"Europo, swoją wolność zawdzięczasz polskiemu żołnierzowi". W Oosterhout upamiętniono żołnierzy gen. Maczka

Posłuchaj

Andrzej Maczek: bardzo się cieszymy, że jesteśmy tutaj (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- Europo, swoją wolność zawdzięczasz polskiemu żołnierzowi. Europo, nigdy nie wolno ci o tym zapomnieć - powiedział szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

W sobotę w Oosterhout pod Bredą rozpoczęły się dwudniowe uroczystości upamiętniające 75. rocznicę wyzwolenia Bredy spod niemieckiej okupacji przez 1. Polską Dywizję Pancerną generała Stanisława Maczka. Gen. Maczka i jego żołnierzy upamiętniono apelem poległych oraz trzema salwami honorowymi. Na grobach polskich weteranów złożono kwiaty i zapalano znicze. W trakcie uroczystości odegrano także hymny narodowe Polski i Holandii.

Powiązany Artykuł

Rocznica wyzwolenia Flandrii. Filip I: Belgia jest wdzięczna Polsce

"Walcząc za wolność naszą i waszą podarowaliście światu i własnej ojczyźnie najcenniejszy dar"

W uroczystościach uczestniczyli m.in. ostatni żyjący "maczkowcy" z Polski i zagranicy, szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, ambasador RP w Holandii Marcin Czepelak, prof. Andrzej Maczek, syn gen. Maczka, przedstawiciele MKiDN oraz polskie kobiety wyzwolone 12 kwietnia 1945 r. z obozu w Oberlangen (w północno-zachodnich Niemczech, Dolna Saksonia) przez "pancerniaków" gen. Maczka. Hołd poległym żołnierzom oddają również uczniowie szkół noszących im. gen. Maczka, harcerze i mieszkańcy Holandii.

Jan Józef Kasprzyk dodał, że żołnierze generała Maczka łączyli skuteczność z z humanitaryzmem. - Żołnierzom generał nakazał bić się twardo, ale po rycersku - podkreślił Jan Józef Kasprzyk. - Bredę, ale i inne miasta w Niderlandach zajęto szybko i z zaskoczenia, unikając niepotrzebnych strat i oszczędzając te piękne miasta - podkreślił. 

"Europo, swoją wolność zawdzięczasz polskiemu żołnierzowi"

- Dziś, tu na grobach waszych kolegów w Oosterhout po raz kolejny chcemy powtórzyć wołanie kierowane do wszystkich mieszkańców Europy: Europo, swoją wolność zawdzięczasz polskiemu żołnierzowi, Europo nigdy nie wolno ci o tym zapomnieć - podkreślił szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Minister zwrócił się też do weteranów. - Przed grobami waszych kolegów chylą się dziś sztandary Wojska Polskiego i hołd wam oddają najwyżsi dowódcy polskiej armii - powiedział.

Jan Józef Kasprzyk podkreślił, że "Maczkowcy" z poświęceniem nieśli wolność miastom europejskim, ale nie było im dane donieść tej wolności do Polski. - Tę drogę odcięła im żelazna kurtyna - dodał.

Podziękowania od burmistrza Oosterhout

Burmistrz gminy Oosterhout Mark Buijs podkreślił, że 1. Polska Dywizja Pancerna odegrała "wielką rolę" w wyzwoleniu gminy Oosterhout. - Oni oddali życie za naszą wolność, upamiętniamy ich czyny z wielką wdzięcznością - mówił. - Bardzo dziękujemy naszym polskim przyjaciołom za ich poświęcenie 75 lat temu. Nigdy tego nie zapomnimy - zaznaczył.

Wspomnienia żołnierza

Andrzej Maczek, syn generała Stanisława Maczka, mówił, że uroczystości rocznicowe są wyjątkowym wydarzeniem. - Bardzo się cieszymy, że jesteśmy tutaj - mówił syn legendarnego dowódcy.

Zwrócił uwagę, że polegli żołnierze byli bardzo młodzi. - Poświęcili swoje życie dla nas, dla Europy i dla całego świata. I nigdy nie wrócili do Polski, tak jak zresztą ojciec nigdy nie wrócił - powiedział Andrzej Maczek.

Nestor kilkuosobowej grupy ostatnich żyjących "maczkowców", którzy wzięli udział w uroczystościach na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Oosterhout - mjr Marian Słowiński mówił wzruszony, że "8 maja skończył 100 lat, ale w tej chwili czuje się o co najmniej 25 lat młodszy, ma 75 lat". Podkreślił, że dzień wyzwolenia Bredy pamięta wyjątkowo, bo w tym dniu "miał ogromne szczęście i po raz drugi się urodził". - Wjeżdżając do Bredy czołgiem miałem wiele szczęścia. W pewnym momencie usłyszałem ogromny huk. Niemiecki pocisk trafił w nasz czołg, ale całe szczęście w prawą gąsienicę, bo gdyby trafił w wieżę czołgu już bym nie żył, a tak wpadliśmy do kanału - opowiadał 100-letni weteran, jednym z niewielu już żołnierzy biorących udział w obronie Polski jesienią 1939 r.

Gościnna Breda

Wspominał, że mieszkańcy Bredy byli dla polskich żołnierzy "wyjątkowo serdeczni, mili i pomagali w każdej chwili, gdzie mogli i jak mogli". Mjr Słowiński, już jako dowódca czołgu, brał udział w walkach 1. Polskiej Dywizji Pancernej z Niemcami w Normandii, na linii Chambois-Falaise, wyzwalaniu Belgii i Holandii oraz w walkach na terenie Niemiec aż do końca szlaku bojowego dywizji gen. Maczka w porcie wojennym w Wilhelmshaven.

W czasie ceremonii na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Oosterhout grały - Królewskie Stowarzyszenie Muzyczne z Oosterhout, orkiestra 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania oraz zespół "Oktet".

W sobotę w Bredzie odbędzie się uroczystość składania kwiatów przed tablicą poświęconą żołnierzom gen. Maczka, którzy 11 listopada 1944 r. obchodzili tam rocznicę odzyskania niepodległości, a następnie weterani przejadą ulicami Bredy na Grote Markt przed budynek Ratusza. Triumf polskich żołnierzy sprzed 75 lat uświetni także koncert Orkiestry Wojskowej z Żagania.

Medali "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria"

W niedzielę uroczystości rozpoczną się mszą świętą w kościele pw. św. Wawrzyńca w Bredzie. Następnie obchody przeniosą się na Polski Honorowy Cmentarz Wojskowy w Ginneken. Ostatnim punktem obchodów będą uroczystości na największym w Holandii Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym (Ettensebaan), gdzie znajduje się grób gen. Maczka i gdzie pochowanych jest ponad 160 jego podkomendnych. W niedzielę odbędzie się także uroczystość wręczania medali "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria" oraz medalu Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Udział w niedzielnych uroczystościach zapowiedział także wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin.

Holandia (podobnie jak Belgia) stała się po wojnie nową ojczyzną dla kilkuset polskich żołnierzy. Wielu z nich otrzymało po wojnie honorowe obywatelstwa miast, którym przywracali wolność. W uznaniu zasług 1. Polska Dywizja Pancerna uhonorowana została Wojskowym Orderem Wilhelma, stanowiącym najstarsze i najwyższe odznaczenie Królestwa Niderlandów. Dowódcy dywizji przyznano na wniosek mieszkańców Bredy honorowe obywatelstwo Holandii. 

dcz