PZL Mielec: od samolotu "Łoś”, do śmigłowca Black Hawk
2018-09-08, 14:59
W naszym cyklu „Sto lat przemian” przedstawiamy firmy, instytucje i wydarzenia, które miały istotny wpływ na rozwój gospodarczy Polski. Dziś opowiemy o Polskich Zakładach Lotniczych w Mielcu.
Posłuchaj
Polskie Zakłady Lotnicze Mielec to wizytówka, i to z tradycjami, rodzimego przemysłu lotniczego.
Zakłady powstały przed II wojną światową w ramach budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Zakłady powstały przed II wojną światową jako Państwowe Zakłady Lotnicze - Wytwórnia Płatowców nr 2, w ramach planu budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Pierwszy samolot zjechał z taśmy po niecałych dwóch latach od rozpoczęcia budowy
− Tempo budowy było niezwykłe, podkreśla prezes PZL Mielec, Janusz Zakręcki.
− Budowę rozpoczęto jesienią 1937 r. a już w lutym 1939 r. pierwszy samolot - PZL 37 Łoś, powstały w zakładach, miał lot testowy. Można powiedzieć, że dzięki zakładom lotniczym, rejon został wprowadzony na wyżyny technologiczne w kraju, mówił gość radiowej Jedynki.
Po wojnie Mielec wrócił na mapę lotniczą Polski
− Po wojnie produkcja samolotów została bardzo szybko przywrócona, a ich jakość budziła uznanie zagranicznych odbiorców, wyjaśnia Grzegorz Sobczak -redaktor naczelny magazynu lotniczego „Skrzydlata Polska”
Jak opowiada, w zakładach budowano samoloty odrzutowe na licencji radzieckiej – MIG 15 i MIG 17, czyli LIM 5 i LIM 6.
− Zagraniczni eksperci podkreślali często, że jakość produkowanych w zakładach samolotów jest lepsza niż samolotów budowanych w Związku Radzieckim, podkreślał Grzegorz Sobczak.
Najdłuższa na świecie seria produkcyjna samolotów cywilnych
I dopowiada, że fabryka zasłynęła między innymi z produkcji samolotów AN-2.
− W Mielcu wyprodukowano ponad 13 tysięcy tych samolotów, to była najdłuższa na świecie seria samolotów cywilnych, mówi Sobczak.
W Mielcu powstawały też polskie konstrukcje
Janusz Zakręcki przypomina, że w Mielcu produkowano też samoloty, które były dziełem polskich konstruktorów.
− To np. 700 sztuk słynnego „Dromadera” czy samolot rolniczy z silnikami odrzutowymi – M-15, wymienia Janusz Zakręcki.
W Mielcu urodziła się „Iskra”
Grzegorz Sobczak zaznacza, że jeden z najsłynniejszych mieleckich samolotów, zaprojektowany przez polskich konstruktorów został zbudowany dla Polskich Sił Powietrznych.
− To samolot szkoleniowy PZL TS Iskra, który 50 lat służył w polskich siłach powietrznych, wymienia.
Większa część eksportowanych samolotów trafiała do ówczesnego Związku Radzieckiego.
Zakłady przeszły trudny okres transformacji polskiej gospodarki
− Gdy nadszedł czas przemian geopolitycznych, mieleckie zakłady znalazły się w bardzo trudnej sytuacji, wyjaśnia Janusz Zakręcki.
Jak wyjaśnia, trzeba było dostosować się do braku eksportu do Związku radzieckiego, który był głównym odbiorcą eksportowym samolotów z Mielca.
„Iskra” uratowała zakłady w Mielcu
W końcu podjęto działania, które zdecydowały o przyszłości PZL Mielec.
To tu powstały wymieniane wcześniej samoloty szkoleniowe „Iskry” na których szkoliły się pokolenia polskich pilotów wojskowych.
Śmigłowce Black Hawk z Mielca
− Zakłady wyspecjalizowały się też w produkcji śmigłowców, przypomina, Grzegorz Sobczak.
− Obecnie głównym produktem zakładów są śmigłowce S-70i Black Hawk, której polska wersja jest według niektórych, trochę nowocześniej wyposażana niż helikoptery amerykańskie, mówi Sobczak.
Dziś Polskie Zakłady Lotnicze w Mielcu to firma o stabilnej sytuacji ekonomicznej, zatrudniająca ponad tysiąc siedmiuset pracowników, wśród nich około 400 inżynierów -konstruktorów.
Dariusz Kwiatkowski, jk