckich

W czwartek rano w tym samym miejscu wieńce złożyli też wojewoda podlaski i marszałek województwa, w asyście służb mundurowych, harcerzy i pracowników IPN. Wojewoda Bohdan Paszkowski powiedział PAP, że choć jest już ogromny dorobek historiografii, w tym emigracyjnej, to wciąż jeszcze nie wszystko wiemy o agresji sowieckiej na Polskę z 17 września 1939 r., w tym o skali represji. Przypomniał, że są przytaczane np. różne dane dotyczące liczby zesłańców, wciąż też nie można dotrzeć do sowieckich archiwów w kwestii obławy augustowskiej. Paszkowski zwrócił uwagę na znaczenie pamięci o tych tragicznych wydarzeniach dla przyszłych pokoleń.

Wśród historyków i przedstawicieli Związku Sybiraków nie ma zgodności, co do liczby Polaków wywiezionych na Wschód po 17 września 1939 r. Ci pierwsi, na podstawie różnych źródeł sowieckich szacują, że w latach 1939-41 represje sowieckie dotknęły niespełna 500 tys. obywateli polskich, z czego 320 tys. to osoby przymusowo wywiezione. Związek Sybiraków przyjmuje, że wywiezionych w latach 1940-56 było 1,35 mln Polaków.

Historycy przypominają szacunki, z których wynika, że co piąty mieszkaniec Białegostoku został wywieziony na Syberię podczas sowieckich deportacji z lat 1940-1941.

Wieczorem w Białymstoku odbędzie się Podlaski Marsz Cieni. To jego szósta edycja. Celem jest upamiętnienie polskich oficerów Wojska Polskiego, Korpusu Ochrony Pogranicza oraz Policji Państwowej, którzy zostali zamordowani przez Sowietów w 1940 r.

pb

Polecane

Wróć do strony głównej