Trwa proces likwidacji starych kopalń: zamykane szyby i wyrobiska, tereny trafiają do samorządów

„Obecnie w strukturach naszej spółki znajduje się 14 oddziałów w postaci wyodrębnionych części dawnych kopalń. Procesy likwidacyjne postępują zgodnie z przyjętym harmonogramem; równolegle dla części pogórniczych terenów przygotowujemy i realizujemy projekty rewitalizacyjne, przywracające im wartość użytkową” – powiedział PAP prezes SRK Janusz Gałkowski.

Rekultywacja pogórniczych terenów za 600 mln zł

Do 2023 r. spółka restrukturyzacyjna zamierza zrealizować ok. 45 przedsięwzięć rekultywacyjnych na powierzchni ok. 560 hektarów, o łącznej wartości blisko 600 mln zł. Środki na ten cel w dużej części będą pochodzić z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dodatkowo możliwe będzie pozyskanie funduszy m.in. z unijnej inicjatywy wsparcia regionów górniczych w transformacji, nad którą trwają prace w Komisji Europejskiej.

Zrekultywowane grunty przeznaczone na cele ekologiczne jak i inwestycyjne

„Zakładamy, że rekultywacja pogórniczych terenów będzie miała różne formy – chodzi zarówno o przywrócenie terenom walorów ekologicznych, jak i przygotowanie ich pod inwestycje – zarówno przemysłowe, jak i np. mieszkaniowe, w ramach rządowego programu Mieszkanie Plus” – zadeklarował prezes, wskazując, iż wstępnie, we współpracy ze spółką BGK Nieruchomości: wytypowano dotąd cztery lokalizacje, gdzie mogłyby powstać mieszkania - w Katowicach i Sosnowcu.

Zgodnie z notyfikowanym przez Komisję Europejską programem restrukturyzacji górnictwa, przekazywanie nieprodukcyjnych części majątku do SRK w celu likwidacji ze środków publicznych było możliwe do końca ubiegłego roku. Co roku na finansowane z budżetu państwa procesy likwidacyjne SRK wydaje po kilkaset milionów zł. Do końca tego roku ma zakończyć się likwidacja trzech części kopalń: Mysłowice, Wieczorek I oraz Brzeszcze-Wschód.

Program likwidacji i rekultywacji dotyczy trzy kopalnie:  Mysłowice, Ruch Wieczorek i Brzeszcze -Wschód

Pierwsza z tych kopalń – Mysłowice - od dawna nie wydobywa węgla, a większość infrastruktury pod ziemią i obiektów na powierzchni już zlikwidowano. Ruch Wieczorek I trafił do SRK przed dwoma laty, a rok później do spółki restrukturyzacyjnej przekazano drugą część tej katowickiej kopalni, której likwidacja ma potrwać do końca przyszłego roku. Brzeszcze-Wschód to nieprodukcyjna część dawnej kopalni Brzeszcze, której złoża wraz z niezbędną infrastrukturą wydobywczą przejęła w 2016 r. grupa Tauron.

Likwidacja wyrobisk, szybów

Prowadzona przez SRK likwidacja obejmuje zarówno podziemne wyrobiska, jak i obiekty na powierzchni. Do końca lutego br. we wszystkich przekazanych do SRK kopalniach i ich częściach zlikwidowano w sumie 764 wyrobiska o łącznej długości ok. 241,6 km (ogółem SRK przejęła 493,7 km wyrobisk), 362 obiekty na powierzchni (z blisko 1,9 tys. przejętych przez spółkę), a także 6 z 36 przejętych szybów; trwają prace przy likwidacji trzech kolejnych.

W 2020 r. likwidacja kolejnych trzech kopalń

Z końcem przyszłego roku – jak zakłada przyjęty przez SRK harmonogram - ma zakończyć się likwidacja kolejnych kopalń lub ich części: ruchu Boże Dary (część czynnej kopalni Murcki-Staszic w Katowicach), katowickiej kopalni Wieczorek II oraz kopalni Krupiński w Suszcu. W tej ostatniej kopalni, o której reaktywację zabiegają różne podmioty, likwidacja kluczowej infrastruktury szybowej i podziemnej ma zacząć się w najbliższych miesiącach.

W 2021 r. likwidacja pięciu kolejnych zakładów górniczych

Rok później, z końcem 2021, zakończy się likwidacja dawnej kopalni Centrum w Bytomiu, ruchu Jas-Mos w Jastrzębiu-Zdroju, kopalni Śląsk w Rudzie Śląskiej, wydzielonej części kopalni Rydułtowy I oraz części kopalni Mysłowice-Wesoła I.

Natomiast likwidacja wydzielonego z kopalni Ruda w Rudzie Śląskiej ruchu Pokój I, wydzielonej z kopalni Bobrek-Piekary części Piekary I oraz zabrzańskiej kopalni Makoszowy mają potrwać do końca 2022 r. W sprawie sposobów zagospodarowania atrakcyjnie położonych terenów kopalni Makoszowy SRK rozpoczęła już współpracę z samorządem Zabrza.

Spółka restrukturyzacyjna zakłada zakończenie likwidacji kopalń zgodnie z przyjętym harmonogramem, choć nie można wykluczyć także przesunięcia niektórych terminów.

„Tempo i koszt likwidacji poszczególnych części majątku wynikają przede wszystkim ze specyfiki danej kopalni. Do kluczowych wyzwań należy m.in. zabezpieczenie odprowadzania wód dołowych, aby nie stwarzały zagrożenia dla sąsiednich, czynnych kopalń, a także dla powierzchni” – wyjaśnił prezes Janusz Gałkowski. Przygotowanie sposobu odwadniania wyrobisk jest częścią planu likwidacji każdej kopalni.

Majątek kopalń przekazywany jest do samorządów

Część pogórniczych terenów może być przekazana zainteresowanym samorządom. W minionych sześciu latach SRK przekazała gminom pogórniczy majątek wartości ponad 20 mln zł, a obecnie przygotowuje do przekazania kolejne tereny i obiekty w kilkunastu miejscowościach.

"Aby przekazać majątek gminom spełniony musi być jednak warunek - że przekazane mienie będzie wykorzystywane do celów publicznych. Ważne też, by służyło rozwojowi gmin i eksponowało dziedzictwo kulturowe górnictwa węgla kamiennego" – przypomniał prezes.

Do SRK należy - w ponad 70 gminach w woj. śląskim, małopolskim i dolnośląskim – ponad 13 tys. działek o łącznej powierzchni ok. 3,3 tys. hektarów, oraz kilka tysięcy rozmaitych budowli i budynków. Spółka zarządza też pogórniczymi mieszkaniami, których jest prawie 16 tys., a ich łączna powierzchnia przekracza 630 tys. m kw.

PAP, jk