Pieniądze w bankach UE będą bezpieczniejsze. PE przyjął pakiet przepisów
2014-04-15, 13:44
Banki w Unii Europejskiej mają być odporniejsze na kryzysy, a oszczędności klientów bardziej bezpieczne. Pieniądze podatników nie będą używane już do ratowania upadających instytucji finansowych. Takie rozwiązania zatwierdził Parlament Europejski.
Posłuchaj
Parlament Europejski przyjął we wtorek rozporządzenie ws. wspólnego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (SRM). Jest to drugi, po wspólnym nadzorze, filar unii bankowej. Dokończenia unii bankowej jeszcze w tej kadencji PE chcieli unijni przywódcy.
SRM ma zagwarantować, że jeśli bank napotka poważne problemy, jego likwidacja będzie przebiegać w sposób kontrolowany z minimalnymi kosztami dla podatników i realnej gospodarki. Powstanie finansowany przez banki fundusz upadłościowy, a w stratach mają uczestniczyć udziałowcy i niektórzy wierzyciele.
Proces likwidacji banku uruchomi EBC
W nowym systemie to głównie Europejski Bank Centralny będzie uruchamiać proces uporządkowanej likwidacji, gdy oceni, że bank upada. Inicjatywę może też podjąć Rada SRM. Odpowiedni plan likwidacji w przypadku "systemowego zagrożenia" będzie opracowywać Rada SRM i akceptować go Komisja Europejska. W pewnym przypadkach prawo akceptacji lub odrzucenia planu będzie mieć Rada UE. Jeśli nie będzie sprzeciwów, plan likwidacji będzie wchodzić w życie w ciągu 24 godzin. Uproszczenia i przyspieszenia procesu decyzyjnego w trakcie negocjacji z państwami UE domagał się Parlament Europejski.
Rada SRM będzie bezpośrednio odpowiadać za banki transgraniczne oraz 130 banków objętych bezpośrednim nadzorem EBC w ramach wspólnego systemu nadzoru (reprezentują one 85 proc. aktywów bankowych w strefie euro). Za resztę banków odpowiadać będą krajowi nadzorcy, jeśli ich likwidacja nie będzie wymagać uruchomienia środków ze wspólnego funduszu upadłościowego
Środki funduszu upadłościowego do "koperty" narodowej
Początkowo środki funduszu upadłościowego gromadzone będą w oddzielnych narodowych "kopertach", a pieniądze z danej puli będą przeznaczone jedynie na ratowanie banków z siedzibą w danym kraju. Ministrowe przewidywali w grudniu ub.r. pełne "uwspólnotowienie" funduszu dopiero po 10 latach. PE wywalczył w negocjacjach 8 lat, przy czym w pierwszych dwóch latach uwspólnotowione zostanie 60 proc. środków. Docelowo w funduszu po 8 latach mają się znaleźć środki w wysokości co najmniej 1 proc. gwarantowanych depozytów, co dla strefy euro wynosi ok. 55 mld euro. Fundusz ma mieć też możliwość zaciągania pożyczek. Składki dla indywidualnych banków będą uzależnione od ich wierzytelności i profilu ryzyka. Pod naciskiem Niemców, kraje uczestniczące w SRM zawrą umowę międzyrządową regulującą transfer i uwspólnotowienie składek w funduszu. Zgodnie z finalizowanym projektem umowy, składki będą zbierane na poziomie krajowym i transferowane do funduszu.
Wspólny mechanizm upadłościowy od 1 stycznia 2015 r.
Unia bankowa choć dotyczy głównie krajów strefy euro, jest otwarta dla krajów spoza eurolandu, które mają mieć prawo przystąpienia do niej w każdej chwili. Jesienią działalność rozpocznie wspólny nadzór EBC, więc gdyby kraje te chciały uczestniczyć w unii bankowej od początku musiałyby do niej przystąpić przed tym terminem.
Wspólny mechanizm upadłościowy ma wejść w życie od 1 stycznia 2015 r., choć funkcje likwidacyjne i mechanizm strat wierzycieli (bail-in) mają być stosowane od stycznia 2016 r. Rozporządzenie musi jeszcze formalnie przyjąć Rada UE
Projekt unii bankowej
Unia bankowa to flagowy projekt UE skierowany na przywrócenie zaufania do sektora finansowego po kryzysie z 2008 r. oraz na przerwanie powiązania między problemami banków a finansami publicznymi. Ogromne pakiety pomocowe dla banków w czasie kryzysu obciążyły finanse publiczne państw.
Poseł Danuta Hubner wyjaśniła, że Polska będzie mogła przystąpić do Unii Bankowej, jeśli podejmie decyzję o poddaniu się europejskiemu nadzorowi. Jej zdaniem byłaby to słuszna decyzja.
IAR/PAP, awi