Dzień bez płacenia gotówką: Polacy chętniej płacą kartami, ale do średniej unijnej nam daleko

2016-04-05, 19:42

Dzień bez płacenia gotówką: Polacy chętniej płacą kartami, ale do średniej unijnej nam daleko
Płatności bezgotówkowe w Polsce stanowią 20 proc. transakcji w stosunku do 80 proc. transakcji w gotówce. Foto: Pixabay.com

We wtorek po raz pierwszy w Polsce obchodzony jest Dzień bez płacenia gotówką. Jest to on częścią europejskiej akcji No Cash Day, która odbywa się pod patronatem Parlamentu Europejskiego.

Posłuchaj

Po raz pierwszy w Polsce obchodzony jest "Dzień bez płacenia gotówką" - relacja Krystyny Prostak (IAR)
+
Dodaj do playlisty

Idea, aby jednego dnia w roku płacić wyłącznie bezgotówkowo, jest zapisana również w Programie Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego w Polsce na lata 2014-2020 - przypomina Narodowy Bank Polski, który jest inicjatorem akcji.

Korzyści płynące z obrotu bezgotówkowego

Według ekspertów NBP, obrót bezgotówkowy niesie ze sobą szereg korzyści - to między innymi zmniejszenie
kosztów obsługi płatności, większa przejrzystość życia gospodarczego, osłabianie szarej strefy, poza tym to oszczędność czasu i bezpieczeństwo.

- Liczymy, że udział w tej inicjatywie dla większości z nas nie będzie tylko jednodniowym eksperymentem i że płacenie bez użycia gotówki stanie się naszym codziennym i powszechnym doświadczeniem. Obrót bezgotówkowy niesie ze sobą szereg wymiernych korzyści dla wszystkich uczestników rynku płatniczego. Dla gospodarki i państwa oznacza nie tylko istotną redukcję kosztów obsługi płatności, ale także pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy, większą przejrzystość życia gospodarczego oraz niwelowanie szarej strefy. Dla społeczeństwa i indywidualnego konsumenta bezgotówkowe instrumenty płatnicze oznaczają bezpieczeństwo, wygodę użycia oraz oszczędność czasu – mówi Adam Tochmański, dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego w Narodowym Banku Polskim.

20 proc. transakcji to płatności bezgotówkowe

Płatności bezgotówkowe w Polsce stanowią 20 proc. transakcji w stosunku do 80 proc. transakcji w gotówce, czyli odwrotnie niż w Szwecji. Szacuje się, że w Unii Europejskiej te wskaźniki wynoszą odpowiednio 40 proc. i 60 proc.

- Dzień bez płacenia gotówką powinien zachęcać osoby, które realizują swoje płatności wyłącznie gotówką i nie posiadają jeszcze rachunku bankowego do jego założenia i wykorzystywania elektronicznych instrumentów płatniczych – dodaje Tochmański.

Wzrost obrotu bezgotówkowego o 100 proc. dałby budżetowi 7 mld zł

Wzrost obrotu bezgotówkowego o 100 proc. obniżyłby tzw. pasywną szarą strefę o 2,3 proc. PKB i dałby budżetowi 7 mld zł - wynika z przedstawionego we wtorek raportu „Ograniczanie szarej strefy poprzez płatności elektroniczne” przygotowanego przez EY.

Partner i główny ekonomista w EY Marek Rozkrut zwrócił uwagę podczas prezentacji raportu przygotowanego na zlecenie MasterCard, że szara strefa to tylko jeden z elementów składających się na lukę podatkową. Obok szarej strefy luka obejmuje utracone przez państwo dochody z tytułu wyłudzeń podatku (przestępstw), uchylania się od opodatkowania (np. nadużyć w stosowaniu cen transferowych) oraz innych ubytków (np. w wyniku sporów, bankructw firm, czy błędnych rozliczeń).

- Wspólnym elementem dla transakcji w szarej strefie, jest - poza nielicznymi wyjątkami - to że, aby mogły pozostać ukryte, muszą być dokonane w formie gotówkowej - mówił Rozkrut.

Zgodnie z obliczeniami EY szara strefa w Polsce w 2014 r. wyniosła ok. 12,4 proc. PKB, czyli 214 mld zł, wobec 19 proc. PKB w 2014 r. W szacowanej na 42,5 mld zł luce w VAT (dane KE za 2013 r.), szara strefa mogła wynieść 24 mld zł, podczas gdy wyłudzenia stanowiły 15,3 mld zł, a "pozostałe przyczyny" odpowiadały za 3,2 mld zł.

Według Rozkruta mówiąc o szarej strefie trzeba dokonać rozróżnienia na tzw. szarą strefę aktywną, kiedy obie strony transakcji odnoszą korzyści z jej nierejestrowania (np. umawiają się, że usługa zostanie wykonana po obniżonej cenie, ale bez wystawienia faktury) oraz pasywną. W tym drugim przypadku korzyści odnosi tylko sprzedający, który pobiera od konsumenta pełną kwotę, ale nie wystawia paragonu.

Zdaniem Rozkruta źródłem pasywnej szarej strefy jest obrót gotówkowy, a promowanie rozliczeń elektronicznych pomogłoby ją znacznie ograniczyć. Jest to tym bardziej ważne, ponieważ pasywna szara strefa odpowiada za prawie 86 proc. szarej strefy w ogóle i stanowi 10,6 proc. PKB.

Polacy coraz częściej rezygnują z płacenia gotówką

Choć na rynku wciąż jeszcze przeważają transakcje gotówkowe, to większość Polaków przyznaje, że używa gotówki rzadziej niż jeszcze rok temu.

Eksperci przyznają, że nowoczesne formy płatności mają szansę stopniowo ograniczać wysoki udział gotówki na polskim rynku, ale muszą one być maksymalnie uproszczone, intuicyjne i bezpieczne.

– Przez ostatnie lata obserwujemy istny wysyp różnych metod płacenia telefonem. Mieliśmy SMS-y, kody QR, kody sześciocyfrowe, karty przyklejane do telefonu, karty instalowane na SIM w telefonie czy płatności zbliżeniowe HCE. Nie było jednego standardu – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Biznes Bartosz Zborowski, dyrektor Biura Projektów Strategicznych w Banku Pekao SA.


Źródło: Newseria

39,7 mln rachunków bieżących

Liczba rachunków bieżących osób fizycznych na koniec grudnia 2015 r. sięgnęła 39,7 mln. Ubankowienie polskiego społeczeństwa, liczone odsetkiem osób dorosłych posiadających rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, jest szacowane na około 80 proc. (dane Banku Światowego z 2014 r.). Średni poziom ubankowienia w krajach UE wynosi 90 proc.

35,2 mln kart płatniczych

W portfelach Polaków znajduje się 35,2 mln kart płatniczych (dane NBP za IV kwartał 2015 r.). Liczba kart płatniczych na jednego mieszkańca w Polsce w porównaniu do innych krajów UE wynosi 0,94, podczas gdy średnio w UE współczynnik ten wynosi 1,5 (najnowsze dostępne dane za 2014 r). Polacy nie używają kart tak aktywnie jak mieszkańcy innych państw UE. W 2014 r. liczba transakcji kartą płatniczą na jednego mieszkańca w Polsce wyniosła 48,7, podczas gdy średnia w UE była na poziomie 93,2, czyli blisko dwukrotnie wyższym.

Przodujemy w płatnościach zbliżeniowych

Polska wyróżnia się wśród krajów europejskich pod względem popularności kart z funkcją zbliżeniową, które stanowią obecnie 79,8 proc. wszystkich kart w Polsce.

Coraz powszechniejsze stają się również płatności mobilne oraz przelewy natychmiastowe, pozwalające na szybkie przekazanie pieniędzy innej osobie lub innemu podmiotowi.

Jak się jednak okazuje, nie wszyscy przedsiębiorcy obchodzą dziś Dzień bez płacenia gotówką:



IAR/NBP/Newseria, awi

Polecane

Wróć do strony głównej