Historia

Józef II Habsburg - wielki reformator Austrii

Ostatnia aktualizacja: 13.03.2016 06:00
Maria Teresa wydźwignęła monarchię Habsburgów z kryzysu. Zadaniem jej syna Józefa było budowanie siły państwa na fundamentach stworzonych przez matkę. Gruntowne zmiany wprowadzano jednak nierzadko z użyciem drastycznych środków.
Audio
  • Józefinizm - Austria w końcu XVIII wieku - audycja Agnieszki Steckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Austria" (PR, 6.03.2001)
Józef II Habsburg, źr. Wikimedia Commonsdp
Józef II Habsburg, źr. Wikimedia Commons/dp

275 lat temu, 13 marca 1741 urodził się Józef II Habsburg, cesarz Austrii, wielki reformator państwa i współinicjator I rozbioru Polski.

Po śmierci ojca został dopuszczony do współrządzenia z matką, Marią Teresą. Z czasem współregent zaczął odgrywać coraz ważniejszą rolę, przejmując od starej i schorowanej cesarzowej prowadzenie habsburskiej polityki. To jemu, a nie matce, przypisywane jest zainicjowanie udziału Austrii w I rozbiorze Polski.

Józef reformator

Cesarz sprawował rządy w stylu absolutyzmu oświeconego. Józef roztoczył opiekę państwową nad chłopami: wydał dekret znoszący osobiste poddaństwo, wprowadził dziedziczność gruntów i zakazał rugowania. Był to element szeroko zakrojonej kampanii poprawy finansów państwa w oparciu o podatek gruntowo-dochodowy.

Dzięki uzyskanym w ten sposób funduszom, Józef zbudował silną administrację opartą na policji. To jego reformy napędziły wzrost gospodarczy, dzięki któremu liczba mieszkańców państwa Habsburgów zwiększyła się w kolejnych latach ponad dwukrotnie, zaś Wiedeń stał się jednym z najpiękniejszych miast w Europie.

Józefinizm, czyli sekularyzacja państwa

W odróżnieniu od matki, gorliwej katoliczki, Józef nie darzył kleru szacunkiem. Począwszy od 1871 roku wprowadzał szereg reform dotyczących statusu Kościoła w monarchii Habsburgów. Zagwarantował protestantom i prawosławnym wolność wyznania i pełnię praw obywatelskich. Przeprowadził kasację zakonów, zakładał podległe świeckiej administracji seminaria i ograniczył kontakty biskupów ze Stolicą Apostolską.

- Intencją wszystkich wprowadzanych przez niego zmian, zwanych józefinizmem, było wpisanie struktury Kościoła w administrację państwową - mówił prof. Rafał Habielski w audycji Agnieszki Steckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Austria". - Państwo ingerowało nawet w ilość świec ustawionych na ołtarzu.

Niechęci Józefa do Kościoła jako instytucji towarzyszył jego osobisty stosunek do duchownych, który graniczył z antyklerykalizmem. Posłuchaj jak Józef II odnosił się do biskupów.


Zobacz więcej na temat: Austria HISTORIA
Czytaj także

Maria Teresa - zaborca z wyrzutami sumienia?

Ostatnia aktualizacja: 29.11.2020 05:30
- Paradoks historii Marii Teresy polega na tym, że na początku jej panowania Austrii groził rozbiór. Po latach to ona stała jednym z zaborców – słyszymy w audycji Hanny Marii Gizy "Klub ludzi ciekawych wszystkiego".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Klemens von Metternich - policjant Europy

Ostatnia aktualizacja: 11.06.2019 06:02
Wśród ludzi, którzy trzęśli ówczesną Europą i stali na straży Świętego Przymierza, postać bez wątpienia nietuzinkowa. Henry Kissinger nazwał go jednym z najwybitniejszych dyplomatów XIX wieku, choć w historii Polski zapisał się w czarnych barwach.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Franciszek Józef – król czy urzędnik?

Ostatnia aktualizacja: 18.08.2015 06:00
Podobno kiedy obejmował tron miał zapytać: "Czyżbym już nie miał żadnej młodości?". 68 lat rządów Franciszka Józefa ma tyle samo zwolenników, co krytyków.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Eleonora Austriaczka królową Polski

Ostatnia aktualizacja: 27.02.2024 05:40
27 lutego 1670 roku na Jasnej Górze odbył się ślub króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego z arcyksiężniczką austriacką Eleonorą Habsburżanką.
rozwiń zwiń