Historia

Józef Kuraś: będziemy się bić za Polskę bez komunistów

Ostatnia aktualizacja: 21.02.2023 05:50
21 lutego 1947 roku we wsi Ostrowsko pod Nowym Targiem otoczony przez UB i KBW mjr Józef Kuraś "Ogień" próbował popełnić samobójstwo. Śmiertelnie ranny zmarł następnego dnia w szpitalu w Nowym Targu.
Józef Kuraś Ogień
Józef Kuraś "Ogień"Foto: Wikipedia/domena publiczna

Józef Kuraś ps. Ogień jest jednym z najbardziej znanych polskich dowódców partyzanckich z czasów II wojny światowej i okresu powojennego. Był żołnierzem Konfederacji Tatrzańskiej Armii Krajowej. Dowodził oddziałami Ludowej Straży Bezpieczeństwa oraz oddziałem egzekucyjnym Powiatowej Delegatury Rządu RP w Nowym Targu.

"Daremne wasze trudy, mozoły i najrozmaitsze podstępy. Gwarancje wolności wydajecie więźniom, których katujecie jak barbarzyńcy. Wstyd i hańba. Swoim postępowaniem doprowadzacie do zguby samych siebie" - pisał Józef Kuraś do UB, odpowiadając na fałszywy akt pojednania ze strony komunistów.

Posłuchaj
16:22 tajna historia polski - ostatni leśni___sb643.mp3 Audycja Olgi Branieckiej z cyklu "Tajna historia Polski" pt. "Ostatni leśni. Rozmowa o żołnierzach partyzantki antykomunistycznej". Rozmowa z historykami z IPN Kazimierzem Krajewskim i Tomaszem Łabuszewskim.

 

"Zdrajcą nie byłem i nie będę"

W odpowiedzi na dekret amnestyjny PKWN z 24 sierpnia 1945 roku o rozwiązaniu wszystkich organizacji wojskowych powstałych w czasie okupacji Kuraś stwierdzał: jako Polak i stary partyzant oświadczam: wytrwam do końca na swoim stanowisku "Tak mi dopomóż Bóg". Zdrajcą nie byłem i nie będę. Daremne wasze trudy, mozoły i najrozmaitsze podstępy. Gwarancje wolności wydajecie więźniom, których katujecie jak barbarzyńcy. Wstyd i hańba. Swoim postępowaniem doprowadzacie do zguby samych siebie.

W Polsce w latach 1944-1945 istniało podziemie polityczne i zbrojne, które powstało w odpowiedzi na powołany w ZSRR Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN), komunistyczny twór, dążący do przejęcia władzy w Polsce we współpracy z obecną na ziemiach polskich Armią Czerwoną i NKWD.

Żołnierze Wyklęci - zobacz serwis historyczny

Pomimo że Rząd Tymczasowy wydał dekret amnestyjny i składał pokojowe obietnice, terror ze strony UB, MO i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego skierowany przeciwko oddziałom polskiego podziemia zbrojnego stale się nasilał.

W tej sytuacji oddziały partyzanckie podejmowały coraz więcej działań zbrojnych, w których odbijano więźniów z obozów internowania oraz atakowano placówki UB i MO. Partyzanci likwidowali informatorów UB i członków Polskiej Partii Robotniczej. Ponad 100 oddziałów partyzanckich dokonało w latach 1945-1946 około 6,4 tys. "napadów terrorystycznych" i 11,4 tys. "napadów rabunkowych".

Niechciany ustrój

Mimo dopiero co zakończonej II wojny światowej i oficjalnego pokoju, na ziemiach polskich w latach 1945-1947 trwał stan o cechach wojny domowej. W wyniku licznych działań zbrojnych po obu stronach życie straciło blisko 10,5 tys. osób. Wyroki śmierci wykonano na blisko tysiącu ludzi. Nie sposób zliczyć tych, którzy zginęli zakatowani w więzieniach.

Zygmunt Szendzielarz ps. Łupaszka - zobacz serwis historyczny

Józef Kuraś nie wierzył w zapewnienia UB i nie zamierzał się ujawniać. Od 1945 roku aż do swojej śmierci działał w antykomunistycznym podziemiu. W walce z jego zgrupowaniem w latach 1945-1947 zginęło blisko 60 funkcjonariuszy UB, 27 funkcjonariuszy NKWD oraz 40 szczególnie okrutnych milicjantów.

21 lutego 1947 Józef Kuraś otoczony w Ostrowcu koło Nowego Targu przez Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, formację wojskową sił zbrojnych PRL, postanowił odebrać sobie życie. Zmarł po północy 22 lutego w szpitalu w Nowym Targu. Miejsca jego pochówku nie odnaleziono do dzisiaj.

mk/im

Zobacz więcej na temat: HISTORIA Żołnierze Wyklęci
Czytaj także

Józef Franczak. Ostatni z żołnierzy wyklętych

Ostatnia aktualizacja: 21.10.2023 06:00
21 października 1963 roku zginął od kul ZOMO Józef Franczak ps. Lalek, żołnierz ZWZ-AK, WiN, ostatni partyzant podziemia niepodległościowego. Po II wojnie światowej nie złożył broni, ukrywał się 18 lat. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

WiN. Walczyli z sowietyzacją Polski, zostali skazani na śmierć

Ostatnia aktualizacja: 03.02.2021 05:50
75 lat temu, 3 lutego 1947 roku, przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie zapadły wyroku w procesie IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN. Zapadło siedem wyroków śmierci.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Amnestia 1947. Bierut obiecał im wolność

Ostatnia aktualizacja: 22.02.2021 05:50
- Amnestia spowodowała, że większość organizacji konspiracyjnych została ujawniona, co znacznie osłabiło siłę tych, którzy w podziemiu pozostali - powiedział historyk dr Andrzej Chmielarz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Inka", sanitariuszka żołnierzy wyklętych: "zachowałam się jak trzeba"

Ostatnia aktualizacja: 03.08.2023 05:55
3 sierpnia 1946 roku niespełna 18-letnia Danuta Siedzikówna ps. "Inka", sanitariuszka i łączniczka 5. Wileńskiej Brygady AK, została skazana na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Antoni Heda - bohaterstwo przez lata

Ostatnia aktualizacja: 15.02.2024 05:45
Jego oddział dokonywał brawurowych akcji, walcząc z okupantem jak równy z równym. Po zakończeniu wojny uratował od tragicznego losu ponad 300 towarzyszy broni. Przez kolejne lata marzył o wolnej Polsce i pracował, by to marzenie się ziściło.
rozwiń zwiń