Obchody 80. rocznicy rozpoczęcia II wojny światowej [RELACJA]

Dziś 1 września, 80. rocznica wybuchu II wojny światowej. Pierwsze niemieckie bomby spadły o godz. 4.40 na Wieluń, tam też rozpoczęły się oficjalne obchody rocznicy. W tym roku do Polski na obchody rocznicy 1 września 1939 roku przybyło 40 delegacji, w tym z Niemiec i USA.

Prócz porannych uroczystości w Wieluniu, oficjalne wydarzenia miały miejsce także na Westerplatte. Centralne obchody, podczas których przemówili prezydenci Polski i Niemiec oraz wiceprezydent USA, zakończyły się w Warszawie po godzinie 14.

PolskieRadio24.pl transmituje te uroczystości:

ZAPIS RELACJI OBCHODÓW ROCZNICY WYBUCHU II WOJNY ŚWIATOWEJ:

14:40

Przewodniczący niemieckiego Bundestagu Wolfgang Schaeuble powiedział w niedzielę podczas obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Berlinie, że pakt Ribbentrop-Mołotow był czwartym rozbiorem Polski.

14:38

Szef rosyjskiej Dumy Państwowej (niższej izby parlamentu) Wiaczesław Wołodin powiedział w niedzielę, że władze Polski "umniejszają rolę ZSRR" w II wojnie światowej i "upolityczniają rezultaty" tej wojny, a także "próbują przekreślić pamięć historyczną".

14:33

Obchody na pl. Piłsudskiego: Dowódca Garnizonu Warszawa gen. Robert Głąb złożył meldunek prezydentowi RP o zakończeniu uroczystości.

14:28

Polonia działa na rzecz pamięci. Napis w języku angielskim "Przypominamy światu, że 80 lat temu, Niemcy napadły na Polskę" jest wyświetlany na nowojorskim Times Square. Inicjatorem przedsięwzięcia jest największa instytucja finansowa Polonii - Polsko-Amerykańska Federalna Unia Kredytowa.

14:20

Trwa defilada wojskowa na pl. Piłsudskiego. To ostatni akcent uroczystości z okazji 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Warszawie.

14:18

Na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza został złożony jeden wspólny wieniec od przedstawicieli wszystkich delegacji biorących udział w uroczystościach.

14:04

Ceremonia uderzenia w dzwon "Pamięć i Przestroga". Pierwszy w dzwon uderzył Andrzej Duda, po nim przedstawiciele wszystkich zagranicznych delegacji. Po uderzeniu w dzwon na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza zostanie złożony wieniec.

14:00

Na placu Piłsudskiego w Warszawie oddano Salut Narodowy - 21 salw armatnich.

13:56

- Stany Zjednoczone i Polska będą współpracowały ze wszystkimi sojusznikami w imię wspólnej obrony. Stany Zjednoczone i Polska będą apelowały do sojuszników, aby wywiązać się z obietnic, które sobie nawzajem złożyliśmy. Bo narody Polski i Ameryki bardzo dobrze wiedzą, że silny sojusz wolnych, niezależnych, suwerennych narodów, to najlepsza obrona naszej wolności zarówno teraz, jak i na zawsze - powiedział na pl. Piłsudskiego Mike Pence.

13:50

Mike Pence zacytował rosyjskiego dysydenta Aleksandra Sołżenicyna, który opisując XX wiek stwierdził, że "człowiek zapomniał Boga".

Powiązany Artykuł

Mike Pence: Polska udowodniła, że jest ojczyzną bohaterów

- Przez brutalność wojny i przed 40 lat rządów komunistycznych Polska i inne narody Europy ujażmione przez ZSRR przetrwały brutalną kampanię zniszczenia ich wolności, praw, historii i wiary. Ale nigdy nie straciliście ducha - powiedział do Polaków wiceprezydent USA. - Najeźdźcy starali się was łamać, ale Polska nie może być złamana - dodał.

13:49

- Nikt nie walczył z większą odwagą i determinacją niż Polacy – stwierdził Mike Pence.

13:43

Wiceprezydent USA wspomniał liczne polskie ofiary II wojny światowej, między innymi 6 milionów obywateli Polski, w tym 3 mln polskich Żydów, uczestników polskiego ruchu oporu i ponad 150 tys. ofiar Powstania Warszawskiego.

- Ponad 21 tys. Polaków zginęło z rąk komunistów w kwietniu 1940 roku w lesie katyńskim i zostało pochowanych w masowych grobach - przypomniał.

13:40

Mike Pence: historia Polski jest historią narodu, który nigdy nie stracił nadziei, który nigdy się nie załamał, który nigdy przenigdy nie zapomniał, kim jest.

13:39

- Jest dla mnie zaszczytem stać przed wszystkimi obywatelami Polski w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej - rozpoczął swoje przemówienie wiceprezydent USA Mike Pence.

13:31

- Zauważcie, że w tym miejscu, w tym dniu może stać przed wami i przemawiać prezydent Niemiec. To żywy dowód cudu pojednania. Pojednanie jest łaską, której my, Niemcy, nie mieliśmy prawa się domagać, ale której chcemy sprostać - powiedział prezydent Steinmeier.

Powiązany Artykuł

Frank-Walter Steinmeier: ta wojna była niemiecką zbrodnią

13:28

Frank-Walter Steinmeier: nic nie może cofnąć przeszłości, słowa nie mogą uśmierzyć bólu.

13:27

- Jako prezydent Federacji Niemieckiej, wspólnie z kanclerz Niemiec mówię dzisiaj wszystkim Polkom i Polakom: nie zapomnimy. Nie zapomnimy ran, które Niemcy zadali Polakom. Nie zapomnimy cierpienia polskich rodzin, tak samo jak ich odwagi stawiania oporu. Nigdy nie zapomnimy. Nigdy nie zapomnimy - ostatnie zdanie po polsku powiedział Frank-Walter Steinmeier.

13:24

- Nie ma drugiego takiego miejsca w Europie, w którym z takim trudem przychodziłoby mi zabrać głos i przemówić w moim języku ojczystym, w języku niemieckim - powiedział prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier.

13:21

Prezydent mówił także o niedawnych i trwających obecnie konfliktach militarnych, m.in. o Gruzji i Ukrainie.

- Musimy być zdecydowani, nie możemy pozwolić, bo to jest nasza odpowiedzialność przed naszymi społeczeństwami i społeczeństwami Europy i Świata, żeby nigdy więcej nie doszło do zbrojnej agresji - podkreslił.

13:19

Andrzej Duda: tamta lekcja powinna nas nauczyć jednego. Może nie byłoby w ogóle II wojny światowej, gdyby państwa zachodu zdecydowanie sprzeciwiły się anschlussowi Austrii [...] gdyby społeczność międzynarodowa ostro i zdecydowanie stanęła w obronie Czechosłowacji. Być może nie byłoby II wojny światowej w ogóle, gdyby przywódcy światowi nie bali się, że dojdzie do kolejnej wojny. Bo skutek był taki, że doszło do jeszcze straszniejszej, niż ta poprzednia.

Powiązany Artykuł

Prezydent: może nie byłoby wojny, gdyby Zachód ostro sprzeciwił się Hitlerowi

13:17

- Chylę przed wami czoła i składam hołd. Jesteście wspaniali i dziękujemy wam z całego serca, że jesteście dzisiaj z nami, i że dajecie świadectwo tego, że warto było stanąć z odwagą i nie poddać się nawet w najgorszych okolicznościach - zwrócił się do weteranów wydarzeń sprzed 80 lat prezydent Andrzej Duda. - Cześć i chwała bohaterom!

13:15

Andrzej Duda mówił także o polskich żołnierzach walczących poza granicami okupowanej Rzeczypospolitej, na zachodzie i na wschodzie Europy.

- Różnie się potoczyły losy naszych żołnierzy. Wielu z nich do Polski nie wróciło, bo nie byliśmy niestety beneficjentami tamtego wielkiego zwycięstwa. Znaleźliśmy się pod inną okupacją, tym razem sowiecką - mówił prezydent.

13:07

- Polscy obywatele narodowości żydowskiej zostali zamknięci w gettach, zostali oznakowani, byli traktowani jak nie-ludzie, byli mordowani, głodzeni. I w końcu poddano ich absolutnej, zbiorowej ekterminacji - mówił o okresie okupacji niemieckiej w Polsce przezydent Andrzej Duda.

13:04

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej przypomniał, że pierwsze bombardowanie w Polsce nastąpiło w nieprzygotowanym do ataku, śpiącym Wieluniu. - W 75 procentach miasto zostało zniszczone. 1200 osób zginęło praktycznie natychmiast - podkreślił.

13:01

- Ludzkość widocznie za mało wniosków wyciągnęła z tamtej straszliwej lekcji, którą przeżyła, bo przecież wciąż na tym świecie zdarzają się czystki etniczne, ludobójstwa, teraz w czasach nam współczesnych, przecież mieliśmy z tym do czynienia nie tak dawno w krajach byłej Jugosławii, w Rwandzie - powiedział Andrzej Duda na placu Piłsudskiego. - Po to także musimy pamiętać i po to także musimy działać wyciągając wnioski z tamtych zdarzeń - dodał.

12:59

Andrzej Duda: ktoś młody, ktoś o aroganckim podejściu do życia może zapytać: po co pamiętamy? Pamiętamy i będziemy pamiętać w wdzięczności dla wszystkich tych, którzy walczyli, którzy oddali swoje życie dla wolnego świata, dla obrony świata przed totalitaryzmem hitlerowskim.

12:57

Prezydent Andrzej Duda: prawie 80 mln ludzi pochłonął tamten straszliwy konflikt zbrojny, który zaczął się 80 lat temu.

12:53

Nastąpiła zmiana warty honorowej przed Grobem Nieznanego Żołnierza.

12:48

Na placu Piłsudskiego została podniesiona flaga państwowa i odśpiewano Hymn Polski.

12:42

Prezydent Andrzej Duda rozpoczyna przegląd odziałów wojskowych gotowych do uroczystej zmiany warty przed Grobem Nieznanego Żołnierza.

12:33

Na centralne uroczystości w Warszawie przyjechał właśnie wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Mike Pence z małżonką.

12:30

Na Białorusi odsłonięto tablicę upamiętniająca żołnierzy Wojska Polskiego, którzy walczyli w Armii Andersa i w innych jednostkach na Zachodzie Europy. Tablica została umieszczona na kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Miorach.

12:14

Prezydent Andrzej Duda wita przedstawicieli oficjalnych delegacji zagranicznych biorących udział w uroczystościach.

11:58

Prezydent Andrzej Duda i pierwsza dama Agata Duda przybyli na plac Piłsudskiego w Warszawie.

11:53

Na plac Piłsudskiego w Warszawie dotarli premier Mateusz Morawiecki i kanclerz Niemiec Angela Merkel.

11:50

11:39

Szef MON Mariusz Błaszczak przybył na plac Piłsudskiego w Warszawie.

11:36

Tematami spotkania premiera Mateusza Morawieckiego z kanclerz Angelą Merkel mają być m.in. kwestie wieloletnich ram finansowych UE, kwestia domknięcia procesu obsadzania stanowisk w nowej Komisji Europejskiej, a także tematy związane z transformacją energetyczną - poinformował rzecznik rządu Piotr Müller.

11:30

Premier Mateusz Morawiecki przyjął w kancelarii kanclerz Angelę Merkel.

11:28

Ambasador Niemiec w Polsce Rolf Nikel: "80 lat temu z Niemiec wyszła straszliwa wojna, za której zbrodnie my, Niemcy, pozostaniemy odpowiedzialni na zawsze. Chylimy czoła przed milionami ofiar. Na znak wstydu i bólu wszystkie niemieckie placówki dyplomatyczne opuściły dziś flagi do połowy masztu".

11:20

Paweł Mucha: wizyta prezydenta Donalda Trumpa w Polsce nie jest wizytą odwołaną, a wizytą przełożoną. Prawdopodobnie będzie ona miała miejsce w tym roku.

Powiązany Artykuł

Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej - zobacz serwis historyczny

11:00

Na placu Piłsudskiego w Warszawie ostatnie przygotowania do wystąpień prezydentów Andrzeja Dudy i Franka-Waltera Steinmeiera, oraz wiceprezydenta Mike'a Pence'a. W części centralnej obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej udział weźmą delegacje z 40 krajów.

Uroczystości z placu Piłsudskiego będziemy transmitować w PolskieRadio24.pl.

10:59

Lider PO Grzegorz Schetyna i prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz złożyli kwiaty na zbiorowej mogile zamordowanych przez Niemców bohaterskich obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku z września 1939 r. Uroczystość złożenia kwiatów odbyła się na "Cmentarzu Ofiar Terroru Hitlerowskiego - Pomnik Bohaterów »Zaspa«".

10:45

10:39

W 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej szef MSZ Jacek Czaputowicz oddał cześć 69 pracownikom polskiej służby zagranicznej, którzy zginęli w latach 1939-1945. Minister złożył wieniec pod tablicą upamiętniającą poległych dyplomatów wmurowaną w gmach resortu przy Al. Szucha w Warszawie.

10:37

W oświęcimskim Muzeum Zamek można zobaczyć ekspozycję przybliżającą początki okupacji w Oświęcimiu. Jak podkreśliła dyrektor placówki Wioletta Oleś, wystawa portretuje miasto, którego nazwę pośpiesznie wymazano, nadając mu nową: Auschwitz.

10:33

Przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki: wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!

10:27

Uwaga na czasowe zmiany organizacji ruchu w Warszawie

10:25

Wiceprezydent USA porusza się po Warszawie limuzyną cadillac one, nazywaną "bestią". Konstrukcja i wyposażenie pancernej limuzyny to efekt bardzo szczegółowej specyfikacji przygotowanej przez Secret Service i jest tajne. Limuzyna waży osiem ton i zużywa 30 litrów benzyny na 100 km, do 100 km/h rozpędza się w 15 sek.

10:21

Samochody z Mikiem Pencem na pokładzie wyruszyły z lotniska na Okęciu.

10:04

O rocznicy wubuchu II wojny światowej pamięta także premier Wielkiej Brytanii, Boris Johnson. - 80 lat temu Hitler zaatakował Polskę i zaczał II wojnę światową. Potem Sowieci zaatakowali z drugiej strony, zamykając Polskę między młotem faszyzmu, a kowadłem komunizmu. Jednak Polacy nigdy nie poddali się tyranii - mówił w krótkim oświadczeniu Boris Johnson.

10:00 Warszawa

W południe rozpoczynają się centralne obchody dzisiejszej rocznicy. Będziemy je transmitować w portalu PolskieRadio24.pl

9:55 Warszawa

Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Mike Pence wylądował w Warszawie. Polityk będzie reprezentował swój kraj w czasie rozpoczynających się w południe uroczystości z okazji 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Warszawie.

9:30

Warszawskie obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej odbędą się na placu Piłsudskiego. Uroczystość rozpocznie zmiana wart przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Po podniesieniu flagi i odegraniu polskiego hymnu, wygłoszone zostaną przemówienia. Po salwach armatnich przedstawiciele 40 krajów złożą wspólny wieniec na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza. Będą też podchodzić do specjalnego dzwonu, by uderzyć w niego oddając hołd ofiarom II wojny światowej. Ów Dzwon Pokoju zostanie potem podarowany miastu Wieluniowi. Wraz z ostatnim uderzeniem w dzwon mają rozbrzmieć kościelne dzwony w całej Warszawie. 

9:10 Warszawa

Główne obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej odbędą się w Warszawie. Poza reprezentującymi Niemcy prezydentem Frankiem Walterem-Steinmeierem i kanclerz Angelą Merkel, do w uroczystościach weźmie także udział m.in. wiceprezydent USA Mike Pence. Relacja Wojciecha Cegielskiego.

8:52

Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w radiowej Jedynce: długo trzeba było czekać na budowę muzeum na Westerplatte. Wszystkie państwa świata stawiają wyraźnie swoje cezury początku konfliktu i doskonale, że zrobi to także Polska.

>>> [CZYTAJ WIĘCEJ] Dr Karol Nawrocki: świadków tragicznych wydarzeń jest coraz mniej. Musimy pielęgnować naszą historię

8:34

W związku z wizytą Mike'a Pence'a w Warszawie, wystąpią zmiany w organizacji ruchu. W szczególności, na zmiany powinni się przygotować mieszkańcy Śródmieścia, oraz okolic ul. Żwirki i Wigury - trasy z lotniska z centrum.

>>> [CZYTAJ WIĘCEJ] Zmiany organizacji ruchu w Warszawie w dniu 1 września

8:19

Powiązany Artykuł

Szef MON: należy pamiętać kto był katem, a kto ofiarą

Szef MON, Mariusz Błaszczak: najważniejsza jest pamięć i prawda o tych, którzy oddali swe życie w obronie Polski. To Niemcy, a nie jacyś naziści napadli na Polskę 1 września 1939 roku, a następnie 17 września Rosjanie. Trzeba jasno wskazywać kto był katem, agresorem, a kto ofiarą.

7:59

Wiceszef MSZ, Szymon Szynkowski vel Sęk w radiowej Jedynce: oczy całego świata są skierowane na Polskę, a to szansa na odkłamywanie tych nieprawdziwych tez. To Polska była ofiarą II wojny światowej. Polscy bohaterowie stawiali czoła niemieckiej, a potem sowieckiej nawale.

>>> [CZYTAJ WIĘCEJ] Wiceszef MSZ w radiowej Jedynce

7:33 Westerplatte

Podpisano akt erekcyjny Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 roku.

7:28 Westerplatte

Wiceminister kultury, Jarosław Sellin: Rozpoczynajac budowę Muzeum Westerplatte realizujemy marzenie o godne umiętnienie tego szczególnego, ważnego dla wszystkich Polaków miejsca.

7:15 Westerplatte

Powiązany Artykuł

Minister kultury: mądre narody dbają o pamięć

Trwa uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. - Symbolicznie zamykamy pierścień instytucjonalnej pamięci - mówił minister kultury Piotr Gliński.

7:14 Wieluń

6:47 Gdańsk

Premier Mateusz Morawiecki złożył kwiaty pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża.

Powiązany Artykuł

Premier na Westerplatte: atak Niemiec na Polskę to najczarniejsze dni

6:38 Wieluń

6:30

1 września 1939 o 6.30 dyżurny spiker Warszawy I Zbigniew Świętochowski zerwał plombę w szafie, w której znajdowała się przygotowana specjalnie na tę okoliczność płyta. Rozbrzmiało wycie syren, a następnie słuchacze usłyszeli komunikat o wkroczeniu wojsk niemieckich do Polski.

Posłuchaj

undefined 0:39

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

 

6:04 Westerplatte

6:00 Wieluń

Prezydenci Polski i Niemiec otworzyli wystawę okolicznościową w Muzeum Ziemi Wieluńskiej

5:57 Wieluń

Prezydenci Polski i Niemiec złożyli wieńce pod pomnikiem ofiar bombardowań Wielunia.

5:55 Wieluń

Zakończyły się uroczystości na Placu Legionów

5:53 Wieluń

Zakończył się apel poległych. Oddano salwę honorową.

5:44 Wieluń

Oficer dowództwa Garnizonu Warszawa, kpt. Robert Herman odczytuje Apel Poległych.

5:35 Wieluń

Rozpoczyna się wspólna ekumeniczna modlitwa przedstawicieli wielu religii.

5:34 Westerplatte

5:34 Wieluń

Powiązany Artykuł

Prezydent Niemiec: chylę czoła przed polskimi ofiarami niemieckiej tyranii

Frank Walter-Steinmeier: chcemy iść drogą pojednania, wspólnie z Polakami. Chcemy iść drogą pojednania, jako sąsiedzi.

5:31 Wieluń

Frank Walter-Steinmeier: chylę czoła przed ofiarami ataku na Wieluń. Chylę czoła przed ofiarami niemieckiej tyranii i proszę o przebaczenie.

5:30 Wieluń

Frank Walter-Steinmeier: który Niemiec chce teraz patrzeć na Palmiry, na Oświęcim, czy wszystkie inne miejsca Holokaustu bez poczucia wstydu? To byli Niemcy. To byli Niemcy, którzy dopuścili się ludobójstwa tutaj, w Polsce. Kto uważał wtedy, że to minie bardzo szybko, był w błędzie. Kto uważał, że ta część historii była marginesem historii Niemiec, ten sam sobie wystawia zdanie. Tej historii nie da się zapomnieć.

5:28 Wieluń

Frank Walter-Steinmeier: Wieluń to był początek - to był atak terrorystyczny niemieckich sił powietrznych i początek tego, co miało stać się przez kolejne 6 lat. Miało dojść do zniszczenia polskiej i europejskiej kultury, aby zrobić miejsce na szaleńcze wizje osoby, która chciałą zdominować Europę. Atak na Wieluń miał jeden cel: miał sprawdzić, jak najlepiej zrealizować zniszczenie, a cynizm niemieckiego agresora był bezgraniczny. Skutki były straszne i dramatyczne dla mieszkańców tego miasta.

5:27 Westerplatte

5:26 Wieluń

Frank-Walter Steinmeier: stoję przed wami, przed tymi, którzy przeżyli. Stoję przed nowym pokoleniem. Stoję przed wami we wdzięczności. Panie prezydencie, dziękuję za zaproszenie.

5:23 Wieluń

Na mównicę wchodzi prezydent Republiki Federalnej Niemiec, Frank-Walter Steinmeier.

5:19 Wieluń

Powiązany Artykuł

Andrzej Duda w Wieluniu: II wojna światowa rozpoczęła się od aktu barbarzyństwa

5:16 Wieluń

Andrzej Duda: dla mnie ważne jest, że przybywa pan, panie prezydencie i staje w prawdzie. Ta prawda ma moc wyzwalającą, moc niesienia przebaczenia, moc łączenia i moc budowania przyjaźni. Dziękuję za to dzieło pańskiej dzisiejszej obecności.

5:12 Wieluń

Andrzej Duda: ta 80. rocznica jest wyjątkowa. Jest wyjątkowa i jestem przekonany, że ona przejdzie do historii dziejów przyjaźni polsko-niemieckiej. Jest z nami prezydent Republiki Federalnej Niemiec, jest z nami ambasador Republiki Federalnej Niemiec. Panie prezydencie, dziękuję za tę obecność i dziękuję za tę postawę. Patrzę na pana i widzę człowieka, który przybył z pokorą po to, by oddać cześć i podzielić ból.

5:08 Wieluń

Andrzej Duda: Wieluń to było miasto typowe dla II RP. To było takie typowe polskie miasto - tu mieszkali Polacy, katolicy, tu mieszkali Żydzi, obywatele Rzeczypospolitej, tu mieszkali ewangelicy. Ta mieszanka tętniła. To była typowa II Rzeczpospolita, która zniknęła, prawdopodobnie bezpowrotnie. Ten wrześniowy poranek bezpowrotnie ten moment skończył.

5:02 Wieluń

Andrzej Duda: Wieluń przeżył dwa dramatyczne momenty. W 1631 roku - pożar. Prawie całe miasto zostało zniszczone. Odbudowali je ludzie, wolą walki i przeżycia. 308 lat później, w 1939 roku, rozpoczęło się bombardowanie, które doprowadziło do tego, że 95 proc. centrum zniknęło, legło w gruzach. 1200 ludzi, zwykłych cywili, zostało zabitych, zamordowanych.

4:59 Wieluń

Na mównicy prezydent RP, Andrzej Duda.

4:52 Wieluń

Wybrzmiały hymny Polski i Niemiec. Rozpoczynają się przemówienia. Jako pierwszy przemawia burmistrz Wielunia. 

4:50 Westerplatte

Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska: chylimy dziś nisko głowy, jak co roku oddając hołd bohaterskim obrońcom Westerplatte i wspominając o ofiarach wojny i wszystkich żołnierzach walczących pod biało-czerwonym sztandarem.

4:49 Wieluń

Minutą cziszy uczczono ofiary bombardowania.

4:49

"Nad nami w tej chwili widzę samoloty bombowce, lecą straszną szybkością, straż graniczna melduje, że Niemcy atakują na dwie strony samolotami, Rudniki Radoszczów" – napisał kapral Wilkosz, operator stacji juzowej (rodzaj ówczesnego dalekopisu) Muchawiec w okolicach Wielunia. To pierwszy polski meldunek sytuacyjny z 1 września 1939 r. z godz. 4.49, informujący o niemieckich bombowcach lecących w kierunku Wielunia.

4:46 Wieluń

Następuje przekazania ognia pamięci - uczniowie wieluńskich szkół, uczestnicy Biegu Pamięci, przekazują symboliczne światło uczniom innych szkół regionu. Ogień został sprowadzony do Wielunia sztafetą, którą młodzi ludzie biegli nocą z historycznego lotniska, z którego w 1939 roku wystartowały niemieckie bombowce, które bombardowały Wieluń. 

4:45 Westerplatte

Zawyły syreny alarmowe.

4:44

4:43 Wieluń

Rozpoczęło się multimedialne widowisko o historii Wielunia 1939 roku, w formie pokazu "światło i dźwięk" na fasadzie jednego z budynków.

4:40 Wieluń

Wybrzmiały syreny alarmowe.

4:37 Westerplatte

Powiązany Artykuł

Stanisław Karczewski: w imieniu ofiar domagamy się prawdy i pamięci

4:35 Westerplatte

Rrozpoczęły się uroczystości 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej przy pomniku Obrońców Wybrzeża na Westerplatte w Gdańsku. Bierze w nich udział premier Mateusz Morawiecki.

4:30 Wieluń

Rozpoczynają się uroczystości obchodów rocznicy. W Wieluniu są prezydenci Polski, Andrzej Duda i Niemiec, Frank-Walter Steinmeier.

4:25 Wieluń

Trwają ostatnie przygotowania do uroczystości obchodów rocznicy wybuchu II wojny światowej.

4:20

4:11 Westerplatte

Premier Mateusz Morawiecki złożył wieniec na Cmentarzu Poległych Obrońców Westerplatte w Gdańsku. Szef rządu uczestniczy w obchodach 80. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej. Oprócz niego wieńce składały między innymi delegacje Sejmu i prezydenta.

Główne uroczystości obchodów rocznicy wybuchu II wojny światowej odbędą się w Warszawie.

Polska ofiarą agresji dwóch państw

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Jarosław Szarek przypomina, że 1 września 1939 roku "rozpoczął się największy kataklizm w dziejach Polski". 80 lat temu hitlerowskie Niemcy zaatakowały Polskę, rozpoczynając II wojnę światową - największy konflikt zbrojny w historii ludzkości. II wojna trwała 6 lat, zginęło w niej ponad 60 milionów ludzi, w tym ponad 6 milionów obywateli polskich. Uczestniczyło w niej 61 państw

Prezes IPN, Jarosław Szarek, zaznacza, że Polska stała się ofiarą agresji Niemców i Sowietów, którzy zaatakowali nasz kraj 17 września. Okupacja niemiecka i przez 2 lata sowiecka okupacja ziem wschodniej Rzeczypospolitej miały na celu zniszczenie Polski i Polaków, "żeby przerwać ciągłość dziesięciu wieków istnienia narodu polskiego".

Prezes Instytutu podkreśla, że "przemysł ludobójstwa zaczął się od pierwszych dni września, a Hitler wzywał "bądźcie bez litości" i tej litości nie było".

J. Szarek: Polska nigdy się nie poddała

Prezes IPN przypomina, że Niemcy z niezwykłą brutalnością potraktowali polską warstwę przywódczą, którą była inteligencja, "nauczyciele, pisarze, ziemiaństwo duchowieństwo, weterani walk o niepodległą Polskę z lat 1918 - 21, wszyscy oni mieli zostać zlikwidowani. To zaczęto realizować. Symbolem są pierwsze zbrodnie: zbrodnia pomorska w Piaśnicy, obozy koncentracyjne, egzekucje"
Prezes Szarek przypomina, że Sowieci również uderzyli w polskie elity. Dowodem jest między innymi zbrodnia katyńska, w której z rozkazu Stalina zamordowanych zostało około 22 tysięcy oficerów Wojska Polskiego, policjantów, naukowców, ludzi kultury.

Jarosław Szarek przypomina, że mimo potwornych represji Polska nigdy się nie poddała. "Walczyliśmy nie kapitulując, stworzyliśmy struktury państwa polskiego, które nie mogąc działać w kraju na czele z rządem Rzeczypospolitej z panem prezydentem. Najpierw funkcjonowało we Francji później w Wielkiej Brytanii. W Polsce powstał fenomen na skalę europejską, światową: Polskie Państwo Podziemne, największa armia podziemna okupowanej Europy".

W II wojnie światowej śmierć poniosło około 6 milionów obywateli II Rzeczypospolitej. Połowę stanowili Polacy, prawie tyle samo Żydzi i Polacy pochodzenia żydowskiego. Setki tysięcy Polaków było zmuszanych do niewolniczej pracy przez Niemców, Sowieci z kolei deportowali w głąb swojego terytorium setki tysięcy osób do łagrów. W wyniku rozstrzygnięć II wojny światowej Polska utraciła Kresy Wschodnie ze Lwowem i Wilnem, a mieszkający tam od wieków Polacy zostali deportowani na tak zwane "ziemie odzyskane".

Polskie Radio 24/TVP.info/PAP/IAR/mbl/jmo