Historia

Rzeczpospolita Zakopiańska – niepodległość w górach

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2018 07:00
11 listopada 1918 roku jest oficjalną datą odzyskania przez Polskę niepodległości. Niektóre regiony wolnością cieszyły się nieco wcześniej.
Audio
  • Adam Kitkowski, historyk z Zakopanego mówił o niepodległości przez górali
  • Ludność góralska podkreślała tradycje patriotyczne i ruch narodowy w Zakopanem
Teatr Morskie Oko - Zakopane
Teatr "Morskie Oko" - ZakopaneFoto: Andrzej Kuros, Wikipedia/CreativeCommons (2013)

11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna utworzona pod protektoratem dwóch byłych zaborców, Austrii i Niemiec, przekazała władzę przybyłemu dzień wcześniej z więzienia w Magdeburgu Józefowi Piłsudskiemu. Tego samego dnia Niemcy podpisały zawieszenie broni z aliantami, co zakończyło I wojnę światową.

Są miejsca w naszym kraju, gdzie niepodległość ogłoszono nieco wcześniej, jeszcze przed 11 listopada. Należy do nich Zakopane. 30 października 1918 roku proklamowało utworzenie Rzeczpospolitej Zakopiańskiej. W latach PRL ten fragment  historii miasta był przemilczany.

– Nazywało się to Rzeczpospolitą Zakopiańską, za sprawstwem Stefana Żeromskiego i Komitetu Narodowego – przypominał Adam Kitkowski, historyk z Zakopanego. – Umownie Prezydentem Rzeczpospolitej Zakopiańskiej został Stefan Żeromski.

Górale podkreślają, że w górach zawsze były i są żywe tradycje patriotyczne. – Tu się ludzie zbierali, przyjeżdżali w czasie zaborów i tutaj doradzali, co by zrobić, żeby Polska była wolna.

Zakopane, ogłaszając niepodległość 30 października, zrobiło to na dzień przed Krakowem. Na czele Rzeczpospolitej Zakopiańskiej obok Stefana Żeromskiego stanęli: zarządca dóbr hrabiego Władysława Zamojskiego Wincenty Szymborski i generał Mariusz Zaruski. Rzeczpospolita Zakopiańska istniała nieco ponad miesiąc do czasu, gdy rządy w Galicji objęła Polska Komisja Likwidacyjna.

mb

Zobacz więcej na temat: Święto Niepodległości