Historia

Checkpoint Charlie - jedno z najbardziej znanych przejść granicznych

Ostatnia aktualizacja: 22.06.2023 05:40
Checkpoint Charlie – zlikwidowane 22 czerwca 1990 roku – mieściło się w samym sercu Berlina, na skrzyżowaniu ulic Friedrichstraße z Zimmerstraße. Było symbolem zimnej wojny.
Checkpoint Charlie w Berlinie
Checkpoint Charlie w Berlinie Foto: Peter Probst / SZ-Photo / Forum

Przejście na granicy niemiecko-niemieckiej

Mur berliński, który powstał 13 sierpnia 1961, dzielił miasto na część wschodnią, kontrolowaną przez Rosjan i zachodnią – strefę wpływów aliantów (Amerykanów, Brytyjczyków i Francuzów). Żeby Berlin mógł w ogóle funkcjonować, konieczne było stworzenie sieci przejść granicznych. Jednym z najbardziej znanych przejść był Checkpoint Charlie (lub też krócej - Checkpoint C).

Po stronie NRD oficjalna nazwa przejścia brzmiała – Zimmerstraße. Po tej stronie odbywała się drobiazgowa kontrola wszystkich przekraczających granicę. Zgodnie z rozporządzeniem władz NRD przejście było przeznaczone tylko dla cudzoziemców (turystów i personelu dyplomatycznego).

Po drugiej stronie przejścia stali zachodni alianci (żołnierze USA, Francji oraz Wielkiej Brytanii). Nie dokonywali oni już tak szczegółowej kontroli. Swój wyjazd do Berlina Wschodniego zgłaszali im tylko członkowie sił alianckich, często tylko po to, aby było wiadomo, gdzie się znajdują w razie zatrzymania lub zaginięcia w NRD.

Groźba konfrontacji między USA a ZSRR

Zlokalizowany w samym centrum miasta Checkpoint Charlie kilkakrotnie stawał się miejscem dramatycznych epizodów okresu zimnej wojny. Tutaj w październiku 1961 roku stanęły naprzeciw siebie gotowe do walki radzieckie i amerykańskie czołgi. Powodem było zatrzymanie na przejściu amerykańskiego dyplomaty. Czołgi, wyposażone w ostrą amunicję, pozostały na swoich pozycjach przez dwa dni. Żołnierzom obu stron wydano rozkaz, aby nie strzelali, a jedynie odpowiadali ogniem na ostrzał przeciwnika.


Posłuchaj
06:29 checkpoint charlie___3101_09_i_tr_2-2_99888422d9a0d1b[00].mp3 Checkpoint Charlie - byłe przejście graniczne między NRD a Berlinem Zachodnim, relacja Kamili Terpiał z Berlina. (PR, 9.11.2009)

 

Symbol zimnej wojny – atrakcją turystyczną

Przejście funkcjonowało aż do roku 1990 (pomimo otwarcia granic w roku 1989 po zjednoczeniu Niemiec). W 1991 roku armia Stanów Zjednoczonych oficjalnie opuściła "Checkpoint Charlie".


Posłuchaj
09:14 powstanie nrd___825_98_iv_tr_0-0_99939972e22a141[00].mp3 Powstanie NRD - audycja z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Niemcy". (PR, 20.03.1998)

 


Posłuchaj
09:43 usa uznają nrd___1244_98_iv_tr_0-0_99961592e232f0f[00].mp3 USA uznają NRD - audycja z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Niemcy". (PR, 23.04.1998)

 

W miejscu przejścia znajduje się dzisiaj Muzeum Muru Berlińskiego oraz symboliczny punkt kontroli granicznej, będący atrakcją turystyczną. Przy zachowanej budce strażniczej stoi trzech statystów przebranych w mundury (żołnierzy – niemiecki, amerykański i rosyjski). Każdy turysta może zrobić sobie z nimi zdjęcie i otrzymać odcisk pieczątki kontroli granicznej z wybranej przez siebie strefy okupacyjnej.

Oprócz samej budki możemy zobaczyć billboard, na którym z jednej strony umieszczone jest zdjęcie żołnierza amerykańskiego, a z drugiej radzieckiego.

mk

Czytaj także

Upadek muru berlińskiego, symbolu zimnej wojny

Ostatnia aktualizacja: 12.08.2018 05:00
9 listopada 1989 roku jest otwara została granica między Berlinem Wschodnim i Zachodnim. Przez 28 lat, dwa miesiące i 27 dni Berlin podzielony był murem, który stał się symbolem podziału Europy i świata na dwa wrogie systemy. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Erich Honecker - wierzył w NRD

Ostatnia aktualizacja: 29.05.2015 06:00
- Zawsze stawiano przede wszystkim pytanie: Po co ryzykował? Dlaczego? Tak nie musiało być. Nie musiał przecież wspinać się na mur. Żeby taką głupotę przypłacać życiem - mówiła żona Ericha Honeckera o próbach ucieczek przez mur berliński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Chris Gueffroy – ostatnia ofiara muru berlińskiego

Ostatnia aktualizacja: 05.02.2024 05:30
Budując mur, władze NRD chciały zatrzymać narastającą falę ucieczek, które wyludniały kraj. Niemiecko-niemiecka granica była jedną z najlepiej strzeżonych na świecie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

John F. Kennedy: Jestem berlińczykiem!

Ostatnia aktualizacja: 26.06.2023 05:55
- Wszyscy wolni ludzie, gdziekolwiek by żyli, są obywatelami Berlina, a zatem jako wolny człowiek czerpię dumę ze słów: Ich bin ein Berliner - mówił prezydent USA 60 lat temu, 26 czerwca 1963 roku, w Berlinie Zachodnim.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Układ Warszawski "interesem międzynarodowego socjalizmu"

Ostatnia aktualizacja: 14.05.2023 05:40
14 maja 1955 roku w Warszawie przywódcy Albanii, Bułgarii, Czechosłowacji, NRD, Polski, Rumunii, Węgier i ZSRS podpisali sojusz polityczno-wojskowy, określany jako Układ Warszawski. Państwa wchodzące w jego skład były całkowicie podporządkowane Związkowi Sowieckiemu, zarówno pod względem politycznym, jak i militarnym.
rozwiń zwiń