Od 2020 r. ważne zmiany w zagospodarowywaniu odpadów. Obejmą producentów i firmy zajmujące się wywozem śmieci

BDO ma być narzędziem do walki z patologiami w branży odpadowej – m.in. „obniżaniem” kosztów poprzez wywożenie śmieci do lasów, czy na nielegalne wysypiska.

Działa już pierwszy moduł BDO. Zarejestrowanych jest w nim 140 tys. firm

Baza danych o produktach, opakowaniach i gospodarce odpadami (tzw. BDO) została uruchomiona w styczniu 2018 r. Obecnie działa jej pierwszy moduł – rejestr, w którym widnieją podmioty zajmujące się zawodowo gospodarką odpadami.

W tej chwili jest tam zarejestrowanych prawie 140 tys. przedsiębiorstw.

W najbliższym czasie branżę gospodarki odpadami czeka wiele wyzwań. W Sejmie trwają prace nad ustawami nowelizującymi akty dotyczące postępowania z odpadami oraz wymogi dostosowania instalacji przetwarzania odpadów do nowych systemów BAT (standard służący określaniu wielkości emisji zanieczyszczeń dla większych zakładów przemysłowych w Unii Europejskiej - red.).

Do 5 września 2019 roku wyżej wymienione podmioty miały czas na złożenie kompletnych wniosków o zmianę posiadanych decyzji odpadowych. Przyjęta w ubiegłym roku zmiana ustawy o odpadach wprowadziła szereg przepisów, których celem jest m.in. zapobieganie pożarom składowisk.

Od 2020 r. kolejne moduły BDO – ewidencja i sprawozdawczość

Od 1 stycznia 2020 r. funkcjonować będą kolejne części BDO, czyli moduł ewidencji odpadów oraz moduł sprawozdawczości.

 "Od stycznia 2020 roku uruchomione zostaną kolejne moduły Bazy Danych o Odpadach, tj. ewidencji i sprawozdawczości. Umożliwią one kompleksowe gromadzenie i zarządzanie informacjami dotyczącymi gospodarki odpadami, a także zapewnią podmiotom w pełni elektroniczną realizację obowiązków rejestrowych."

- Ewidencja odpadowa, która ma obowiązywać od początku 2020 roku, jest istotnym elementem działalności inwentaryzacyjnej, sprawozdawczej i kontrolnej zrównoważonej gospodarki odpadami. Wspieramy inicjatywę, z którą wyszło Ministerstwo Środowiska - powiedział wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Dominik Bąk.

 Jak dodał, Fundusz finansuje resortowy projekt „Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami”, który jest realizowany zgodnie z zapisami ustawy o odpadach”.

W Polsce zbieraniem odpadów zajmuje się ponad 8 tys. firm

Zbieraniem odpadów zajmuje się w Polsce niemal 8 tysięcy podmiotów. 6,5 tysiąca posiada zezwolenie na ich przetwarzanie. Zgodnie z nowymi założeniami, firmy muszą dostosować swoje pozwolenia do wymogów tzw. pakietu odpadowego.

W Polsce powstaje co roku ok. 12 mln ton odpadów komunalnych – 321 kg na osobę, 500 tys. ton to plastik, zaś opakowania po produktach w sumie to 1 mln ton.

Z tego tylko 3,34 mln ton zbieranych jest selektywnie i poddawanych recyklingowi, co stanowi ok. 27,8 proc.

Unia wprowadziła tzw. dyrektywy odpadkowe, które mają poprawić bilans recyklingowy

Dyrektywy odpadowe Unii Europejskiej, mają sprawić, że do 2025 r. do recyklingu ma trafiać 65 proc. opakowań, a pięć lat później - 70 proc. 

Pakiet odpadowy, który Polska musi wdrożyć do 2020 r. tworzą dyrektywy:

- o odpadach (2008 /98 /WE), w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (94/62/WE),

- w sprawie składowania odpadów (1999/31/WE)

- oraz  dyrektywa, która precyzuje wymagania dla systemów Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (2008/98/WE). 

Ponadto Parlament Europejski przyjął tzw. dyrektywę plastikową, zgodnie z którą poziom odzysku tworzyw sztucznych ma wynieść 77 proc. do 2025 r. i  90 proc. do 2029.

Szacuje się, że w Polsce do koszy trafia ok. 2 mln ton plastiku.

Pakiet odpadowy wprowadza ważne zmiany dla producentów przemysłowych

Pakiet odpadowy na nowo definiuje zakres rozszerzonej odpowiedzialności producentów za zagospodarowanie odpadów powstających z produktów przez nich wytworzonych.

Nowe przepisy określają minimalny poziom finansowania zagospodarowania odpadów przez wprowadzających (producenci i importerzy) produkty do obrotu.

Wprowadzający powinni finansować tzw. koszty netto czyli koszty zagospodarowania odpadów, po uwzględnieniu dochodów z ponownego użycia i ze sprzedaży surowców wtórnych pochodzących z ich produktów.

Wprowadzający produkt na rynek muszą pokryć koszty selekcji, transportu i przetwarzania odpadów

Wprowadzający produkty będą obowiązani do pokrycia kosztów selektywnego zbierania, transportu i przetwarzania odpadów na poziomie wymaganym do osiągnięcia unijnych poziomów.

Resort środowiska zapowiada wyznaczenie Regulatora, który miałby ustalać stawki opłat ponoszonych przez wprowadzających produkty, w tym w opakowaniach, do obrotu (rozważany w ramach istniejącej struktury administracji publicznej).

Jak czytamy na stronach resortu środowiska, doprowadzenie do pełnej realizacji ROP wymaga m.in.:

- zdefiniowania na nowo ról wszystkich uczestników sytemu, w szczególności wprowadzających produkty oraz działających w ich imieniu podmiotów określanych jako organizacje odzysku,

- zwiększenia nadzoru nad działalnością organizacji odzysku np. poprzez wskazanie niezależnego organu nadzoru nad tymi podmiotami,

- wprowadzenia nowych instrumentów ekonomicznych np. takich jak kaucje, opłaty recyklingowe od wprowadzonych opakowań, wyznaczenie minimalnego poziomu finansowania przez organizacje odzysku zagospodarowania odpadów.

Nowy system powinien zachęcać producentów do takiego projektowania produktów i opakowań, aby zapobiegać powstawaniu nadmiernej masy odpadów oraz zwiększać ich przydatność do recyklingu.

Polskie Radio 24, Ministerstwo Środowiska, Fundusz Ochrony środowiska, PAP, jk