Historia

Watykan – najmniejsze państwo świata

Ostatnia aktualizacja: 07.06.2015 07:00
7 czerwca 1929 weszły w życie przepisy, które przeszły do historii pod nazwą "Traktaty laterańskie". Normowały one stosunki między Włochami a Stolicą Apostolską. Na mocy traktatu utworzono państwo niezależne i niepodległe Państwo Watykańskie (Città del Vaticano) z pełnią suwerennej władzy i jurysdykcji na terenie Stolicy Apostolskiej.
Audio
  • Archiwalna audycja "Watykan" z cyklu "Widnokrąg. Świat w zasięgu ręki", Polskie Radio 1995
Plac św. Piotra, Watykan 2008
Plac św. Piotra, Watykan 2008Foto: PAP/Darek Delmanowicz

Do paktu dołączono konkordat i układ finansowy. Konkordat potwierdził prymat wyznania rzymskokatolickiego we Włoszech, określił pozycję prawną i majątkową Kościoła katolickiego, wprowadził obowiązek nauki religii w szkołach. Układ finansowy był zadośćuczynieniem wobec Kościoła, w gotówce i obligacjach włoskiej pożyczki państwowej, za zrzeczenie się roszczeń wobec państwa.
Powierzchnia Watykanu ma tylko 44 hektary. Państwo znajduje się w Rzymie, ale nie jest jego częścią, ponieważ ma wszelkie prawno-formalne atrybuty bycia suwerennym państwem - ma m.in. własną konstytucję, pocztę, apteki, sklepy, radiostację i mały dworzec kolejowy. Jest siedzibą najwyższych władz Kościoła katolickiego, w której rezyduje papież. Obywatele Watykanu to głównie dostojnicy kościelni, księża, zakonnice i Gwardia Szwajcarska. Jest ich 842. Oprócz tego do pracy przychodzi około 3000 osób mieszkających poza murami Watykanu (pracownicy poczty, radia, gazety, sklepów, dworca kolejowego i służby medycznej).
Watykan jest monarchią teokratyczną, w której pełnię władzy posiada papież. Funkcje legislacyjne pełni Papieska Komisja ds. Państwa Watykańska, zaś bieżącym zarządzeniem Watykanem zajmuje się Gubernatorat Państwa Watykańskiego. W relacjach zagranicznych Watykan (najczęściej występuje jako Stolica Apostolska) reprezentuje sekretarz stanu potocznie nazywany "premierem” Watykanu.
Watykan utrzymuje stosunki dyplomatyczne z całym niemal światem i bierze udział w życiu międzynarodowym na tych samych zasadach, co wielkie mocarstwa.
- Granica włosko-watykańska jest umowa, nie sposób jej wyznaczyć. Teoretycznie przebiega ona przez plac św. Piotra - mówił w Polskim Radiu prof. Tadeusz Rosłanowski, który mieszkał w Rzymie. - Watykan posiada w Rzymie eksterytorialne cztery bazyliki, uczelnie i liczne budynki, do których wstępu nie ma nawet włoska policja, chyba, że jest specjalnie w jakimś celu wezwana.
Do Watykanu należą liczne zbytki w Rzymie, zwane skarbami Watykanu, np. renesansowo-barokowa Bazylika św. Piotra, papieska kaplica w Pałacu Watykańskim zwana Kaplicą Sykstyńską z freskami Michała Anioła, Muzea Watykańskie, do których należy m.in. Pinakoteka Watykańska, czyli muzeum obrazów zgromadzonych przez papieży.
- Wyjątkowo piękne są ogrody watykańskie, choć nie tak łatwo do nich się dostać. Koniecznie zwiedzić trzeba też bibliotekę watykańską – polecał prof. Rosłanowski.
Posłuchaj, jaka była historia powstania Watykanu. Dowiedz się, co było na watykańskim wzgórzu w czasach pierwszych chrześcijan.

im

Czytaj także

Rzym – stolica zjednoczonych Włoch

Ostatnia aktualizacja: 26.01.2014 06:00
Miasto, będące kolebką europejskiej kultury, było oczywistym kandydatem na stolicę zjednoczonego państwa. 26 stycznia 1871 Rzym został stolicą Włoch.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kulisy watykańskiej polityki

Ostatnia aktualizacja: 09.03.2014 09:00
Czy Pius XII był antysemitą i kryptonazistą? Czy Watykan organizował ucieczki zbrodniarzy hitlerowskich do Ameryki Południowej? O czym rozmawiał Jan Paweł II z Gorbaczowem podczas półtoragodzinnej audiencji prywatnej?
rozwiń zwiń