Michael Schudrich: Żydzi chcieli walczyć w Warszawie, to był ich dom

19 kwietnia 1943 roku w warszawskich getcie wybuchło powstanie.

Niemieckie oddziały wojskowe wjechały do getta o godz. 5 rano. Do walki przystąpiło blisko 1,5 tys. powstańców. Po stronie niemieckiej, według danych gen. Juergena Stroopa, było 800 żołnierzy SS, 300 granatowych policjantów, oddziały Gestapo, pomocnicze oddziały litewskich i łotewskich ochotników oraz ukraiński batalion z Trawnik. Szacuje się, że każdego dnia do walki z powstaniem w getcie skierowanych było około 3 tys. ludzi. Bilans sił był nieporównywalny.

Posłuchaj, co mówił o znaczeniu powstania w getcie naczelny rabin Polski Michael Schudrich:

Wiosną 1943 roku przed ostateczną likwidacją getta na jego terenie pozostało blisko 60 tys. Żydów. Byli to głównie młodzi ludzie, którzy pracowali w niemieckich zakładach umiejscowionych na terenie getta. To głównie ci młodzi Żydzi chwycili za broń i podjęli zbrojny opór. Dwie główne organizacje skupiały powstańców – Żydowska Organizacja Bojowa, związana z ugrupowaniami o charakterze lewicowym i Żydowski Związek Wojskowy, wywodzący się z syjonistycznego ruchu rewizjonistycznego Betar. 

- To było pierwsze powstanie w Europie przeciwko Niemcom. Kilkuset młodych Żydów walczyło przeciwko najsilniejszej w tym czasie armii. To była ich decyzja, że walczą właśnie tu, w Warszawie, bo to był ich dom - mówił Michael Schudrich. 

Powiązany Artykuł

Powstanie w getcie - zobacz serwis historyczny

Spośród walczących w getcie przeżyło kilkunastu Żydów. Z dowództwa ŻOB przeżył Marek Edelman. Nie przeżył nikt ze ścisłego dowództwa ŻZW. 16 maja o godz. 20.15 Niemcy wysadzili Wielką Synagogę przy ul. Tłomackie. Był to symboliczny koniec powstania w getcie. W raporcie Stroop zapisał: "Żydowska dzielnica mieszkaniowa w Warszawie przestała istnieć".